Kẻ Tẩy Não

Những gì mắt thấy tai nghe chưa chắc đã là sự thật.

Xác chết của một phụ nữ trẻ tuổi cùng hai bộ xương tình cờ được phát hiện tại một khu vực vốn biệt lập và nổi tiếng yên bình của Thụy Điển. cả ba đều có những thương tích như nhau, đều bị hành hạ một cách có hệ thống suốt một thời gian dài trước khi bị giết chết. Vụ việc giống như quả bom làm đảo lộn hoàn toàn nhịp sống của mọi người. Những khách du lịch đang háo hức với kỳ nghỉ nhanh chóng rời, chính quyền địa phương đứng ngồi không yên…

Câu chuyện mở ra những bí mật khủng khiếp ẩn sâu dưới vẻ bề ngoài tĩnh lặng của cộng đồng. Tất cả dẫn tới hậu duệ của một nhà truyền giáo đã qua đời - người đã truyền “khả năng chữa bệnh” của mình cho hai con trai. Được nhào nặn trong tay một nữ tác giả được coi là Agatha Christie của Thụy Điển cuốn sách trở nên một tiểu thuyết tâm lý tội phạm nổi bật, điên rồ và ám ảnh.

“Cốt truyện thông minh và khả năng khắc họa nội tâm nhân vật thật cá tính đã nâng Kẻ tẩy não lên trên tầm những cuốn tiểu thuyết trinh thám khác.

- Washington Post

“Bậc thầy trong sự kết hợp giữa nội tâm ấm áp và những kinh hoàng đổ máu.”

- The Guardian

***

Mình đã kết tác giả Camilla Lackberg từ khi đọc tiểu thuyết trinh thám “Công Chúa Băng” của bà (là tập đầu tiên trong series xoay quanh cặp đôi nhà điều tra Erica Falck và Patrik Hedstrom). Cuốn “Công Chúa Băng” mình đọc thấy cuốn hút thiệt luôn, tình huống dẫn tới cuộc điều tra, các ngóc ngách trong đời sống cá nhân và đời tập thể ở vùng Fjällbacka của Thụy Điển được miêu tả rất lôi cuốn, sự thật phơi bày thì vừa lạnh gáy vừa đau lòng, cái kết hợp lý, nên là khi thấy Nhã Nam xuất bản tập tiếp theo trong series này, mình phải lật đật mua ngay về đọc. Tuy nhiên, trải nghiệm của mình với “Kẻ Tẩy Não” lại không được như mong đợi…

Bối cảnh vụ án trong cuốn này phải nói là khá hấp dẫn: xác chết của một thiếu nữ không mảnh vải che thân, cơ thể có nhiều vết thương do bị hành hạ liên tục trong nhiều ngày được phát hiện ở Khe Vua, bên dưới xác chết, người ta đào được 2 bộ xương của 2 thiếu nữ khác cũng bị sát hại theo cùng cách thức, nhưng thời gian là vào 20 năm trước. Nghe là ly kỳ rồi ha, vì có thể có 2 trường hợp: có 1 kẻ thủ ác chịu trách nhiệm cho các vụ án trong quá khứ và ở hiện tại, hay là 1 kẻ là hung thủ trong quá khứ, 1 kẻ khác ở hiện tại tiếp tục gây án theo cách thức tương tự… Tuy nhiên, diễn tiến các giai đoạn điều tra các vụ án này được miêu tả khá là chậm chạp và máy móc, và chả hiểu sao mà mình có cảm giác không có mấy bất ngờ ở cuốn này.

Có thể do khi đọc tiểu thuyết trinh thám vùng bán đảo Scandinavia, các nước Bắc Âu (Scandinavian crime fiction) thì mình hy vọng bối cảnh sẽ có cái gì đó lạnh lẽo, rùng rợn, kiểu giống “Công Chúa Băng”, mùa đông tháng giá đồ đó, mà câu chuyện trong “Kẻ Tẩy Não” lại diễn ra vào mùa hè, nên mất đi một phần nét lôi cuốn vốn có của tiểu thuyết trinh thám Bắc Âu… Nhưng mà thiệt sự là mình không thích mấy cái nhịp điệu kể chuyện chầm chậm, từ từ đó của tác giả ở cuốn này. Chưa hết, mình có cảm giác công cuộc điều tra của Patrik – đáng lẽ phải là nội dung chính của tác phẩm – lại bị lu mờ trước những chi tiết có phần hài hước về đời sống riêng của bà bầu Erica, bầu bí tới tháng thứ 8 mà vẫn phải một thân một mình đối mặt với mấy người thân không tốt đẹp gì cho cam, vô cùng bất lịch sự.

Mình vốn rất thích đọc thêm về các chi tiết thuộc đời sống riêng của nhân vật là thám tử điều tra trong các cuốn tiểu thuyết trinh thám, vì theo mình, các chi tiết này có thể soi rọi thêm ánh sáng vào những góc khuất trong tâm trí của nhân vật chính, làm tăng thêm độ hấp dẫn và đóng góp sự đa dạng vào cốt truyện. Nhưng trong mọi trường hợp, công cuộc điều tra phải luôn là đối tượng chính của một cuốn tiểu thuyết trinh thám, chứ không phải mấy câu chuyện đời tư lặt vặt này… Hồi mình đọc tiểu thuyết trinh thám của một tác giả Scandinavian khác là Samuel Bjork, mình thấy bác này cũng đưa các chi tiết về đời tư, tính cách, suy nghĩ, cảm nhận của nhân vật điều tra viên vào tác phẩm, nhưng nó hoàn toàn không gây loãng mạch truyện chút nào; ngược lại, nó mang thêm độ thấu cảm và u ám cho câu chuyện vốn đã khá ghê rợn. Chứ còn cuốn này thì mình thấy tác giả giống như cố tình cho độc giả “hít drama” của các nhân vật để chuẩn bị cho đoạn sau bùng nổ hơn hay sao á… Mà mấy cái drama này đọc một lần thì thấy cũng hài hài, chứ đọc hoài thiệt mắc mệt… Thêm câu chuyện tình duyên luôn chả đâu vào đâu của Anna, em gái của Erica nữa…

Tinh hoa/phần hay nhất của cuốn này nằm ở những trang cuối và gần cuối, khi việc điều tra tiến đến giai đoạn sau cùng là tìm ra chân tướng thủ phạm. Trước phần hạ màn này thì tác giả có cố gắng cài cắm một chút red herring, để Patrik và đồng sự cùng độc giả nghĩ rằng sẽ có thể có một cú twist, hoặc một điều gì đó chưa ai nghĩ ra hay dự tính trước sẽ xuất hiện. Nhưng cuối cùng thì chân tướng hung thủ không nằm ngoài dự đoán và cảm nhận của mình, nên thành ra mình không thấy thực sự muốn lật bàn hay té ghế gì lắm :D Chỉ ấn tượng nhất là cái độ điên loạn của tên hung thủ (hay là các tên hung thủ ta? ^^ bạn đọc sẽ rõ :)))), và những tội ác ghê tởm nào mà con người có thể thực hiện nhân danh tôn giáo.

Nói chung mình đánh giá cuốn này ở tầm khá, không phải hay (thua xa “Công Chúa Băng”) nhưng cũng không phải là dở. Đọc để giải trí trong mấy ngày Tết thì chắc ổn. Mình đánh giá tầm 3/5 hoặc 6.5/10, đó là nhờ đoạn phá án thì nhịp truyện bắt đầu dồn dập lên, mình đọc một lèo tới hết luôn đó ^^ Chứ mấy đoạn trước mình nhơi nhơi vì thực sự không thấy có nhiều điều hấp dẫn, đọc từ hồi trước Tết mà giờ hết Tết tới nơi rồi mới xong :D Mà trùng hợp là gã hung thủ (hay là các gã hung thủ nhỉ? :D Again, bạn đọc sẽ rõ ^^) của cuốn này trùng tên với gã hung thủ của một cuốn trinh thám Bắc Âu khác mà mình đọc hồi cuối năm ngoái (mà mình không nói là cuốn nào đâu, nói ra là spoil hết rồi :D).

Nhi Nguyễn's Reviews

***

Review sách Kẻ Tẩy Não - Phuc Hieu
Truyện bắt đầu khi một cậu bé trốn nhà đi chơi thì tình cờ phát hiện ra thi thể của một phụ nữ trẻ trong hẻm núi. Khi cảnh sát đến hiện trường, họ phát hiện ra thêm hai bộ xương được chôn bên dưới thi thể đó. Hai bộ xương đó nhiều khả năng là của hai cô gái đã mất tích từ những năm 1970. Còn người phụ nữ vừa mới chết kia? Không ai biết cô ta là ai… Từ đó, cuộc điều tra về những cô gái bị bắt cóc và tra tấn tới chết được mở ra, bóc tách những bí mật khủng khiếp trong một gia tộc được che giấu trong nhiều thế hệ…

Thường thì điều làm nên cái hay ho, đặc sắc ở một cuốn truyện trinh thám là quá trình phá án gay cấn, căng thẳng và đoạn kết thật bất ngờ, bất ngờ đến mức độc giả ngã ngửa ra sau.

Nhưng Kẻ Tẩy Não thì không có cả hai điều đó.

Điều đặc biệt tạo nên vị trí của nó, cũng như những cuốn truyện khác của cùng tác giả, trên bản đồ trinh thám thế giới là sự chân thực. Sự chân thực khi mô tả vẻ nhàm chán buồn ngủ của thị trấn Fjällbacka. Sự chân thực khi khắc họa mỗi nhân vật, cả chính lẫn phụ, từ nạn nhân, hung thủ, nghi can cho đến cảnh sát, ai cũng được dành cho một phần (dù có thể rất nhỏ) để bộc lộ những suy nghĩ của riêng mình.

Nỗi đau của những người thân của các cô gái mất tích có thể khiến độc giả xúc động muốn khóc.

Mấy vị khách phiền nhiễu đến quấy rầy Patrik và Erica khiến độc giả cũng điên đầu luôn.

Những cảnh sát tầm thường (đến vô dụng) khiến độc giả phát ngán. Chẳng có một chút nào thần thông quảng đại, đoán đâu trúng đó như các hình mẫu ngời ngời của Holmes, của Poirot. Ngay cả Patrik là cảnh sát có năng lực nhất đồn cũng nhiều lần phán đoán sai tùm lum. Còn mấy người khác thì khỏi nói đi, đã làm ăn không nên hồn, lại chỉ phá team là giỏi.

Nhưng như vậy mới chân thực. Trong các truyện trinh thám khác, thường thì nhân vật chính, là thám tử hoặc cảnh sát, có thể suy-luận rồi khẳng-định luôn. Ví dụ như khi phát hiện ra hai bộ xương cũ kỹ, ồ chắc chắn đây là của hai cô gái mất tích năm xưa rồi. Nhưng không, đồn cảnh sát Fjällbacka không thể khẳng định như thế. Họ phải lấy mẫu, phải xét nghiệm, phải chờ kết quả. Chờ thực sự ấy. Không phải đưa mẫu xong là OK, có kết quả luôn. Họ phải điều tra những manh mối khác cho đến khi nhận thông báo từ phòng thí nghiệm. Họ phải làm những công việc nhàm chán, họ phát chán mà độc giả cũng phát chán, như đi hỏi han loanh quanh từng người sống gần hiện trường… Có lẽ đó mới thực sự là những công việc phi-hư-cấu của cảnh sát. Độc giả có thể theo chân họ, biết hết mọi điều họ đã thu nhận được, bởi tác giả không giấu giếm một manh mối nào. Tuy nhiên thủ phạm vẫn khá bất ngờ, theo kiểu chắc-chắn-là-kẻ-đó, ơ-hóa-ra-không-phải, á-chính-là-kẻ-đó-mà! Bởi manh mối quan trọng dùng để phá án được cài khéo quá khiến độc giả dễ, rất dễ bỏ qua.

Nói chung tôi không thích trinh thám Bắc Âu lắm, cũng không hâm mộ tác giả Camilla Läckberg, nên chỉ chấm “Kẻ Tẩy Não” 7.5/10 thôi. Ai thích thể loại này thì có thể sẽ đánh giá cao hơn.

P. S. Cái tên “Kẻ Tẩy Não” là do biên tập viên đặt, xin đừng hỏi dịch giả tại sao

***

Ngày mới bắt đầu đầy hứa hẹn. Cậu bé dậy sớm hơn những người còn lại trong nhà, cố gắng mặc quần áo lặng lẽ hết mức có thể, rồi lẻn ra ngoài sao cho không ai chú ý. Cậu mang theo mũ hiệp sĩ và thanh kiếm gỗ, vừa hớn hở vung vẩy thanh kiếm vừa chạy trăm mét từ nhà xuống đến cửa Khe Vua. Cậu dừng lại một lát và kinh ngạc nhìn vào cái khe hun hút giữa hai vách đá dựng đứng. Hai bên khe đá cách nhau khoảng hai mét và cao đến hơn chín mét vươn trên bầu trời vừa được mặt trời mùa hè chiếu sáng. Ba tảng đá lớn nêm chặt giữa khe, một cảnh tượng thật hùng vĩ. Nơi đây có sức hút đầy ma lực đối với một cậu bé sáu tuổi. Việc Khe Vua là vùng đất cấm thực ra càng làm cho nơi đây hấp dẫn hơn.

Cái tên này có nguồn gốc từ khi Vua Oscar Đệ Nhị đến thăm Fjällbacka hồi cuối thế kỷ mười chín, nhưng cậu bé không biết và cũng không quan tâm tới điều đó khi rón rén bước vào vùng tối, tay lăm lăm thanh kiếm sẵn sàng trong thế tấn công. Bố đã nói với cậu rằng những cảnh ở Rãnh Địa Ngục trong phim Ronja Rövardotter đã được quay bên trong Khe Vua. Khi xem phim một mình, cậu thấy ngứa ngáy trong bụng lúc nhìn tướng cướp Mattis phóng qua. Đôi khi cậu cũng chơi trò lục lâm ở đây, nhưng hôm nay cậu là một hiệp sĩ. Một Hiệp sĩ Bàn Tròn, như trong cuốn sách to có tô màu mà bà ngoại đã tặng dịp sinh nhật cậu.

Cậu đánh bạo cầm kiếm leo qua những tảng đá nằm trên nền đất và đã sẵn sàng tấn công con rồng phun lửa khổng lồ. Mặt trời giữa trưa hè cũng không thể rọi xuống đến đáy khe được, nên chỗ này vừa tối vừa lạnh. Đó là chỗ trú ẩn lý tưởng cho loài rồng. Rất nhanh thôi cậu sẽ khiến máu phun ra từ cổ họng nó, và sau con hấp hối kéo dài đầy đau đớn, nó sẽ phải gục chết dưới chân cậu.

Qua khóe mắt, cậu liếc thấy thứ gì đó khiến cậu phải chú ý. Cậu thoáng thấy một mảnh vải màu đỏ đằng sau một tảng đá, rồi tính tò mò thôi thúc cậu tiến lại gần hơn. Có thể là con rồng đang chờ đợi, có thể là kho báu được giấu ở đó. Cậu nhảy lên trên tảng đá và nhìn xuống phía bên kia. Trong thoáng chốc cậu gần như ngã ngửa ra, nhưng sau khi ngả nghiêng và vung tay loạn xạ cậu cũng lấy lại được thăng bằng. Sau này, cậu không thừa nhận rằng mình đã khiếp sợ, nhưng vào lúc đó, trong khoảnh khắc đó, cậu chưa bao giờ cảm thấy kinh hãi hơn thế suốt sáu năm cuộc đời mình. Một phụ nữ đang nằm đó chờ đợi cậu. Cô ta nằm ngửa, nhìn thẳng vào cậu với đôi mắt mở to. Trực giác mách bảo cậu phải chạy trốn trước khi cô ta bắt gặp cậu đang chơi ở đây mà không được phép. Có thể cô ta sẽ buộc cậu phải nói với cô ta nơi cậu sống và sau đó sẽ kéo cậu về nhà với bố mẹ. Họ sẽ rất tức giận, và họ chắc chắn sẽ hỏi: đã bao nhiêu lần bố mẹ dặn là con không được đi đến Khe Vua nếu không có người lớn đi cùng rồi?

Nhưng kỳ lạ thay người phụ nữ không hề nhúc nhích. Cô ta cũng không có mảnh vải nào che thân, và cậu bé thoáng ngượng ngùng khi thấy mình cứ đứng đó mà nhìn người phụ nữ trần truồng như vậy. Màu đỏ mà cậu nhìn thấy không phải là một mảnh vải, mà là thứ gì đó ướt át treo ngay bên cạnh cô ta, và cậu chẳng thấy quần áo của cô ta đâu cả. Buồn cười thật, cứ nằm đó trần truồng. Nhất là khi trời lạnh thế này.

Rồi cậu nghĩ đến một điều tưởng như không thể. Có thể người phụ nữ này đã chết! Cậu không thể nghĩ ra bất kỳ lời giải thích nào khác cho việc tại sao cô ta lại cứ nằm im như thế. Nhận ra điều đó, cậu nhảy khỏi tảng đá, và chầm chậm lùi dần về phía cửa khe. Sau khi đã cách người chết vài mét, cậu quay người lại và chạy thục mạng về nhà. Cậu không còn quan tâm liệu mình có bị mắng hay không nữa.

Mồ hôi đã khiến khăn trải giường dính vào cơ thể cô. Erica trằn trọc trên giường, nhưng vẫn không thấy tư thế nào thoải mái. Trời đêm hè vẫn sáng trưng chẳng khiến cô dễ ngủ hơn, và phải đến cả ngàn lần cô đã tự nhắc mình nhớ mua rèm cửa, hay đúng hơn là thuyết phục Patrik đi mua một cái.
…

Mời các bạn đón đọc Kẻ Tẩy Não của tác giả Camilla Lackberg & Mẫn Nhi (dịch).