Kinh Pháp Ấn
Tóm tắt & Review (Đánh Giá) sách Kinh Pháp Ấn của tác giả Thích Nhất Hạnh.
Kinh Pháp Ấn
(Thi Hộ đời Tống dịch từ Phạn ra Hán,
Thích Nhất Hạnh từ Hán ra Việt và chú giải)
I.
Hồi đó Phật đang ở nước Xá Vệ với đầy đủ quý vị trong cộng đồng khất sĩ. Một hôm ngài nói với đại chúng: “Có pháp ấn mầu nhiệm, quý vị có biết không? Hôm nay tôi muốn phân tích và diễn giải pháp ấn này cho quý vị nghe. Quý vị hãy đem nhận thức thanh tịnh ra để nghe cho kỹ, tiếp nhận cho thấu đáo, khéo léo xử dụng tâm ý đề ghi nhớ mà hành trì.”
Các vị khất sĩ bạch Phật: “Hay quá, thưa đức Thế Tôn! Xin người chỉ dạy cho, chúng tôi muốn được nghe.”
II.
Phật dạy:
“Tự tính của Không là không nằm trên bình diện có không, không nằm trong khuôn khổ các vọng tưởng, không có tướng sinh, không có tướng diệt, và vượt thoát mọi tri kiến. Tại sao thế? Vì tự tính của Không không có vị trí trong không gian, không có hình tướng, không thể khái niệm được, chưa bao giờ từng sinh khởi, tri kiến không nắm bắt được và thoát ly mọi sự nắm bắt. Vì thoát ly được mọi sự nắm bắt nên nó bao hàm được tất cả các pháp và an trú nơi cái thấy bình đẳng không phân biệt.
“Cái thấy ấy là cái thầy chân chính và xác thực. Quý vị khất sĩ! Quý vị nên biết rằng không những tự tính của Không như thế mà tất cả các pháp cũng đều như thế. Ðó gọi là pháp ấn.
“Quý vị khất sĩ! Pháp ấn này chính là ba cánh cửa đi vào giải thoát, là giáo lý căn bản của chư Phật, là con mắt của chư Phật, là chỗ đi về của chư Phật. Vì vậy quý vị nên nghe cho kỹ, tiếp nhận cho thấu đáo, để ghi nhớ mà tư duy và quán chiếu ngay trong lòng thực tại.
III.
“Quý vị khất sĩ! Người tu hành nên tìm nơi tĩnh mịch như vào rừng, ngồi dưới gốc cây để thực tập quán chiếu về tự thân thực tại. Phải thấy mọi sắc là khổ, là không và là vô thường để thoát ly cho được sự bám víu vào hình sắc và trở về an trú trong cái thấy bình đẳng không phân biệt đối với hình sắc. Ðối với cảm giác, tri giác, tâm tư và nhận thức cũng thế: người ấy nên quán chiếu rằng chúng là khổ, là không và là vô thường đề có thể thoát ly cho được cái thấy có tính cách sai lạc về cảm giác, tri giác, tâm tư và nhận thức để đại tới cái thấy bình đẳng không phân biệt về chúng. Này quý vị khất sĩ, các uẩn vốn là không, vốn được sinh khởi từ tâm, khi tâm không còn hiện hành thì uẩn cũng không còn tác dụng. Thấy biết được như thể tức là đạt được giải thoát chân chính. Giải thoát chân chính rồi thì thoát được mọi tri kiến. Phép quán sát này được gọi là KHÔNG, cánh cửa giải thoát thứ nhất.
IV.
“Lại nữa, an trú trong định mà quán sát các đối tượng thì hành giả thấy các đối tượng hình sắc đều tan biến hết và người ấy thoát ly được tính cách hư ảo của tri giác về hình sắc. Các đối tượng khác là thanh, hương, vị, xúc và pháp cũng đều tan biến hết và hành giả thoát ly được tính cách hư ảo của mọi tri giác về thanh, hương, vị, xúc và pháp. Pháp quán sát này gọi là VÔ TƯỚNG, cửa giải thoát thứ hai. Vào được cánh cửa giải thoát này rồi thì tri kiến sẽ được thanh tịnh; và vì tri kiến đã thanh tịnh nên hành giả diệt trừ được hết các phiền não tham, sân, si. Tham, sân, và si đã tận diệt thì hành giả an trú được trong cái thấy bình đẳng. An trú được trong cái thấy này thì lìa được những cái thấy về TA và về CỦA TA, nghĩa là chấm dứt được mọi cái thấy sai lằm. Cái thấy này không còn cơ hội và căn cứ đề sinh khởi nữa.
V.
“Lại nữa, các vị khất sĩ! Thoát ly được cái thấy về ta rồi thì không còn cho rằng những sự vật mà ta thấy, nghe, cảm và biết là những sự vật có thật ngoài nhận thức nữa. Vì sao thế? Vì nhận thức cũng chính là do nhân duyên mà phát sinh. Nhận thức và các nhân duyên làm phát khởi ra nhận thức đều biến chuyển vô thường, mà vì thức vô thường cho nên ta cũng không nắm bắt được. Thức uẩn đã không như bất cứ hiện tượng nào khác thì còn có gì cần được tạo tác nữa đâu? Pháp quán sát này được gọi là VÔ TÁC, cửa giải thoát thứ ba. Vào được cửa giải thoát này rồi thì thấy được chân tướng các pháp một cách triệt để, không còn bị kẹt vào một pháp nào nữa và thể nghiệm được tính cách tịch diệt của các pháp.”
VI.
Phật bảo quý vị khất sĩ: “Pháp ấn mầu nhiệm là như thế. Ðó là ba cánh cửa đi vào giải thoát. Quý vị khất sĩ, nếu quý vị tu học theo pháp ấn này thì chắc chắn là sẽ đạt được tri kiến thanh tịnh.”
Toàn thể các vị khất sĩ nghe pháp nãy đều tỏ ra sung sướng. Họ làm lễ Phật sau khi đã tiếp nhận giáo pháp này để hành trì.
***
Tóm tắt
Kinh Pháp Ấn là một bộ kinh quan trọng trong Phật giáo Đại thừa, được Đức Phật giảng dạy cho các vị khất sĩ tại Xá Vệ. Kinh này đề cập đến ba pháp ấn, hay ba cánh cửa giải thoát, đó là:
- Không: Thấy rõ bản chất vô ngã và vô thường của mọi hiện tượng.
- Vô tướng: Thấy rõ tính cách hư ảo của mọi tri giác.
- Vô tác: Thấy rõ tính cách tịch diệt của các pháp.
Review
Kinh Pháp Ấn là một tác phẩm có giá trị về mặt triết học và tâm linh. Kinh này đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau và được nhiều người trên thế giới nghiên cứu và thực hành.
Trong kinh, Đức Phật đã chỉ dạy rằng, để đạt được giải thoát, chúng ta cần phải thấy rõ bản chất của thực tại. Thực tại là vô ngã và vô thường, nghĩa là không có một thực thể nào cố định và bất biến. Mọi hiện tượng đều là do nhân duyên sinh khởi và biến đổi không ngừng.
Khi chúng ta thấy rõ bản chất của thực tại, chúng ta sẽ không còn bị ràng buộc bởi những ảo tưởng về bản ngã và khổ đau. Chúng ta sẽ đạt được sự tự do và an lạc đích thực.
Kinh Pháp Ấn là một bộ kinh khó hiểu, nhưng nếu chúng ta dành thời gian nghiên cứu và thực hành, chúng ta sẽ khám phá ra những ý nghĩa sâu sắc của kinh.
Một số điểm nổi bật của kinh:
- Kinh đã trình bày một cách rõ ràng và súc tích về ba pháp ấn, hay ba cánh cửa giải thoát.
- Kinh sử dụng những ngôn từ đơn giản và dễ hiểu, nhưng vẫn truyền tải được những ý nghĩa sâu sắc của Phật giáo.
- Kinh đã được nhiều người trên thế giới nghiên cứu và thực hành, và đã mang lại lợi ích cho nhiều người.
Khuyến nghị:
Kinh Pháp Ấn là một bộ kinh đáng đọc cho những ai muốn tìm hiểu về Phật giáo Đại thừa và muốn đạt được giải thoát.