No. More. Plastic - Những Gì Bạn Có Thể Làm Vì Một Thế Giới Không Tràn Ngập Nhựa

Bạn không cần loại bỏ hoàn toàn nhựa ra khỏi cuộc sống của bạn, bạn chỉ cần sử dụng nó khôn ngoan hơn, tiết giảm lại và ngăn chặn nó gây ra ô nhiễm cho các đại dương.

Không phải ai cũng có khả năng loại bỏ nhựa hoàn toàn ra khỏi cuộc sống của mình. Một số vật dụng bằng nhựa bền và giá thành rẻ, sẽ dễ dàng hơn cho các gia đình có thu nhập thấp sử dụng. Một số vật dụng bằng nhựa nếu được tái sử dụng nhiều lần thì còn tốt cho môi trường hơn là tiêu dùng hoang phí những sản phẩm được cho là bảo vệ môi trường.
Thế nhưng, chúng ta không khuyến khích việc dùng đồ nhựa vô tội vạ, thay vào đó là tinh thần cố gắng tìm ra những giải pháp thay thế những sản phẩm từ nhựa chúng ta đang dùng, để góp sức cho hành tinh này ít nhựa hơn.

Đó là phần mở đầu cho cuốn sách No More Plastic, là thông điệp tác giả - Martin Dorey - muốn truyền tải với mọi người, theo một cách thấu hiểu nhu cầu và cuộc sống của mọi người xung quanh nhất. Nếu bạn đi cùng tác giả hết cuốn sách này, chắc chắn bạn sẽ có thêm được cho mình nhiều giải pháp để hạn chế sử dụng nhựa ít nhất có thể, và chỉ dùng khi nào không có giải pháp thay thế hay cách nào tối ưu hơn. Tóm lại là, trong khả năng có thể của mỗi người, với mỗi nhu cầu và hoàn cảnh khác nhau, thì chỉ cần mỗi người giảm được số lượng nhựa mình dùng, nghĩ ra được các giải pháp thay thế các sản phẩm từ nhựa, chỉ một ít thôi cũng là được đáng mừng rồi.

***

Cuộc sống càng phát triển, nhu cầu của con người ngày càng cao. Hằng ngày, bạn phải đối mặt với rất nhiều áp lực từ công việc, từ gia đình, từ những mối quan hệ, và từ chính môi trường sống. Vì thế, xu hướng sử dụng những vật dụng tiện lợi đang dần chiếm ưu thế và trở thành một như cầu “tất yếu” của chúng ta. Thế nhưng, tiện lợi thế nào đi chăng nữa cũng có mặt hạn chế và mang đến những mối nguy hại mà chúng ta không thể ngờ. No. More. Plastic (dịch từ No. More. Pastic.: What you can do to make a difference, Ebury Press) – quyển sách sẽ cho chúng ta biết những gì bạn cần phải làm ngay lúc vì một thế giới không tràn ngập nhựa, và làm thế nào để cứu thế giới của chúng ta chỉ với hai phút mỗi ngày.

Cuộc sống thường nhật của bạn như thế nào? Bạn biết đấy, mỗi hành động chúng ta thực hiện sẽ là một tác động hoặc là tích cực, hoặc là tiêu cực đến môi trường sống của chúng ta. Bạn hối hả đi làm với một hộp xôi sáng của một gánh hàng rong, bạn giải tỏa cơn khát mùa hè với một ly nước mát mang đi… Chính những việc này đã gián tiếp thải ra môi trường một lượng lớn rác thải nhựa và chúng ta đang dần chết chìm trong chúng. Nhưng điều tồi tệ hơn là các đại dương cũng đang chết ngạt, hàng nghìn sinh vật biển đang chết đi từng giờ vì rác thải nhựa. Thật sự, chúng ta không thể phủ nhận công năng kỳ diệu của nhựa, nhưng chúng ta cần sử dụng một cách có khoa học, một cách thông minh để ngặn chặn việc nó đang gây ô nhiễm đến các đại dương. Bạn cần phải hành động ngay lúc này, nhưng thế vẫn chưa đủ. Cần lan tỏa thông điệp này đến tất cả mọi người và cùng nhau thực hiện vì môi trường sống của chúng ta và các loài sinh vật khác.

Ở No. More. Plastic, bạn sẽ tìm thấy rất nhiều ý tưởng để giảm thiểu lượng đồ nhựa mà bạn đang sử dụng. Và mọi việc làm chỉ mất 2 phút – thời gian thật sự không đáng kể, nhưng khi cộng dồn lại thì kết quả thật sự rất bất ngờ. #giảipháp2phút – một bước tiến gần hơn đến sự khác biệt.

Chúng ta nhắc quá nhiều về nhựa vậy Vấn đề của nhựa là gì?

Được ra đời vào năm 1907, mởi ra một thời đại mới, khiến cho bao việc trở nên khả thi hơn, cuộc sống của chúng ta nhanh hơn và tiện lợi hơn. Tuy nhiên, công dụng của nhựa đối với sản phẩm dùng một lần như một cơn ác mộng. Nó không thể phân hủy sinh học và biến mất được. Chúng từ thành phố trôi ra các sông ngòi, đổ ra biển; nó có thể là một chia nhựa bị vứt ra từ một chiếc ô tô, hoặc bị vứt lại trên đường và đã tìm đường ra biển. Theo thời gian, nó sẽ trở nên giòn, vỡ ra thành các mảnh nhỏ và thứ còn sót lại chính là vi nhựa. Rồi được các sinh vật khác hấp thụ và cuối cùng chúng đi ngược vào chuỗi thức ăn đến chúng ta. Đừng đổ lỗi cho bất cứ ai vì suy cho cùng rác nhựa từ biến chính là do chúng ta. Vì chúng ta là con người và chính chúng ta là người đã tạo ra nhựa, cho nên chúng ta phải là người dọn dẹp chúng.

Chiến dịch #2phútlàmsạchbãibiển do Martin khởi xướng thật sự rất quan trọng vì theo thống kê có đến khoảng 8 triệu tấn rác nhựa đang tìm đường ra biển mỗi năm. 2 phút mỗi ngày, bạn có thể thay đổi cả thế giới. Rất đơn giản, hãy nhặt chai nhựa mà bạn nhìn thấy và mang về nhà tái chế. Chỉ thế thôi, bạn đã giúp cho 1.000 mảnh vi nhựa không trôi nổi trong đại dương trong nhiều năm nữa.

7 tội đồ xấu xa nhất

Vào tháng Một năm 2018 ứng dụng #2minutebeachclean ra đời giúp cho những người làm sạch bãi biển ở Anh và châu Âu tính toán những gì họ tìm thấy. Trong số những thứ họ tìm thấy, có 7 loại nhựa mà loài người chúng ta đáng phải quan tâm:

- Nắp chai

- Các chai đồ uống

- Ống hút/dao, dĩa, thìa nhựa

- Vỏ túi khoai tây rán/giấy gói kẹo

- Que tăm bông

- Túi nhựa

- Giấy ướt/băng vệ sinh

***

Đừng nghĩ việc làm nhỏ đó không mang ý nghĩa nào vì quá nhỏ. Hãy nhân với số lượng người tham gia phong trào, bạn sẽ được con số đáng ngạc nhiên đấy! Cắt giảm lượng nhựa chưa sử dụng sẽ tối ưu hơn là sử dụng chúng thả ga rồi lượm vào thùng rác. Bởi rất ít có cơ hội tái sinh dành cho nhựa đã qua sử dụng. Và theo đó, chúng mang hình hài của tên sát nhân thầm lặng các loài sinh vật hàng trăm năm sau này.

Ống hút, hộp sữa, vỏ bánh, túi nilon, ruột bút,…- tôi đang ngồi kiểm kê lại những gì tôi đã ném vào thùng rác trong ngày hôm nay. Tôi đã từng sẵn sàng chọn mua nhiều chai nhựa dùng một lần thay vì chai thủy tinh để đựng nước, đã từng sẵn sàng ném rác thải nhựa ra mọi nơi mình đi qua, đã từng đi chợ hộ mẹ và mang về nhà một tá túi nilon đủ màu… Tôi cứ vô tâm như thế cho đến một ngày tôi gặp một cuốn sách nhỏ màu xanh hòa bình với nhan đề: "No. More. Plastic". Và bất giác, tôi rùng mình…

"No. More. Plastic" là một cuốn sách nói về tác hại của rác thải nhựa, thói quen sử dụng nhựa của mọi người và nêu giải pháp giúp giảm lượng rác thải nhựa đang từng ngày xâm chiếm hành tinh chúng ta. Chẳng còn xa lạ gì với hình ảnh những chiếc túi nilon xanh đỏ có mặt ở khắp mọi nơi, ta mua gì người bán cũng nhiệt tình bỏ vào "túi" như một món quà tặng kèm, rồi thì bao nhiêu nhựa ống hút nhựa, cốc nhựa, chai nhựa, nắp nhựa,… cũng trở thành rác thải ở khắp nơi. Trước đây với tôi nó là bình thường nhưng bây giờ, cầm chúng tôi thấy nặng quá. Túi nilon nói riêng và rác thải nhựa nói chung mất hàng thế kỷ để phân hủy. Trong quá trình đó nó vẫn xuất hiện ở khắp nơi dưới nhiều hình dạng khác nhau và đáng nhỏ nhất, sợ nhất là: những hạt vi nhựa. Đó là liều thuốc độc cực kỳ nhỏ, có thể trôi lơ lửng trong nước đe dọa sự sống của sinh vật biển, rải rác trên bề mặt đồ vật, bám xung quanh chúng ta. Mọi thứ từ nhựa đang dần trở thành phổ biến nhưng nếu nó đi kèm với ý thức sử dụng kém thì sẽ dẫn đến tác hại khôn lường. Và hơn thế, khi cuộc đời dai dẳng của nó vẫn tiếp diễn thì vòng tuần hoàn tự nhiên vẫn chảy trôi và dần dần phá hủy hệ sinh thái của ngôi nhà chung Trái Đất.

Nhận ra mối nguy hại này vẫn chưa được nhiều người hiểu đúng, Martin Dorey đã kể ra những đồ dùng phổ biến làm từ nhựa, tác hại đến môi trường và nêu giải pháp giảm cắt giảm tối đa việc sử dụng chúng. Sự phân loại đúng cách, nêu rõ một số trường hợp sử dụng quen thuộc của chúng ta và một giải pháp thay thế hợp lý đã khiến cho tôi nhìn nghiêm túc nhìn nhận lại vấn đề. Hơn nữa khi cầm trên tay cuốn sách này, ta cảm nhận rất rõ thông điệp môi trường ý nghĩa chính là chìa khóa thay đổi nhận thức của độc giả. Và bạn sẽ thấy tuyệt vời hơn khi search trên instagram hashtag #2minutebeachclean với hàng ngàn bài viết. Đúng như tên gọi - 2 phút làm sạch biển, trong thời gian 2 phút ngắn ngủi, còn chưa đủ để uống hết ly trà sữa, bạn có thể góp phần làm sạch môi trường, đồng nghĩa với việc làm giảm phần nào tốc độ bao phủ nhựa trên hành tinh. Đừng nghĩ việc làm nhỏ đó không mang ý nghĩa nào vì quá nhỏ. Hãy nhân với số lượng người tham gia phong trào, bạn sẽ được con số đáng ngạc nhiên đấy! Cắt giảm lượng nhựa chưa sử dụng sẽ tối ưu hơn là sử dụng chúng thả ga rồi lượm vào thùng rác. Bởi rất ít có cơ hội tái sinh dành cho nhựa đã qua sử dụng. Và theo đó, chúng mang hình hài của tên sát nhân thầm lặng các loài sinh vật hàng trăm năm sau này. Theo thực tế, hạt vi nhựa đã xuất hiện trong dạ dày của một số loài sinh vật biển, trong nước uống và không thể chắc chắn rằng nó không có mặt trong bữa ăn hằng ngày của chúng ta. Hmmm…thật đáng sợ!

Đọc cuốn sách, tôi như bị cuốn theo những ý tưởng của Martin Dorney, tôi dần thay đổi và tin tưởng với mỗi hành động hằng ngày, mình có thế góp một phần nhỏ bé vào công cuộc bảo vệ môi trường sống lâu dài cho tất cả mọi người. Và bây giờ, khi người bán hàng đưa tôi chiếc túi quen thuộc, tôi đã sẵn sàng nói câu: “Dạ thôi ạ, cháu bỏ vào giỏ được rồi, cháu không cần túi nilon đâu ạ”.

Còn bạn thì sao? Bạn đang làm gì với nhựa?

***

NO MORE PLASTIC – NHỮNG GÌ BẠN CÓ THỂ LÀM VÌ MỘT THẾ GIỚI KHÔNG TRÀN NGẬP NHỰA

Nếu bạn hỏi tôi, thế giới này tươi đẹp như thế nào? Đẹp, nó đẹp chứ, nhưng kể từ khi con người bước sang thế kỉ 21, mọi chuyện đã khác đi… Thế giới đang thực sự đứng trước nguy cơ diệt vong, tại sao ư? Mỗi ngày có hàng tấn rác thải, đặc biệt là rác thải nhựa xả ra ngoài môi trường, sự chặt phá khai thác “rừng vàng biển bạc”, sự lãng phí nguồn nước, nguồn tài nguyên thiên nhiên… Bao nhiêu cái “sự” đó là bấy nhiêu mối lo. Có phải Trái Đất đang trên bờ diệt vong? Không, chỉ cần bạn còn đó, tôi và bạn, chúng ta sẽ là những công dân toàn cầu hoàn thành sứ mệnh bảo vệ môi trường, bảo vệ thế giới này…

Đúng với tên gọi, “No more plastic – Những gì bạn có thể làm vì một thế giới không tràn ngập nhựa” là một cuốn sách nói về thực trạng môi trường hiện nay, khi mà rác thải nhựa gần như “bá chiếm” mặt đất, lòng đất, đồng thời đây cũng là cuốn sách tuyên truyền kêu gọi mọi người chung tay vì một môi trường xanh – sạch – đẹp hơn.

Con người luôn luôn tò mò. Đúng vậy, đánh vào tâm lý này, tác giả Martin Dorey – người kêu gọi mọi người thực hiện chiến dịch “2 phút làm sạch bãi biển” với hashtag #2minutebeachclean trên mạng xã hội Instagram những năm gần đây đã viết lên cuốn sách, với mong muốn “một người và nhiều người vì cộng đồng”.

“No more plastic” mở ra rất nhiều điều mới lạ cho người đọc. Bạn biết không, những vật dụng chúng ta sử dụng hằng ngày, như chai nước rửa bát, hay lọ đựng mỹ phẩm, tuýp kem đánh răng, sau khi chúng ta dùng xong và vứt đi, chúng chính là rác thải nhựa vô cùng khó phân hủy và là kẻ thù số một của môi trường! Ngoài ra, cuốn sách còn đề cập đến rất nhiều những thói quen khác của con người trong việc sử dụng nhựa. Việc bạn cần làm là lọc ra những điều bạn có thể thay đổi được và thực hiện chúng. Hơn nữa, cố gắng thay đổi những điều mà hiện tại bạn chưa thể thay đổi, sáng tạo thêm những giải pháp giảm thiểu rác thải nhựa khác và động viên người thân, bạn bè cùng làm điều đó.

Dưới đây là một vài tips nho nhỏ mà tôi đã “học lỏm” được sau khi đọc xong cuốn sách này:

- Sử dụng túi vải thay cho túi ni lông; càng giảm lượng túi ni lông có nghĩa là bạn đã tiến gần hơn một bước tới con đường giải cứu Trái Đất đó.
- Luôn luôn niệm thần chú 3S mọi lúc mọi nơi: reduce (giảm thiểu), reuse (tái sử dụng), recycle (tái chế).
- Sử dụng các vật dụng thân thiện với môi trường, chẳng hạn dùng miếng xơ mướp thay cho miếng rửa bát này…

Tôi làm được, còn bạn thì sao? Hãy hành động ngay và luôn, bạn nhé!

- Hoa Cỏ May -

Mời các bạn đón đọc No. More. Plastic - Những Gì Bạn Có Thể Làm Vì Một Thế Giới Không Tràn Ngập Nhựa của tác giả Martin Dorey.