Châu Cá Lóc

Tập truyện ngắn gồm:

• Châu cá lóc
• Có một cô bé nghèo

***

Tên thật của em là Nguyễn Văn Châu. Người em nhỏ tròn và chắc như một con cá lóc, lại có tài bắt cá nên bạn bè gọi em là Châu Cá Lóc. Nhà Châu nghèo lắm. Em chưa thấy mặt ba em lần nào. Còn má thì đi làm thuê suốt ngày đến tối mịt mới về. Em lớn lên với mảnh sân hẹp, với bờ ruộng và dòng kênh.

Dạo ấy ở Gò Vấp, du kích và bộ đội Giải phóng đánh mạnh, làm bọn Mỹ và tay sai sợ lắm. Bọn giặc cho máy bay giội bom hoặc nã đại bác vào các thôn áp. Vậy mà má chẳng ở nhà để trông nom em được. Người quanh xóm chẳng ai biết em đi đâu suốt ngày đến tối mịt mới về. Sau này người ta mới hay em vào vườn cây chơi với các anh Giải phóng.

Châu thường mặc một chiếc quần cộc, chiếc áo đen màu bùn hở cả lưng. Đầu tóc em cháy nắng, da nâu bóng như đồng thau. Thường thì em rất ít nói. Mắt em lúc nào cũng mở to, nhìn thẳng chằm chặp, không chớp. Nom em gan góc lắm. Em chỉ có hai cách tiếp chuyện người mà em chưa quen biết: gật đầu hoặc lắc đầu.

Bắt gặp em thủ thỉ chuyện trò,

Châu lầm lì là thế, vậy mà có người lại bắt gặp em thủ thỉ chuyện trò với các anh Giải phóng đấy. Chắc hẳn em yêu các anh Giải phóng lắm…

Bây giờ bom đạn địch đã ngơi, không giội xuống các cánh đồng Gò Vấp như trước nữa. Các hố bom trở thành những cái đìa cho cá ở. Châu thường ra ruộng nước bắt cá hoặc ngồi câu cá bên các bờ đìa ấy. Em bắt được rất nhiều cá, nhưng chẳng bao giờ bán, mà cũng chẳng đem về nhà.

Bỗng… đớp gọn mồi

Một lần em ngồi bên bờ đìa câu cá. Một con cá lóc rất to cứ lớn vởn mãi bên mồi câu, nhưng không chịu đớp mồi. Châu thay mồi mới, thả câu xuống, hồi hộp chờ đợi. Cá lóc bỗng há hoác miệng, đớp gọn mồi, bơi phóng đi. Châu đứng phắt dậy «vút» cần câu một cái thật mạnh. Cá lóc bị rách mép, bắn ra ruộng nước, Châu vứt cần câu chạy bổ tới. Con cá đang nghiêng mình, quẫy đuôi bơi như bắn giữa ruộng nước. Châu vẫn chạy đuổi theo nhanh như một con rái cá. Chú cá khôn ngoan biết không thoát được liền quẫy đuôi làm một vùng nước ngầu bùn, rồi chui đầu vào búi cỏ rậm, mất hút. Châu không bối rối. Em đứng yên lặng bên vũng nước chăm chú nhìn. Bùn lắng dần, lắng dần. Châu nhìn thấy ở búi cỏ có hai gợn nước rất nhỏ như cua sủi tăm. Chú cá tinh quái đang phe phẩy quạt vây! Châu sẽ sàng, một tay ướm đầu, tay kia ướm lưng cá, rồi nhanh như chớp, em chụp xuống. Bấy giờ thì chú cá đã chịu phép. Châu ấn mạnh tay làm cho lưng chú cá oằn xuống. Còn tay kia em lần khe khẽ như gãi ngứa cho cá. Rồi thật nhanh, thật chính xác, em thọc hai ngón tay vào mang, xách bổng chú cá lên. Châu vui quá, đọc luôn bài vè do các anh Giải phóng đặt cho:

Con cá lóc

Đầu mày tróc

Mình mày tròn

Xem ai khôn

Xem ai dại

Mày cứ đợi

Để rồi xem

Xem ai khôn

Tao hay lóc

Con cá lóc.

Vừa đọc vè, Châu vừa bước những bước chắc nịch đến bên giỏ cá. Em xách giỏ cá lên, xóc xóc mấy cái. Trong giỏ bọn lóc con, trê choai, rô lớn quẫy loạn xạ. Em chúc đầu chú cá vừa câu được, bấm mạnh vào đuôi. Chú cá quẫy, tuột khỏi tay Châu, rơi vào giỏ. Chú cá to đang ra sức, quẫy tung lên. Châu mỉm cười, buộc giỏ cá vào cái cọc bên bờ, rồi đi ra đìa.

Châu lại thả câu xuống nước. Em nhắp cần câu mãi nhưng bây giờ lũ cá chỉ nép mình trong các cụm cỏ hau háu nhìn ra. Lạnh nước rồi, cá không cắn cầu nữa!

Mời các bạn đón đọc Châu Cá Lóc của tác giả Nguyễn Quỳnh.