Tuổi già xồ tới như một con chó xồm, chưa kịp nhận ra, ta đã ở trong viện dưỡng lão. Nếu chẳng thể nào thanh tân trở lại, chi bằng hãy già đi theo một kiểu thật ngầu? Một bà lão nhỏ bé, 79 tuổi, Martha Anderson không có ý định dành những ngày tháng còn lại của cuộc đờitrong viện dưỡng lão mà không làm gì, bàmuốn hướng đến một lối sống thú vị hơn nhiều: với phong cách Robin Hood.

Cùng với bốn người bạn thân,Martha quyết định nổi dậy chống lại tất cả các luật lệ áp đặt lên họ. Rồi khi những người già trở nên táo bạo hơn, các hoạt động của họ cũng leo thang: họ đưa ra một kế hoạch xảo quyệt để trốn khỏi viện dưỡng lão và ĐI CƯỚP!!! Sức quyến rũ đặc biệt của Bà già phá luật đến từ những tình tiết gây cười, bất ngờ, khó đoán nhưng thật đáng suy ngẫm. Xét cho cùng, đời người cốt yếu đâu phải sống được bao nhiêu năm, mà là bao nhiêu năm ta thực sự sống?

***

"Một ngày phạm tội, khỏe lên gấp bội" (Chritina, bảy mươi bảy tuổi)

Từ thế giới ảm đạm của tuổi già và sự quên lãng, tại trại dưỡng lão Kim Cương ngày một tồi tệ, 5 người già đã về hưu bỗng "sống lại" với những kế hoạch phạm tội để đời. Cùng với nhau 5 người bạn thân: Martha, Brains, Christina, Anna-Greta và Rake lần lượt phá bỏ tất cả các luật lệ, đưa người đọc đến những bất ngờ nối tiếp. Với một phong cách rất Robin Hood, những ông bà lão tuổi thất tuần từng bước dấn thân vào một đời sống tội phạm đầy rủi ro nhưng cũng vô cùng quyến rũ. Họ trốn khỏi trại dưỡng lão, thành lập Băng Hưu Trí, ăn trộm tại một khách sạn hạng sang, "bắt cóc" tống tiền tranh của Renoir và Monet tại Bảo tàng Quốc gia…và đi cướp ngân hàng!

"Bà già phá luật" của Catharina Ingelman-Sundberg khá trọn vẹn trong vai trò một cuốn mở đầu của bộ ba tiểu thuyết. Tiểu thuyết đem tới cho người đọc những phút giây hồi hộp, bất ngờ của những tiểu thuyết trinh thám-tội phạm, những phút cười thư thái, những khoảng lắng đọng trầm lắng và sự tò mò ngóng đợi những hành trình tiếp theo của Băng Hưu Trí. Suy cho cùng, sự nổi loạn của những ông lão bà lão, là nỗi lực cuối cùng, nhưng xứng đáng để thoát khỏi sự bức bối và sự thờ ơ của một xã hội - nơi những người già bị bỏ lại như những món đồ cũ kĩ trong kho, để một lần nữa, được sống lại thực sự và sống lại thật "ngầu".

Với thông điệp giản đơn: Không phải ta sống được bao nhiêu năm, mà bao nhiêu năm ta thực sự sống, cùng lối viết dễ gần, vui tươi, "Bà già phá luật" là một cuốn sách tươi sáng, tích cực mà bạn nên đọc.

***

Review #Bà_già_phá_luật

Đọc xong quyển này mình cũng muốn lập băng hưu trí để già đi một cách thật ngầu :D

“Tuổi già xồ tới như một con chó xồm, chưa kịp nhận ra, ta đã ở trong viện dưỡng lão”

Đã vậy, nếu không thể quay trở lại tuổi thanh xuân thì làm cách nào để già đi theo một cách thật ngầu?

Bà lão nhỏ bé Martha ở viện dưỡng lão quyết định nổi dậy chống lại các luật lệ, bà lên kế hoạch trốn khỏi viện dưỡng lão và đi cướp. Thế đã đủ ngầu chưa nhỉ?

Bà đến ngân hàng và quyết định cướp ngân hàng bằng cách giơ tấm biển CƯỚP ĐÂY và bảo cô thu ngân của ngân hàng “ba triệu, bỏ vào giỏ ngay lập tức”. Một vụ cướp không thể hài hước hơn và dĩ nhiên nó thất bại.

Sau vụ cướp bất thành vì như trò đùa đó của bà Martha, bà về viện dưỡng lão và cùng với những người bạn của mình lập kế hoạch trốn khỏi viện dưỡng lão để phạm tội.

Băng hưu trí của bà Martha đã gây ra một vụ trộm chấn động Thuỵ Điển. Họ trộm 2 bức tranh nổi tiếng của Monet và Renoir cùng với số tiền chuộc 10 triệu cuaron của viện bảo tàng.

Cuộc phiêu lưu của bức tranh, số tiền và băng hưu trí cũng hấp dẫn, ly kỳ không kém một vụ truy đuổi các tên tội phạm trong các tác phẩm trinh thám đâu nhé.

Một vụ phạm tội ly kỳ nhưng khá bất thường bởi cùng với nó là các tình huống hài hước phát sinh ngoài dự tính của họ.

Hài hước nhưng cũng kém phần xúc động và suy ngẫm. Bà Martha ước ao có một gia đình nhưng tình yêu của đời bà bỏ đi khi con trai bà mới 2 tuổi. Con trai bà cũng ra đi mãi mãi vào một ngày Chủ nhật bên chiếc cầu tàu. Cố mang bầu để có một đứa con khác thì bà lại bị sẩy thai. Cuối cùng vì tuổi tác bà từ bỏ ý định lập gia đình.

Sống ở viện dưỡng lão thì người ta tìm cách cắt xén mọi phúc lợi, bà bị cấm đoán mọi thứ, họ đối xử với những người già như những đứa trẻ mẫu giáo, nhiều khi còn không bằng một nhà tù.

Không chỉ những tình huống hài hước mà Bà già phá luật cũng để lại những suy nghĩ trăn trở. Chúng ta rồi cũng sẽ già đi nhưng mấy ai hiểu được người già muốn gì và cần gì. Con cái đưa họ vào viện dưỡng lão nhưng có biết họ sống ra sao ở viện dưỡng lão? Trong nơi mà viện dưỡng lão bị biến thành nơi kinh doanh, nơi người ta trục lợi. Cái họ cần là sự quan tâm.

Bà thích xem các bộ phim trinh thám gay cấn, đọc những chồng sách về các vụ giết người rùng rợn. Và việc đó quả thật đã giúp ích cho bà rất nhiều trong việc lên kế hoạch và thực hiện những phi vụ phạm tội mà đến cả cảnh sát, mafia cũng bị qua mặt. Đừng đùa với người già nhé.

Sau vụ bức tranh và tiền chuộc băng hưu trí đã kịp lên kế hoạch cho những lần tiếp theo.

Nghe nói Nhã Nam sắp phát hành 2 quyển nữa trong series Băng Hưu Trí này, mình ngóng chờ sự bất ngờ, táo bạo trong cuộc phiêu lưu tiếp theo của họ.

***

Bà lão bé nhỏ nắm chặt tay cầm chiếc khung trợ lực Zimmer, treo gậy chống vào gần chiếc giỏ để đồ và cố phớt tỉnh. Dù gì thì một người phụ nữ bảy mươi chín tuổi chuẩn bị ra tay cướp ngân hàng lần đầu cũng cần phải có thần thái một chút chứ. Bà thẳng lưng lên, kéo sụp mũ xuống trán và đẩy cửa mở ra. Được chiếc khung Zimmer trợ lực, bà bước chậm rãi và cương quyết vào ngân hàng. Còn năm phút nữa là đóng cửa và ba người khách đang xếp hàng chờ phục vụ. Chiếc khung khẽ kêu cọt kẹt. Bà đã bôi trơn nó bằng dầu ô liu, nhưng một bánh đã lung lay kể từ lúc bà va chạm với xe đẩy dọn vệ sinh ở viện dưỡng lão. Tuy nhiên đó không hẳn là vấn đề. Điều tối quan trọng là chiếc khung trợ lực này có chiếc giỏ rộng đủ chỗ để chứa rất nhiều tiền.

Martha Andersson – đến từ Södermalm, Stockholm – khòng khòng bước tới, cố tình mặc áo khoác trơn màu nhờ nhờ để tránh bị người ta để ý. Bà nhỏ con, chắc nịch chứ không béo. Bà đi đôi giày tiện dụng tối màu hoàn hảo cho việc chuồn lẹ nếu cần thiết. Đó là giả sử bà có thể tăng tốc để chạy. Đã nhiều năm rồi bà không làm điều đó, bởi vậy có lẽ bà đành hài lòng với việc rảo bước vậy. Hai bàn tay nổi gân chằng chịt của bà được giấu trong đôi găng da đã sờn và mái tóc trắng cắt ngắn được che dưới chiếc mũ nâu rộng vành. Bà đã quấn một chiếc khăn màu neon quanh cổ, bởi vậy nếu bà bị chụp ảnh, thì bức ảnh sẽ bị dư sáng và đường nét khuôn mặt bà sẽ biến mất. Chiếc khăn đó về cơ bản chỉ mang tính cẩn tắc vô áy náy, bởi vì miệng và mũi bà đã được chiếc mũ che khuất. Nhưng càng già thì bà càng phải khôn ngoan mới được.

Chi nhánh ngân hàng nhỏ ở Götgatan trông giống như hầu hết các ngân hàng khác ở Thụy Điển ngày nay. Có đúng một giao dịch viên đứng đằng sau quầy dịch vụ duy nhất; những bức tường phẳng buồn tẻ; sàn nhà siêu bóng và một chiếc bàn nhỏ đặt đầy những tập quảng cáo về các gói vay ưu đãi và những lời khuyên đầu tư. Quý vị viết quảng cáo thân mến, Martha nghĩ, tôi biết cách kiếm được bộn tiền hơn nhiều! Martha định sẽ cười suốt quãng đường tới quầy và suốt cả quãng đường trở ra nữa.

Bà ngồi xuống băng ghế dành cho khách hàng và giả vờ xem những tờ quảng cáo về các khoản tiết kiệm nhưng nhận thấy thật khó giữ tay mình khỏi run. Bà kín đáo luồn một tay vào túi áo tìm kẹo thơm trái cây. Một trong những thứ kẹo không tốt cho sức khỏe mà các bác sĩ đã cảnh báo bà tránh xa còn các nha sĩ thì ngấm ngầm ưa thích. Bà đã cố gắng sống lành mạnh; bà đã cố gắng để không bị đồ ngọt khuất phục. Nhưng nếu bà đang cố gắng trở thành kẻ nổi loạn, thì hôm nay là ngày bà cần làm điều đó. Bà hẳn phải được hưởng một thú vui tội lỗi chứ?

Số thứ tự xếp hàng thay đổi cùng với một tiếng “tẹt” và một người đàn ông chừng tứ tuần vội bước lên quầy. Giao dịch của anh ta được xử lý nhanh chóng và rồi một thiếu nữ cũng được phục vụ nhanh chóng như vậy. Tuy thế, ở cuối hàng đợi là một ông lão và mất thời gian lâu hơn nhiều vì ông ta nói năng thì lúng búng còn xử lý giấy tờ thì luống cuống. Martha bắt đầu sốt ruột. Bà không được phép ở trong ngân hàng quá lâu. Có thể sẽ có ai đó nhận ra ngôn ngữ cơ thể của bà hoặc những chi tiết khác có thể làm bà bị lộ tẩy. Bởi thế bà cố hết sức để làm bộ giống như một quý bà đang chuẩn bị rút tiền. Mỉa mai thay, bà sắp sửa làm đúng như thế thật, dù giao dịch viên sẽ sốc vì số tiền bà rút và thực tế rằng số tiền đó không nhất thiết là tiền của bà. Nhưng ba cái chi tiết vụn vặt… Martha lần tìm mẩu báo được cắt ra để trong túi áo khoác. Bà đã lưu lại một bài báo viết về thiệt hại của các ngân hàng từ những vụ cướp. Bài báo có tiêu đề: “Cướp đây!” và trên thực tế, chúng chính là những từ đã thúc đẩy bà.

Ông già ở quầy giao dịch đã gần xong, Martha chực đứng dậy khỏi sofa, cố thẳng lưng hết cỡ. Từ trước đến giờ, bà vẫn luôn là kiểu người trung thực, đáng tin cậy khiến mọi người đặt trọn niềm tin – hồi trung học bà thậm chí từng là lớp trưởng. Bây giờ bà chuẩn bị trở thành tội phạm. Nhưng nhìn vào thực tế mà xem, bà đâu còn cách nào khác để sống sót qua tuổi già? Bà cần tiền để trả cho một chỗ ở tử tế chút cho bản thân – và cho bạn bè mình. Lúc này đơn giản là bà chẳng thể quay đầu được nữa. Bà và các bạn hữu lâu năm ở dàn đồng ca của mình sẽ phải có một cái dốc bên kia đời xán lạn. Nói một cách đơn giản, một chút vui thú trong mùa thu của cuộc đời. Bà sẽ đảm bảo điều đó.

Quý ông lớn tuổi ở bàn thanh toán đứng đó đã lâu, nhưng cuối cùng tiếng loa cũng vang lên và số của bà xuất hiện phía trên màn hình nơi giao dịch viên đứng. Chậm rãi, nhưng đường hoàng, bà bước lại quầy giao dịch. Bà sắp sửa hủy hoại danh tiếng gây dựng cả đời trong một khoảnh khắc. Nhưng còn có thể làm gì khác trong cái xã hội hiện đại đối xử bạc bẽo thế này với những thành viên lớn tuổi của nó chứ? Đành lòng chấp nhận nó và chịu thua, hoặc thích ứng với hoàn cảnh. Bà là kiểu người biết thích ứng với hoàn cảnh.

Bà cất những bước cuối cùng tới cửa sổ quầy giao dịch, quan sát kỹ xung quanh căn phòng rồi mới dừng lại. Đoạn, gật đầu thân thiện với cô giao dịch viên, bà chìa ra mảnh báo được cắt rời:

CƯỚP ĐÂY!

Cô giao dịch viên đọc tít báo và mỉm cười ngẩng lên.

“Vậy cháu có thể giúp gì bà ạ?”

“Ba triệu – nhanh lên!” Martha hét to.

Cô giao dịch viên cười tươi hơn. “Bà muốn rút tiền ạ?”

“Không, cô sẽ rút tiền cho tôi, ngay lập tức!”

“Cháu hiểu rồi. Nhưng tiền trợ cấp hôm nay chưa đến ạ. Phải đến giữa tháng mới có tiền trợ cấp mà bà.”

Martha đã mất phần nhiều động lực. Mọi thứ đang không diễn ra như bà hình dung. Tốt nhất là phải hành động thật nhanh. Bà nhấc chiếc gậy chống lên và chọc nó qua khoảng trống dưới cửa sổ, khua mạnh hết mức có thể.

“Nhanh lên! Ba triệu của tôi ngay lập tức!”

“Nhưng tiền trợ cấp chưa…”

“Làm như tôi nói! Ba triệu! Bỏ vào giỏ – ngay lập tức!”

Đến lúc này cô gái đã chịu đựng quá đủ. Đã đến giờ đóng cửa và cô muốn về nhà. Martha dõi theo khi cô đứng dậy gọi hai đồng nghiệp nam. Cả hai trông đều đẹp trai như nhau và cười nhã nhặn. Người gần bà nhất trông giống Gregory Peck – hay là Cary Grant nhỉ? Anh ta nói:

“Chúng cháu sẽ giải quyết tiền trợ cấp của bác, bác đừng lo. Và đồng nghiệp của cháu đây sẽ gọi taxi đưa bác về nhà.”

Martha nhìn chăm chăm qua vách kính. Bà có thể thấy cô gái đó ở phòng trong, đang nhấc điện thoại lên.

“Ồ, vậy có lẽ tôi sẽ phải cướp các vị vào lúc khác vậy,” Martha chịu thua. Bà nhanh chóng thu cây gậy chống về và nắm gọn mẩu báo trong lòng bàn tay. Tất cả bọn họ đều cười một cách ngọt ngào và giúp bà ra khỏi cửa rồi vào taxi. Họ thậm chí còn gập chiếc khung trợ lực giúp bà.

“Viện dưỡng lão Nhà Kim Cương – cước ưu đãi cho người cao tuổi,” Martha vừa nói với tài xế vừa vẫy tay chào các nhân viên ngân hàng. Bà cẩn thận đút mẩu báo vào túi áo. Mọi việc đã diễn ra theo đúng kế hoạch. Một bà lão nhỏ bé mang khung trợ lực có thể làm rất nhiều điều mà nhiều người khác không làm được. Bà lại thọc tay vào túi áo khoác tìm chiếc kẹo thơm trái cây nữa và khoái chí lẩm nhẩm một mình. Để kế hoạch của bà thành công, lúc này bà chỉ cần sự giúp đỡ của bạn bè ở dàn đồng ca. Đó là những người bạn gần gũi và thân thiết nhất; những người bà đã quen biết và hát cùng suốt hơn hai mươi năm. Tất nhiên bà chẳng thể hỏi thẳng rằng họ có muốn trở thành tội phạm không. Bà sẽ phải thuyết phục bọn họ bằng nhiều phương cách tế nhị. Nhưng sau đó – và bà khá chắc chắn với điều này – họ sẽ cảm ơn bà vì đã khiến cuộc đời họ thay đổi theo chiều hướng tốt hơn.

Martha bị đánh thức bởi tiếng “vù vù” từ phía xa xa, theo sau là một tiếng “tinh” đanh sắc. Bà thức dậy, mở mắt và cố xác định xem mình đang ở đâu. Phải rồi, đương nhiên là bà đang ở trong viện dưỡng lão. Và cũng đương nhiên đó là Rake – cái tên mà mọi người dùng để gọi ông bạn Bertil Engström của bà. Ông luôn thức dậy lúc nửa đêm để ăn vặt. Ồng có thói quen bỏ thức ăn vào trong lò vi sóng xong rồi quên biến. Martha ra khỏi giường và vào bếp với sự giúp đỡ của khung trợ lực. Vừa lẩm bẩm một mình, bà vừa mở lò vi sóng và lấy ra một chiếc đĩa phủ màng bọc thực phẩm, có mì ống và thịt viên trộn xốt cà chua. Bà mơ màng nhìn những tòa nhà phía bên kia đường. Một vài ngọn đèn tỏa sáng trong đêm. Ở phía bên kia đường hẳn các ngôi nhà vẫn còn nhà bếp tử tế, bà nghĩ. Ớ đây, trong viện dưỡng lão này, trước kia họ đã từng có nhà bếp tiện nghi, nhưng để tiết kiệm tiền và nhân lực, những người chủ mới đã cắt béng bộ phận cấp dưỡng. Trước khi Nhà Kim Cương tiếp quản viện dưỡng lão này, các bữa ăn từng là tâm điểm của mỗi ngày và hương vị thức ăn ngào ngạt bay khắp khu sinh hoạt chung. Còn bây giờ ấy à? Martha ngáp và dựa vào bồn rửa bát. Hầu như mọi thứ đều trở nên tồi tệ hơn và tồi tệ tới nỗi bà thường trốn vào những giấc mơ. Và bà vừa bị đánh thức dậy khỏi một giấc mơ tuyệt đẹp. Cảm giác cứ như thể bà đã thật sự ở trong ngân hàng đó vậy, cứ như thể tiềm thức của bà đã trỗi dậy và cố gắng nói với bà điều gì đó. Hồi còn đi học bà luôn chống lại những thứ mà bà cho là bất công. Thậm chí trong thời gian làm giáo viên, bà luôn đấu tranh chống những quy định không hợp lý và những cải cách ngớ ngẩn. Vậy mà thật lạ, ở đây trong viện dưỡng lão này, bà chỉ nhắm mắt đưa chân. Sao bà có thể dễ bảo và lờ phờ đến thế chứ? Dân chúng không thích những kẻ thống trị ở đất nước mình thì họ phát động cách mạng. Ở đây họ cũng có thể làm điều đó một cách ngon nghẻ nếu như bà có sự hậu thuẫn của bạn bè. Nhưng cướp ngân hàng, điều đó có vẻ là hơi quá đà, phải không nhỉ? Bà khẽ cười lo lắng. Bởi vì đây mới là điều đáng sợ – những giấc mơ của bà hầu như luôn trở thành sự thật.

Mời các bạn đón đọc Bà Già Phá Luật của tác giả Catharina Ingelman-Sundberg.