Cuốn sách mới nhất của ông hoàng trinh thám Pháp Michel Bussi.
Một loạt các quan chức cao cấp của hiệp hội chuyên trợ giúp người nhập cư bị sát hại giữa khung cảnh được bài trí như trong Nghìn lẻ một đêm.
Mọi nghi ngờ đổ dồn về một cô gái gốc Mali quyến rũ dường như đang che giấu một bí mật khủng khiếp. Bussi - một lần nữa lại giăng ra vô số cái bẫy, khiến độc giả không ngừng nghi vấn, không ngừng suy đoán cho đến trang sách cuối cùng, để rồi bị choáng ngợp.
--------------
Giới thiệu tác giả:
Michel Bussi sinh ngày 29 tháng Tư năm 1965 tại Normandie. Ông là nhà văn, nhà chính trị học, giáo sư địa lý tại đại học Rouen và được biết đến chủ yếu với những cuốn tiểu thuyết trinh thám. Theo tạp chí Le Figaro, ông đứng thứ hai trong danh sách nhà văn Pháp có tác phẩm bán chạy nhất năm 2018, với 975.800 bản. Các tác phẩm của Michel Bussi đã được dịch sang 34 thứ tiếng, một số được chuyển thể thành phim điện ảnh và phim truyền hình.
***
Là cuốn sách thứ năm của Michel Bussi được xuất bản ở Việt Nam, "Kho báu bị nguyền rủa" đề cập câu chuyện nhập cư với góc nhìn trinh thám.
Cuốn sách Kho báu bị nguyền rủa của nhà văn trinh thám Michel Bussi đem đến cho độc giả câu chuyện nhiều bi thương về phận nhập cư.
Câu chuyện dài nghìn lẻ một đêm
Cuốn sách mở ra bằng cái chết của các quan chức cấp cao nằm trong hiệp hội giúp đỡ người nhập cư. Loạt xác chết được phát hiện trong những khách sạn được bày trí như trong Nghìn lẻ một đêm.
Một camera ghi lại hình ảnh của cô gái trùm kín khuôn mặt, chỉ lộ mắt đang nhìn thẳng vào camera như thách thức. Tin nhắn, bức ảnh trên Facebook và những cái tên trở thành manh mối để cảnh sát truy tìm hung thủ.
Leyli - bà mẹ của ba người con - thường xuyên lui tới ủy ban hành chính để xét duyệt một căn nhà mới đủ rộng cho một gia đình bốn người.
Nơi đây, những tập hồ sơ cao chất ngất xin duyệt nhà ở cho người nhập cư như Leyli, những nụ cười, cái nhìn, ánh mắt và cả những bí mật còn dài hơn cả đêm trường trong Nghìn lẻ một đêm.
Đan xen giữa hiện tại và quá khứ, câu chuyện của Leyli được kể song song cùng những vụ án mạng xảy ra. Cô gái xinh đẹp Bamby bị tình nghi là hung thủ, chính là con gái của Leyli.
Cô đi tìm cha mình trong những người đàn ông từng ngủ với mẹ. Manh mối chỉ là những cái tên trong quyển nhật ký mà mẹ cô giấu dưới gầm giường.
Hóa thân thành nàng Sheherazade của Nghìn lẻ một đêm, Leyli kể cho hàng xóm nghe câu chuyện đời mình từ thuở ấu thơ đến khi nhập cư vào Pháp.
Những bi kịch được bóc tách từng lớp và chỉ còn trơ lại cái lõi sự thật, Leyli là người bắt đầu, đồng thời cũng kết thúc hành trình đi tìm kho báu bị nguyền rủa.
Những cảnh đời được trình hiện sống động bằng giọng kể của phụ nữ từng trải dường như hòa thành một, dẫn độc giả đến cái kết khó đoán định.
Nàng Sheherazade bước ra từ bi kịch
Những vụ án mạng, những cuộc điều tra, những chi tiết được hé lộ gây tò mò cho độc giả dường như chỉ là ba phần nổi của câu chuyện.
Bảy phần chìm còn lại, được vùi lấp bởi những bí mật trong quá khứ, nơi hai bờ đại dương nối kết bằng bi kịch đen tối và hé mở về một hành trình có một không hai của Leyli.
Câu chuyện của Leyli được chia thành nhiều chương, và mỗi chương được kể bằng những sắc thái khác nhau. Tuổi thơ được kể bằng thứ màu trong trẻo, những vạt nắng neo đậu trên dòng sông Niger hùng vĩ.
Những chiếc thuyền độc mộc đi ngang, cô bé Leyli nhanh chân bì bõm chạy đến để chào bán những món trang sức, đồ gốm, thuốc lá và cả bao cao su. Tuổi thơ ấy chứa đựng cả những câu chuyện mà cô đã đọc đi đọc lại rất nhiều lần.
Đến khi thị giác không còn, cô gái mù Leyli dần trở nên xinh đẹp và thông thái khi ghi nhớ tất cả bằng trí não. 17 tuổi, cô trở thành người dẫn đường cho chuyến vượt biên sang châu Âu. Tất cả bị bắt, trừ Leyli ngồi co quắp trong một góc tối bất động.
Cũng nơi đó, cô được giải cứu bởi tình yêu đầu đời của mình. Nói đúng hơn là bị cầm tù trong hy vọng được hạnh phúc, cô bị dẫn dắt làm điếm bởi kẻ đầu ấp tay gối.
Những vị khách cấp cao mà cô tiếp, cô chỉ biết tên mà không biết mặt. Cô ghi nhớ những câu chuyện mà họ kể và nhờ người bạn mình ghi chép lại.
Không chỉ tiền mà còn là vàng bạc, đồng hồ, những món đồ có giá trị sau cuộc đổi trao với đích đến là cuộc phẫu thuật mắt. Tất cả đều trở thành kho báu bị nguyền rủa được cất giấu dưới hầm sâu.
Nhập cư - đêm trường ngập trong nước mắt
Thông qua câu chuyện của Leyli, những phận người nhập cư được khắc họa. Ở đó, những cuộc vượt biển được ngã giá bằng chính tài sản và tính mạng.
Những chiếc vòng với màu sắc khác nhau định giá "thứ bậc" trên con thuyền lênh đênh đến Pháp. Có người tìm được người thân bên kia đại dương bằng tài sản cả đời kiếm được, nhưng cũng có người bị quăng xuống biển khi mới đi được nửa hành trình.
Kho báu bị nguyền rủa của Michel Bussi đã chạm vào bí mật đen tối với đường dây vượt biên được tổ chức bởi những kẻ đứng đầu một hiệp hội chuyên trợ giúp người nhập cư.
Vài nghìn euro cho một vị trí trên thuyền với xác suất 50% cập bến, 50% còn lại sẽ nằm dưới đáy biển sâu bởi những tai nạn chìm xuồng được ngụy tạo.
Khoác lên chiếc áo trinh thám, Kho báu bị nguyền rủa đánh dấu sự dấn thân của tác giả vào đề tài xã hội gai góc.
Thân phận những con người vượt đại dương với bi kịch chất chồng bi kịch. Tội ác đội lớp tiếng nói nhân danh công lý. Số phận được bày biện và bện chặt thành một sợi dây dẫn lối độc giả về cuối hành trình của sự cảm thông.
Không chỉ xuất sắc trong việc "bày binh bố trận", thắt chiếc nút hoàn hảo trên sợi dây câu chuyện, Michel Bussi đã vượt qua ngưỡng của một tác giả trinh thám thông thường.
Ông đưa câu chuyện gần gũi và thực tế hơn bởi những nhân vật bình thường đã làm nên những điều phi thường với trái tim biết thương yêu.
Michel Bussi được mệnh danh là ông hoàng trinh thám Pháp với phong cách viết lắt léo, bất ngờ và tài tình. Ông từng giáo sư địa lý, một nhà chính trị học trước khi trở thành nhà văn trinh thám nổi tiếng giành được hơn 15 giải thưởng văn học lớn.
Các tác phẩm của ông đã được dịch sang tiếng Việt gồm: Hoa súng đen, Xin đừng buông tay, Mẹ đã sai rồi, Vết khắc hằn trên cát.
***
Có lẽ Hoa Súng Đen là cái bóng quá lớn của Michel Bussi nên các tác phẩm sau của tác giả được Nhã Nam giới thiệu khiến các bạn thấy kém hơn, hoặc thấy không thoả mãn, không hài lòng.
Trước khi bắt đầu đọc Kho báu bị nguyền rủa mình đã thấy một số ý kiến chê quyển này. Nhưng không vì cái sự chê đó mà mình bỏ qua không đọc. Trái lại, Kho báu bị nguyền rủa lại là quyển mà mình thích của Bussi, nó đem lại cho mình nhiều cảm xúc và suy ngẫm về bi kịch và số phận của các nhân vật. Cá nhân mình còn thích Kho báu bị nguyền rủa hơn cả Mẹ đã sai rồi được phát hành khá lâu trước đó của Bussi mà mình đã đọc.
Câu chuyện mở đầu bằng cái chết của một quan chức cao cấp của hiệp hội chuyên trợ giúp người nhập cư trong căn phòng được trang trí như trong Nghìn lẻ một đêm.
Nhưng đó chỉ là một mảnh trong bức tranh về chủ đề nhập cư mà tác giả muốn đề cập tới. Mà chủ đề về những người nhập cư là chủ đề mà mình rất thích và quan tâm. Bởi nó là chủ đề rất nóng và nhạy cảm cách nay không lâu. Và có lẽ đến bây giờ nó vẫn là bài toán khiến Châu Âu và các nước khác phải đau đầu.
Không hiểu sao khi đọc quyển này mình luôn nghĩ đến hình ảnh xác cậu bé Syria bị chết đuối trên bãi biển Thổ Nhĩ Kỳ khi theo gia đình vượt biển nhập cư trái phép vào Châu Âu.
Sinh ra ở vùng đất Châu Phi nghèo đói, nuôi ước vọng tới miền đất hứa Châu Âu mong kiếm tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn. Nhưng, để tới được Châu Âu trên các chuyến tàu vượt biển họ đã trải qua không ít những bi kịch, có khi còn mất mạng. Còn bao nhiêu sinh mạng đang tâm bị vứt bỏ để chỉ còn là cái xác được tìm thấy lênh đênh trên biển hay trôi dạt vào bờ. Chưa kể có nhập cư trái phép vào được Châu Âu thì nguy cơ bị phát hiện, bị trục xuất về nước là rất lớn. Rồi khác về văn hoá, màu da, bị phân biệt, đối xử họ không thể tìm được việc làm để nuôi sống bản thân, sống ở những khu phố nghèo nàn, thiếu thốn. Chưa kể những người phụ nữ bị lừa đảo, bị ép buộc làm gái điếm.
Chắc có bạn sẽ cho rằng lối kể chuyện của Michel Bussi quá dài dòng. Nhưng đối với mình Kho báu bị nguyền rủa không hề dài dòng. Kho báu bị nguyền rủa có lối kể mang nét hào hoa đậm chất Pháp, đầy tính nhân văn. Mình thích lối viết trinh thám mà không khô khan, nhẹ nhàng, mượt mà, văn chương của Michel Bussi. Bằng lối viết đó tác giả đã làm cho mình thật sự cảm thông và đồng cảm với thân phận người phụ nữ được khắc hoạ, nhấn mạnh trong Kho báu bị nguyền rủa. Bức tranh về thân phận người phụ nữ nói riêng, người di cư và nhập cư nói chung được khắc hoạ một cách chân thật, đầy cảm thông và nhân văn.
Kho báu bị nguyền rủa không nhiều twist, bạn có thể dễ dàng đoán trước được diễn biến của câu chuyện nhưng đem lại rất nhiều trăn trở, suy nghĩ.
Ngoài ra, Kho báu bị nguyền rủa còn đưa các bạn tới nhiều vùng đất rất thú vị.
Theo như mình biết. Châu Âu hiện nay là châu lục có dân số già, do đó thiếu nguồn lao động trẻ. Trong khi đó lục địa đen Châu Phi là lục địa nghèo, khí hậu khắc nghiệt nhưng lại có lực lượng lao động tương đối rồi rào. Thế thì tại sao Châu Âu không giải quyết bài toán nhập cư từ Châu Phi để có nguồn lao động, giúp cả Châu Âu và Châu Phi cùng phát triển. Bởi những người Châu Phi nhập cư vào Châu Âu cũng chỉ mong là có được nguồn thu nhập, có nhiều tiền hơn để gửi về giúp đỡ gia đình nghèo khó ở quê nhà thôi mà. Họ có định phá hoại, làm tổn hại gì tới Châu Âu đâu.
Tóm lại: Đây là quyển mà mình thích của Bussi, đem lại nhiều cảm xúc, sự cảm thông, đồng cảm, đầy tính nhân văn của Bussi.
Binh Boog
***
— Có chuyện gì không ổn sao, Leyli? Cô xinh đẹp. Cô có ba đứa con xinh đẹp. Bamby, Alpha, Tidiane. Mẹ con cô đã êm ấm rồi.
— Êm ấm ư? Toàn bộ những điều đó chỉ là bề ngoài thôi. Vớ vẩn cả thôi. Không, ồ không, chúng tôi không tạo thành một gia đình tốt đẹp. Chúng tôi thiếu điều căn bản nhất.
— Một người cha ư?
Leyli khẽ bật cười.
— Không, không. Một người cha, hay thậm chí là nhiều người cha, thì cả bốn chúng tôi đều không cần đến.
— Vậy mẹ con cô còn thiếu điều gì nữa?
Đôi mắt Leyli hé mở, giống như một bức rèm để lọt vào một tia nắng mặt trời và chiếu rọi một căn phòng tăm tối, biến bụi bặm thành những ngôi sao.
— Ông thật tọc mạch quá, ông bạn thân mến ạ. Chúng ta chỉ vừa mới quen biết nhau, thế mà ông lại tưởng rằng tôi sẽ tiết lộ với ông bí mật lớn nhất của tôi sao?
Ông không trả lời. Bức rèm trên đôi mắt Leyli đã khép kín trở lại, lại nhấn chìm căn phòng trong bóng tối. Chị quay về phía biển, nhả ra một làn khói thuốc để nhuộm đen những đám mây.
— Còn hơn cả một bí mật, quý ông tò mò thân mến ạ. Đó là một lời nguyền. Tôi là một người mẹ xấu xa. Ba đứa con của tôi đã bị kết án. Hy vọng duy nhất của tôi là một trong số chúng, có thể là một trong số chúng, thoát được lời nguyền đó.
Chị nhắm mắt lại. Ông vẫn hỏi tiếp:
— Lời nguyền đó, ai đã gieo nó?
Đằng sau cánh cửa chớp đóng kín tạo bởi hai mí mắt chị, sấm chớp đùng đoàng.
— Ông. Tôi. Cả trái đất này. Không ai vô tội trong vụ này hết.
Mời các bạn đón đọc Kho Báu Bị Nguyền Rủa của tác giả Michel Bussi & Nguyễn Thị Tươi (dịch).