Cô Đặng Thị Hảo, con của thầy giáo Đặng Phi Điểu và Lý Thị Phòng, một cô gái nhà nghèo, không may cha mất lúc cô mười tám tuổi nên cô sống lạt lẽo tình cha cùng với mẹ và hai đứa em trai khờ dại. Song cô có sắc đẹp trời cho, dầu lam lũ mà sắc cô không phai, nên ai ai nhìn vào cũng trầm trồ khen ngợi. Tú tài Xương, con ông Cả Hoàng, vì mê mẩn nét đẹp ấy mà đem lòng yêu thương cô Hảo, nhưng cái sự quý mến, yêu thương đó nó chẳng như những lời cậu hứa hẹn với cô. Cậu Tú tài ăn ở với cô Hảo có chửa ba tháng rồi cậu sanh lòng phản bội, tham phú phụ bần, cậu phủi tay đuổi cô đi để cậu được cưới con gái Bá hộ Chịnh giàu có trong vùng. Mẹ con thím giáo Điểu vì phận nghèo, lại trót mang tiếng xấu nên không còn cách chi ở lại xóm Láng Dài nên đành ngậm ngùi từ bỏ đất đai, nhà cửa, mồ mả ông bà lên Sài Gòn tìm phương sinh sống với ba trăm đồng bạc tủi hổ, xót xa. May mắn trên bước đường cơ cực của cô Hảo, có cơ duyên gặp được vợ chồng Hương sư Thiện, là bà con ruột thịt với gia đình ông Cả Hoàng, vì cảm cái tính hiền lành, chơn chớt, vì quý cái lòng nhơn nghĩa, thiệt thà nên cưu mang mẹ con thím giáo Điểu hết sức. Rồi cô Hảo lại một lần nữa may mắn trúng giấy số Thượng Hải nên cô được giàu sang hơn hẳn song cô không vì vậy mà khinh khi hay chà đạp những người thấp hơn mình, ngay cả với gia đình Tú tài Xương trước đây đã phụ rẩy cô, bây giờ gia tài đang suy ngã, tiêu tán. Cô vẫn lấy tình thương mà đối đãi, vẫn dùng lời lẽ tử tế mà đối đáp, lấy lòng từ tâm mà đáp đền ơn nghĩa của vợ chồng Hương sư Thiện nên cô đồng ý lấy Tú tài Xương làm chồng để giúp gia đình chồng vực dậy.
***
Tóm tắt
Tiểu thuyết "Cười Gượng" của Hồ Biểu Chánh kể về câu chuyện của cô Đặng Thị Hảo, một cô gái nhà nghèo, xinh đẹp, nhưng lại gặp phải nhiều bất hạnh trong cuộc đời.
Cô Hảo yêu thương Tú tài Xương, con ông Cả Hoàng, nhưng Tú tài Xương lại là một kẻ tham phú phụ bần, đã phản bội cô để cưới con gái Bá hộ Chịnh giàu có. Mẹ con cô Hảo vì mang tiếng xấu nên phải bỏ quê lên Sài Gòn sinh sống.
Tại Sài Gòn, cô Hảo may mắn gặp được vợ chồng Hương sư Thiện, họ đã cưu mang, giúp đỡ cô. Cô Hảo cũng trúng số Thượng Hải, trở nên giàu có.
Mặc dù vậy, cô Hảo vẫn giữ được tấm lòng lương thiện, nhân hậu. Cô quyết định lấy Tú tài Xương làm chồng để giúp gia đình chồng vực dậy.
Review
Tiểu thuyết "Cười Gượng" là một tác phẩm có nhiều điểm hấp dẫn, trong đó có thể kể đến:
Cốt truyện của "Cười Gượng" được xây dựng chặt chẽ, hợp lý, có nhiều tình tiết bất ngờ, gây cấn, hồi hộp. Câu chuyện xoay quanh những xung đột, mâu thuẫn trong cuộc sống của các nhân vật, đặc biệt là xung đột giữa thiện và ác, giữa chính nghĩa và phi nghĩa.
Các nhân vật trong "Cười Gượng" được xây dựng sinh động, có tính cách riêng, tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Cô Hảo là một cô gái xinh đẹp, hiền lành, tốt bụng, nhưng lại gặp phải nhiều bất hạnh trong cuộc đời. Tú tài Xương là một kẻ tham phú phụ bần, bạc tình bạc nghĩa. Hương sư Thiện là một người tốt bụng, nhân hậu, đã cưu mang, giúp đỡ cô Hảo.
"Cười Gượng" là một tác phẩm có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Tác phẩm ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người như lòng yêu thương, sự nhân hậu, lòng vị tha. Tác phẩm cũng lên án những thế lực tàn ác, độc ác, chà đạp lên quyền lợi của con người.
Đánh giá
Tiểu thuyết "Cười Gượng" là một tác phẩm xuất sắc của Hồ Biểu Chánh. Tác phẩm có nhiều điểm hấp dẫn, đặc biệt là cốt truyện hấp dẫn, nhân vật được xây dựng sinh động, có tính cách riêng và ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc.
Một số điểm nổi bật của tác phẩm
Cốt truyện của "Cười Gượng" được xây dựng theo mô típ "tình yêu - thù hận - hóa giải" quen thuộc, nhưng được Hồ Biểu Chánh xử lý một cách khéo léo, mang đến cho người đọc nhiều bất ngờ, hồi hộp. Câu chuyện xoay quanh những xung đột, mâu thuẫn trong cuộc sống của các nhân vật, đặc biệt là xung đột giữa thiện và ác, giữa chính nghĩa và phi nghĩa.
Các nhân vật trong "Cười Gượng" được xây dựng sinh động, có tính cách riêng, tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Cô Hảo là một cô gái xinh đẹp, hiền lành, tốt bụng, nhưng lại gặp phải nhiều bất hạnh trong cuộc đời. Cô đã vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống để trở thành một người phụ nữ thành đạt, giàu có, nhưng vẫn giữ được tấm lòng lương thiện, nhân hậu. Tú tài Xương là một kẻ tham phú phụ bần, bạc tình bạc nghĩa. Dù đã được cô Hảo tha thứ, nhưng anh ta vẫn không thể thay đổi bản tính của mình. Hương sư Thiện là một người tốt bụng, nhân hậu, đã cưu mang, giúp đỡ cô Hảo.
"Cười Gượng" là một tác phẩm có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Tác phẩm ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người như lòng yêu thương, sự nhân hậu, lòng vị tha. Tác phẩm cũng lên án những thế lực tàn ác, độc ác, chà đạp lên quyền lợi của con người.
Tác phẩm đã phản ánh được những mâu thuẫn, xung đột trong xã hội đương thời, đồng thời thể hiện tinh thần yêu nước, chống cường quyền của tác giả.