Q.E.D - Điều Phải Chứng Minh

Q.E.D ( “quod erat demonstrandum” trong tiếng Latin có nghĩa là “điều phải chứng minh” ). Đây là một bộ manga trinh thám với nhân vật chính là Toma Sou, một thần đồng tốt nghiệp trường M.I.T (Viện công nghệ Massachusetts, Mỹ) bỗng dưng muốn sống cuộc sống bình thường nên trở về Nhật vào một ngôi trường cấp III học và Kana, cô bạn cùng lớp.

Những bạn thích truyện trinh thám giật gân chắc sẽ không tìm thấy sự thú vị ở Q.E.D, bởi vì bầu không khí trong truyện mang lại cảm giác nhẹ nhàng, sâu lắng chứ không kịch tính, máu me nhưng những truyện khác. Mình mạn phép không so sánh cụ thể, vì mỗi truyện có cái hay riêng, mình chỉ nói về Q.E.D để ghi chép lại những gì tâm đắc. Khi đọc Q.E.D lần đầu tiên khi còn được xuất bản ở Việt Nam với cái tên “Thám tử Toma”, mình đã say mê câu chuyện này khủng khiếp. Ẩn trong từng tình tiết truyện là một kho tàng kiến thức mà tác giả đưa vào khiến mình ngưỡng mộ thế giới quan của tác giả chứ không chỉ riêng nhân vật thần đồng Toma Sou, thế giới trong truyện vô cùng lịch lãm với những con người thông minh, sắc béng, và trên hết là những bộ óc siêu việt cùng sống, làm việc, gặp gỡ lẫn nhau. Truyện trải dài từ những câu chuyện mang tầm vóc quốc gia / thế giới cho đến những câu chuyện vặt vãnh bên lề trong một cửa hàng bán hoa nhỏ. Không nhất thiết cứ phải có án mạng, không nhất thiết phải đổ máu, và không nhất thiết phải phơi bày tất cả sự thật đưa đến trước vành móng ngựa mới là phá án. Toma Sou, đơn giản chỉ là giải “bài toán đố” mà cậu gặp phải, và mỗi khi giải xong, cậu đều ghi Q.E.D (điều phải chứng minh) một cách đắc ý. Điều mình thích thứ nhì trong truyện nữa là cô bạn Kanna, phải nói là nếu không nhờ Toma về Nhật sống, không nhờ gặp gỡ cô bạn này thì có lẽ bây giờ cuộc sống của cậu vẫn còn khép kín trong mấy bức tường của phòng nghiên cứu. Kana không giống Toma, cô ấy không có chỉ số IQ cao ngất ngưỡng, cũng không phải là người thiên về sức mạnh trí tuệ, nhưng cô ấy có thứ mà cậu bạn Toma của chúng ta không có ! Kanna có nhiệt huyết, có năng lượng sống dồi dào và thần kinh vận động cực tốt. Khi cả lớp, à không, cả trường đều xem Toma là kẻ lập dị khi đã tốt nghiệp M.I.T lại về Nhật học cấp III, lại còn suốt ngày trốn lên sân thượng ngồi thì Kana là người duy nhất quan tâm, chú ý đến cậu ấy và kéo cậu ấy đi qua những chuyến phiêu lưu mà cô hay gọi là “thấy người gặp nạn không thể trơ mắt làm ngơ”, “phải sử dụng trí thông minh của cậu”. Nhờ Kana mà cuộc sống của Toma trở nên vui hơn, cậu dần dà cũng thoát khỏi bóng tối u tịch của một thần đồng không ai thấu hiểu, cậu biết cách biểu lộ cảm xúc hơn, và trên hết cũng nhận ra được niềm vui khi có bạn bè người thân gọi cái tên của mình. Kana có thể không thông minh, nhưng là mắc xích quan trọng trong cuộc đời Toma, những vụ án mà cậu phá được phần lớn cũng nhờ giao cho Kana nhiệm vụ “thu thập thông tin”. Cô bạn này có EQ cực cao, xử lý tình huống vô cùng nhanh nhạy, nếu không phải là Kana, mà là một cô gái khác thì chưa chắc đã hiểu Toma sâu sắc như vậy.

Trên hình là “Chiếc thang của Jacob”, một trong những vụ án mình thích nhất từ khi còn đọc bản “Thám tử Toma”, chi tiết câu chuyện như thế nào thì mình sẽ không tiết lộ để giữ bí mật chờ khám phá cho các bạn. Q.E.D, mình đã nói từ đầu, không giống những manga trinh thám khác, ngay từ cái tên “nhìn vậy mà cũng không phải vậy”. Mỗi vụ án đều ẩn chứa những biểu tượng, những tầng nghĩa ẩn ý chứ không đơn giản là vụ này có sao nói vậy. Thế nên, khi đọc Q.E.D bạn cũng sẽ biết kha khá các biểu tượng, ý nghĩa của chúng, và cả một số điển tích nữa. Mặc dù yêu thích Q.E.D nhưng cũng phải nói là thật tội lỗi khi mình chưa từng nhìn đến tên tác giả, và hôm nay, mình sẽ dành sự ngưỡng mộ vô cùng to lớn đến Motohiro Katou – tác giả của bộ manga vô cùng giá trị này, xin cảm ơn vì sensei đã làm việc thật xuất sắc !

***

Đầu tiên cuối tuần trước, một cuối tuần hiếm hoi mình không phải làm việc lẫn học bài. Thế là lôi những tập cuối của Q.E.D ra đọc. Q.E.D quả là không hề khiến mình thất vọng cho đến trang cuối cùng. 50 tập, xuất sắc từng tập, không hề đầu voi đuôi chuột, không hề nhảm dù chỉ một khung hình.

Q.E.D là điển hình cho tác giả cứng tay và có một tình yêu khoa học to lớn: Toán học, Vật lý, Thiên văn, Tin học… À tiếc là chắc ổng không giỏi Hoá lắm nên không thấy Hoá học nhiều. Đặc biệt, nhân sinh quan, thế giới quan của tác giả rất hay. Truyện trinh thám nhưng nhẹ nhàng (nói luôn, mình không thích trinh thám), mỗi tập 2 vụ đều như vắt chanh, thường một vụ thiên về khoa học rồi sẽ đến một vụ thiên về quan niệm, cách nhìn. Tiếc cái mình dở Lý, Số học thì quên sạch rồi, chưa kể hơi bị dở mảng bất đẳng thức với chứng minh định lý nên nhiều chỗ đọc vậy thôi chứ không có hiểu.

À, không phải vụ nào cũng giết người, chỉ khoảng 1/4 hay 1/5 số vụ thôi. Đa số các vụ vẫn là chứng minh mệnh đề nên tên truyện mới là Q.E.D aka Quod Erat Desmonstransdum aka Điều phải chứng minh. Đọc 50 tập cũng đoán sơ phương pháp viện chứng của Toma là lập luận tìm điểm bất hợp lý của vấn đề/hung thủ, từ đó giải bài Toán. Tiếc doanh số hẻo quá nên chắc sẽ không được đọc tiếp bản tiếng Việt của C.M.B với Q.E.D iff. BTW, dịch giả cũng khá cứng tay, dịch hay, phải nói Q.E.D nặng về khoa học, từ chuyên ngành mà các dịch giả thiên về khoa học xã hội dịch mảng khoa học tự nhiên thế này là hay lắm rồi.

Mình vốn không thích trinh thám, nhưng có một vụ thế này, từ đó mình rất tâm phục cách giải quyết vấn đề của Q.E.D, Cô Văn Nan với Kìn Đạt Chi không thể lên tới đẳng cấp này. Đại loại hung thủ giết 1-2 người gì đó vì cho rằng mình mắc bệnh vĩ cuồng, mình đặc biệt. Cuối cùng, Toma phá án xong thì hung thủ tự sát (nghe quen quen) nhưng một ông bác sĩ nhân vật trong arc đã cứu hung thủ rồi nói với hung thủ đại loại rằng hắn chẳng mắc bệnh vĩ cuồng gì cả mà cái bệnh tâm lý của hắn cũng chẳng có gì đặc biệt. Thế là thế giới quan của hung thủ sụp đổ, khi đó sống còn chẳng bằng chết, sụp đổ tự kỷ về bản thân quả là hình phạt nặng nề nhất, còn hơn cả pháp luật trừng trị.

Coi xong đã quá phải đi xem C.M.B. Môtip cũng na ná nhưng vẫn có không khí riêng. Nếu Q.E.D thiên về khoa học tự nhiên thì C.M.B thiên về lịch sử – văn hoá. Vẫn rất suất sắc nhưng bản dịch trên mạng không thể bằng 1 bản tịch của Kim Đồng, phải nói Q.E.D là một trong những nộ truyện hiếm hoi Kim Đồng dịch hay.

Mời các bạn đón đọc Q.E.D - Điều Phải Chứng Minh (Thám Tử Toma) của tác giả Motohiro Katou.