Trở Lại Cố Hương

Thời điểm của các sự kiện thuật lại trong sách xảy ra vào khoảng giữa 1840 và 1850, khi miền đất ngập trũng xưa cũ mà ở đây gọi là “Budmouth” vẫn còn giữ được trọn vẹn ánh hoàng hôn rực rỡ và đầy uy thế của kỷ nguyên Georgian để khoác lên nó một vẻ quyến rũ đắm hồn đối với tâm hồn lãng mạn và giàu tưởng tượng của một kẻ ngụ cư cô lẻ trong miền nội địa.

Quang cảnh ảm đạm của vùng đất mang cái tên chung “Egdon Heath” này là sự kết hợp hoặc điển hình hóa của ít nhất hơn một chục cánh đồng thạch nam có thật khác nhau; những cánh đồng hoang hầu như là một về đặc tính và ngoại diện này, dù vẫn đồng nhất về nguồn gốc hay thành phần, hiện đang bị che đậy bởi những dải đất đã được cấy cày ở nhiều mức độ khác nhau hoặc đã được trồng rừng.

Thật thú vị khi mơ mộng rằng một mảnh đất nào đó trong dải đất rộng lớn mà phần phía tây nam được mô tả ở đây của nó có thể chính là miền đất xưa cũ của Vua Lear xứ Wessex.

Tháng 7, 1895
Thomas Hardy

***

“Trở lại cố hương tìm cách giải mã xung đột giữa tình yêu và tình cảm gia đình, giữa hiện thực và khát vọng, giữa tự nhiên hay định mệnh tàn ác vô tình và đời người hữu hạn…” - dịch giả Nguyễn Thành Nhân.

The Return of the Native (tựa tiếng Việt: Trở lại cố hương, nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM ấn hành) là một trong 14 tiểu thuyết thuộc hàng danh tác văn học Anh, của tiểu thuyết gia Thomas Hardy. “Tác phẩm của ông giàu chất thơ, nhưng tính bi kịch cao, có thể gây sửng sốt và cả đau đớn cho người đọc. “Native” trong trường hợp này hàm nghĩa là nơi sinh ra. Dịch giả Nguyễn Thành Nhân đã chọn hai chữ “cố hương” cho bản tiếng Việt, tôi cho rằng đó là lựa chọn xác đáng nhất. Tác phẩm này, sau những xung đột của tình yêu, thân phận, là cuộc trở về của con người với tự nhiên thuần khiết” - nhà văn, dịch giả Nhật Chiêu nhận định.

Trở lại cố hương có bối cảnh trong khoảng thời gian từ năm 1840-1950, khi vùng đất mang tên “Egdon Heath” được mô tả trong truyện có thể là viễn mộng của tác giả về một miền đất xưa cũ của vua Lear xứ Wessex. Đó là nơi của những hoàng hôn rực rỡ và nguyên sơ quyến rũ. “Ngôi nhà tranh nằm biệt lập ở rìa một cánh đồng thạch nam” cũng chính là cố hương của Thomas Hardy. The Return of the Native đã được viết dựa trên những ký ức về vùng hoang địa ảm đạm mà nhà văn đã từng khắc ghi dấu ấn từ thời thơ ấu.

Tình yêu là ngọn đuốc soi đường cho toàn bộ câu chuyện, được dẫn dắt bằng những chuỗi bi kịch, những sự tình cờ, xung đột, đấu tranh, sợ hãi… Làm nền cho tác phẩm là một không gian văn hóa trải rộng với những tập tục, truyền thống xa xưa của làng quê nước Anh. Trong bóng tối của những niềm hy vọng, ánh sáng như một ngọn lửa bùng lên rồi tắt ngấm. Con người - cho dù là ai, có sinh mệnh thế nào - rồi cũng phải trải qua hết những lựa chọn, hạnh phúc và cả buồn đau của đời mình. Chỉ có đất là không thay đổi - “như một biểu tượng của sự vĩnh cửu”, mãi mãi ở lại trong tiềm thức, ghi dấu qua nhiều thế hệ. Thiên nhiên là cội nguồn của những khởi sinh và cả kết thúc. Những nhân vật của Thomas Hardy xoay vần trong tình yêu và định kiến, lầm lỗi và oan trái, để cuối cùng mỗi người một lối rẽ. Trở lại cố hương có một kết thúc buồn, nhưng khiến người đọc giật mình, đắm chìm trong mộng tưởng của nhân vật chính, về một cuộc kiếm tìm sự giải thoát từ trong tự nhiên.

Thomas Hardy, sinh năm 1840, mất năm 1928. Trọn đời văn, ông chỉ viết 14 tiểu thuyết, nhưng tác phẩm nào cũng được xếp vào hàng danh tác. Ông được xem là nhà văn lớn của thế kỷ XIX với nhiều tác phẩm đã được chuyển thể thành phim. The Return of the Native còn được soạn thành bản nhạc giao hưởng nhan đề Egdon Hearth: A Homage to Thomas Hardy (1927) dựa trên cảm hứng câu chuyện.

Hoàng Hạc

***

Thomas Hardy (1840 - 1928) là một tiểu thuyết gia, nhà thơ và kiến ​​trúc sư người Anh. Các văn bản của ông có một phong cách hiện thực, nhưng bị ảnh hưởng ở một mức độ lớn bởi chủ nghĩa lãng mạn văn học có trước thời Victoria..

Nhờ thành công của ngòi bút của mình, ông đã từ bỏ sự nghiệp của kiến ​​trúc sư để cống hiến hết mình cho các bức thư. Mặc dù Hardy đã nhanh chóng nhận được sự hoan nghênh của một nhà tiểu thuyết, nhưng ông luôn cảm thấy hứng thú với thơ và tác phẩm của ông có tác động lớn đến các thế hệ nhà thơ kế vị ông..

Phong cách mà tác giả in cho các tác phẩm của mình tập trung hơn nhiều và ít khoa trương hơn so với những người cùng thời. Nó có tông màu tối và định mệnh, trái ngược với hy vọng thấm đẫm các văn bản Victoria.

Hardy đã đặt gần như tất cả các tác phẩm kể chuyện của mình ở Wessex, một quốc gia tưởng tượng lấy tên của vương quốc từng nắm giữ quyền lực lớn trên đảo. Nhưng trong cuộc đời của tác giả, khu vực địa lý thực sự ngày càng nghèo nàn.

Hardy Wessex nằm ở phía nam và tây nam nước Anh. Ông thậm chí còn tạo ra các bản đồ chỉ ra vị trí chính xác của từng thành phố hư cấu. Tác giả đã được đề cử 12 lần cho giải thưởng Nobel Văn học.

Thomas Hardy cũng làm việc trong việc viết những ký ức của mình, mặc dù chúng được kết thúc bởi người vợ thứ hai của ông, Florence Hardy, và chúng đã được xuất bản thành hai tập tiếp cận chi tiết từng giai đoạn của cuộc đời của tác giả người Anh.

Mời các bạn đón đọc Trở Lại Cố Hương của tác giả Thomas Hardy & Nguyễn Thành Nhân (dịch).