Máu Bẩn

Ảo tưởng, tham vọng, bí mật và sự dối trá trong vụ lừa đảo lớn nhất Thung lũng Silicon Cuốn sách kể về vụ lừa đảo được coi là lớn nhất Thung lũng Silicon và lớn nhất tại Mỹ kể từ sau Enron. Theranos, ra đời năm 2003, là startup công nghệ y học, tuyên bố đã xây dựng được 1 công nghệ thử máu mang tính cách mạng, chỉ đòi hỏi lượng máu rất ít với chi phí thấp hơn rất nhiều so với các công nghệ hiện tại. Theranos được ca ngợi là bước đột phá trong thị trường công nghệ thử máu, thu hút được nhiều nhà đầu tư, và trở thành một công ty được định giá lên tới 10 tỉ đô-la. Elizabeth Holmes, nhà sáng lập trẻ tuổi, được ví là Steve Jobs của nữ giới và có mặt trong danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới của Time.

Tuy nhiên, trên thực tế, công nghệ này không hoạt động. Sau một thời gian điều tra, phóng viên John Carreyrou của The Wall Street Journal đã phơi bày trò lừa đảo ngoạn mục này. Những phát hiện của ông đã khiến cả thế giới kinh doanh và công nghệ phải sửng sốt. Cuốn sách kể lại quá trình điều tra của Carreyrou trong vụ lừa đảo gây xôn xao dư luận này. Đây là câu chuyện kể về tham vọng, sự ngạo mạn đằng sau những tuyên ngôn táo bạo của Thung lũng
Silicon.
“Câu chuyện này còn điên rồ hơn tôi tưởng, và khi đã mở cuốn sách ra rồi thì tôi không thể đặt nó xuống được nữa. Trong cuốn sách này có tất cả: những trò lừa đảo tinh vi, những âm mưu trong doanh nghiệp, những câu chuyện trang bìa các tạp chí, những mối quan hệ gia đình bị hủy hoại, và sự sụp đổ của một công ty từng được định giá tới gần 10 tỷ đô-la.”

– Bill Gates

***

Máu bẩn (Bad Blood) là câu chuyện đầy đủ về sự trỗi dậy ngoạn mục và sự sụp đổ gây sốc của Theranos - công ty công nghệ sinh học trị giá hàng tỷ USD một thời được thành lập bởi Elizabeth Holmes.

Theranos ra đời năm 2003, hoạt động trong lĩnh vực công nghệ y học, tuyên bố đã xây dựng được một công nghệ thử máu mang tính cách mạng, chỉ đòi hỏi một lượng máu rất ít với chi phí thấp hơn rất nhiều so với các công nghệ hiện tại. Được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư như Larry Ellison và Tim Draper, Theranos đã bán cổ phần, gây quỹ trị giá hơn 9 tỷ USD.

Elizabeth Holmer - nhà sáng lập trẻ tuổi (sinh năm 1984), khi thành lập công ty đang là sinh viên Đại học Stanford - được ví là Steve Jobs của nữ giới. Holmer được bình chọn là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới, Holmer cũng được bình chọn là tỷ phú nữ tự lập trẻ nhất thế giới (lúc 31 tuổi). Bà kiểm soát hơn 50% cổ phần công ty, với tài sản 4,5 tỷ USD.

Mọi chuyện đều thành công hết mức, duy chỉ có một vấn đề: công nghệ mà Holmer hứa hẹn không hoạt động. John Carreyrou - người hai lần đoạt giải Pulitzer - đã khám phá ra câu chuyện Theranos và theo đuổi nó đến cùng. Sau một thời gian điều tra, phóng viên John Carreyrou của The Wall Street Journal đã phơi bày trò lừa đảo ngoạn mục này. Những phát hiện của ông khiến cả thế giới công nghệ, kinh doanh sửng sốt.

Sau một thời gian điều tra, tới năm 2015, phóng viên John Carreyrou đã vạch ra những sai sót trong công nghệ này, từ đó đưa Theranos đối mặt với những cáo trạng về pháp lý, thương mại từ giới chức, nhà đầu tư, ủy ban giao dịch chứng khoán, bệnh nhân, đối tác…

Vào tháng 8/2018, Theranos tuyên bố phá sản.

Sách Máu bẩn kể lại quá trình Carreyrou điều tra vụ việc gây xôn xao dư luận này. Đây là câu chuyện về tham vọng, sự kiêu ngạo đặt ra giữa những lời hứa táo bạo ở Thung lũng Silicon.

“Bơm phồng sản phẩm của mình để nhận tiền đầu tư trong khi giấu nhẹm mức tiến triển thật sự và hy vọng rằng hiện thực cuối cùng cũng sẽ theo kịp lời bơm phồng, hành động như vậy tiếp tục được tha thứ trong ngành công nghiệp kỹ thuật này. Nhưng cần nhớ rằng Theranos không phải một công ty công nghệ theo kiểu truyền thống. Trước hết nó là một công ty chăm sóc sức khỏe. Sản phẩm của nó không phải phần mềm mà là một thiết bị y tế phân tích mẫu máu của mọi người".

"Như Elizabeth vẫn thích chỉ ra trong các bài phỏng vấn trên truyền thông và những lần xuất hiện công khai khi còn ở đỉnh cao danh vọng, các bác sĩ sẽ dựa vào kết quả xét nghiệm để đưa ra 70% quyết định đối với cách điều trị. Họ trông chờ thiết bị phòng thí nghiệm sẽ hoạt động như lời quảng cáo. Nếu không, sức khỏe bệnh nhân sẽ bị đe dọa”, tác giả John Carreyrou viết.

Ông ví “cách Theranos đang vận hành giống như việc cố gắng sản xuất một chiếc xe bus trong khi anh ta đang lái xe bus vậy. Rồi ai đó sẽ mất mạng”.

Máu bẩn là một trong năm cuốn sách yêu thích nhất của Bill Gates năm 2018. Ông nói: “Câu chuyện này còn điên rồ hơn tôi tưởng, và khi đã mở cuốn sách ra rồi thì tôi không thể đặt nó xuống được nữa. Trong cuốn sách này có tất cả: những trò lừa đảo tinh vi, những âm mưu trong doanh nghiệp, những câu chuyện trang bìa các tạp chí, những mối quan hệ gia đình bị hủy hoại, và sự sụp đổ của một công ty từng được định giá tới gần 10 tỷ USD”.

***

KHỞI NGHIỆP CÔNG NGHỆ - CẦN NHANH NHƯNG KHÔNG VỘI

Thạc sĩ Thạch Lê Anh

Nhà sáng lập, Chủ nhiệm đề án VietNam Silicon Valley (VSV)

Thời gian gần đây, các start-up về công nghệ đang trở thành một phong trào đáng chú ý và thu hút được giới đầu tư trong và ngoài nước. Cộng đồng Khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam dồn dập đón những thông tin đầy hứng khởi nhưng vẫn còn đó nhiều khó khăn cần phải vượt qua. Bài toán đặt ra cho họ là làm sao để hòa mình vào dòng chảy khởi nghiệp của thế giới đủ nhanh, để không bị tụt hậu đồng thời tạo những dấu ấn riêng mang tên Việt Nam trong khi có đến 90% doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bí quyết duy nhất là HỌC HỎI và KHÔNG NGỪNG RÚT KINH NGHIỆM.

Nói về vấn đề này, chúng ta có thể học hỏi được gì từ Thung lũng Silicon - trung tâm Công nghệ cao toàn cầu, cái nôi của đổi mới sáng tạo và truyền thông xã hội, từ lâu đã trở thành thánh địa đối với những người ôm mộng thay đổi thế giới, đồng thời là hình mẫu trung tâm khởi nghiệp để các quốc gia khác học tập theo?

Với mong muốn mang đến cho độc giả trong nước một góc nhìn độc đáo, chân thực và thực tế nhất có thể về muôn mặt đời sống ở Thung lũng Silicon, để thấu hiểu và kêu gọi thành công vốn đầu tư từ Thung lũng cho start-up của mình, hay để rút ra những bài học hữu ích cho phát triển doanh nghiệp, Alpha Books và VSV đã tuyển chọn và xin trân trọng giới thiệu bộ sách “Khởi nghiệp Công nghệ” gồm ba cuốn:

Giải mã bí ẩn Thung lũng Silicon: Cuốn sách cung cấp cái nhìn của người trong cuộc, vén tấm màn giải ảo những điều huyễn hoặc về Thung lũng Silicon, bao gồm cả những khía cạnh vi tế mà chỉ những người từng lăn lộn ở đây mới nhìn ra. Cuốn sách bao gồm hàng chục cuộc phỏng vấn với các doanh nhân, chuyên gia, nhà đầu tư mạo hiểm - giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những cách làm tốt nhất nhằm xây dựng và phát triển doanh nghiệp, cùng những nguyên tắc cần xây dựng và/hoặc phá bỏ để tạo đà bứt phá, đưa doanh nghiệp vươn tầm quốc tế. Nếu không thể đến Thung lũng Silicon để mục sở thị không khí khởi nghiệp sôi sục ở đây, bạn hoàn toàn có thể đọc cuốn sách này, để có cái nhìn sơ qua về mảnh đất được mệnh danh là thánh địa khởi nghiệp này.

Máu bẩn: Cuốn sách viết về ảo tưởng, tham vọng bí mật và sự dối trá trong vụ lừa đảo lớn nhất Thung lũng Silicon: Lời cảnh tỉnh cho cả các doanh nhân đầy hoài bão và lý tưởng lẫn các nhà đầu tư lão làng. Cuốn sách viết về Theranos, một công ty khởi nghiệp từng được cả thế giới công nghệ ngưỡng mộ với công bố về một phát minh mang tính đột phá, hứa hẹn làm thay đổi cả bộ mặt ngành y tế. Elizabeth Holmes, nhà sáng lập tuổi trẻ tài cao của công ty này, từng được ví là Steve Jobs trong giới nữ doanh nhân, là người từng góp mặt trong danh sách các tỷ phú trẻ nhất nước Mỹ. Nhưng đằng sau tất cả ánh hào quang đó là tham vọng, ảo tưởng, và cả một lời nói dối vĩ đại. Máu bẩn kể lại hành trình của Theranos từ đỉnh cao danh vọng trở thành cú sốc điếng người cho Thung lũng Silicon nói riêng và giới công nghệ, đầu tư, khởi nghiệp thế giới nói chung.

Paul Allen - Người hùng ý tưởng: Cuốn sách sẽ là động lực thúc đẩy những doanh nhân khởi nghiệp kiên trì với con đường mình đã chọn. Vẫn biết là chông gai và tỷ lệ thành công thấp, nhưng nếu đam mê, thành công sẽ luôn mỉm cười với họ như cuốn sách này chỉ ra. Cuốn sách chia sẻ về hành trình khởi nghiệp của Paul Allen, nhà đồng sáng lập để chế Microsoft từ những năm 20 tuổi, một trong những người có tầm ảnh hưởng nhất thế giới do tạp chí Time bình chọn năm 2007 và 2008 dù phát hiện mình bị ung thư. Đây cũng là động lực để ông khẩn trương bắt tay vào viết cuốn hồi ký nhằm chia sẻ những chuyến phiêu lưu và hoài bão trong đời mình. Qua cuốn hồi ký, người đọc sẽ có được cái nhìn sâu sắc hơn về Bill Gates, người đồng sự, đối tác và cũng là người anh em thân thiết của Allen. Ông đã thể hiện tầm nhìn vượt thời đại trong lĩnh vực công nghệ, khát khao được cống hiến những điều tốt đẹp cho đời cũng như những trăn trở cùng lời khuyên dành cho thế hệ tương lai.

Bộ sách xứng đáng là những ấn phẩm “nên đọc” dành cho giới start-up nói chung và những người đang có ý định khởi nghiệp, phần nào có thể giúp họ gia tăng tỷ lệ thành công hơn và quan trọng là có một hành trình khởi nghiệp bớt chông gai hơn.

Trân trọng giới thiệu!

Mời các bạn đón đọc Máu Bẩn của tác giả John Carreyrou.