Năm Chú Heo Con

Giới thiệu tóm tắt tác phẩm:

Câu chuyện lấy ý tưởng từ một bài đồng dao của trẻ em Anh, với năm nhân vật là nghi phạm trong một vụ án:
Chú heo con này đi ra chợ
Chú heo con này ở nhà trông
Chú heo con này ăn bò nướng
Chú heo con này bụng rỗng không
Chú heo con này khóc “oa oa oa” suốt đường về nhà

Nhiều năm trước, một vụ án mạng xảy ra làm kinh động xã hội: bà Crale bị buộc tội đầu độc chồng – một họa sĩ tài hoa, và nhận án chung thân. Bà chết sau một năm thụ án. Nhưng con gái bà không tin mẹ mình là thủ phạm, cô đã đề nghị thám tử lừng danh Poirot điều tra lại vụ án này.
Poirot đã tiếp cận năm người có mặt khi sự việc xảy ra – năm nghi phạm, và lần về quá khứ 16 năm trước để vén bức màn bí mật, tăm tối quanh cái chết của họa sĩ lừng danh Amyas Crale.
Tiểu thuyết đỉnh cao này là một câu chuyện tinh tế và tài hoa, một chuyện tình sâu sắc và một đại diện tiêu biểu của nghệ thuật kể chuyện, trong đó có năm cách kể khác nhau của cùng một vụ giết người. Theo bình chọn của nhiều độc giả, đây là tác phẩm hay nhất của nữ hoàng truyện trinh thám Agatha Christie.

***

GIỚI THIỆU

CARLA LEMARCHANT

Hercule Poirot nhìn người phụ nữ trẻ đang được dẫn vào phòng với sự tò mò thích thú.

Không có gì đặc biệt trong lá thư cô viết. Đó chỉ là một lá thư xin hẹn gặp mà không hề có thêm ẩn ý gì bên dưới lời yêu cầu. Một lá thư ngắn gọn và thuần công việc. Chỉ có nét chữ dứt khoát kia biểu lộ Carla Lemarchant là một phụ nữ trẻ.

Giờ cô đã xuất hiện bằng xương bằng thịt – một phụ nữ trẻ cao ráo mảnh dẻ mới vừa đôi mươi. Kiểu phụ nữ trẻ mà người ta không thể không ngoái nhìn. Trang phục chỉn chu, áo choàng cắt may đắt tiền cùng với váy và khăn choàng lông thú sang trọng. Vẻ thông minh đĩnh đạc, cô có hàng chân mày xếch, chiếc mũi nhỏ thanh tú, và một chiếc cằm cương nghị. Trông cô đầy sức sống. Hơn cả vẻ đẹp của cô, chính vẻ ngoài đầy sức sống đó mới là thứ giúp cô trở nên nổi bật trong mắt người khác.

Trước khi cô đến, Hercule Poirot đang tự thấy mình thật già cỗi, giờ đây ông như trẻ lại lần nữa… người tràn đầy sức sống… mãnh liệt!

Khi tiến đến chào cô gái, Poirot nhận ra đôi mắt xám sẫm của cô đang chú mục vào ông. Cô quan sát ông với một sự nghiêm túc cao độ.

Cô ngồi xuống và nhận điếu thuốc ông mời. Sau khi châm lửa, cô ngồi yên hút thuốc trong một hai phút, vẫn tiếp tục nhìn ông với vẻ nghiêm túc kia, ánh mắt đầy suy tư.

Poirot ôn tồn lên tiếng. “Vâng, trước sau gì cô cũng phải quyết mà, đúng không?”

Cô giật mình. “Ông nói gì cơ?”

Cô sở hữu một giọng nói thu hút, có một chút khàn khàn dễ chịu trong giọng nói ấy.

“Cô đang cân nhắc, đúng không, rằng tôi có phải là một tên bịp bợm, hay chính là người cô cần?”

Cô mỉm cười, nói. “Vâng, đúng vậy… đại loại thế. Ông thấy đó, ông Poirot, ông… trông ông chẳng giống tí nào với hình dung của tôi cả.”

“Và tôi già rồi, phải thế không? Già hơn cô tưởng?”

“Vâng, cả chuyện đó nữa.” Cô ngập ngừng. “Ông thấy đó, tôi sẽ thẳng thắn vậy. Tôi muốn… tôi phải có được người giỏi nhất.”

“Cô yên tâm đi,” Hercule Poirot nói. “Tôi chính là người giỏi nhất!”

“Ông chẳng khiêm tốn gì cả… Dù vậy, tôi muốn tin ông.” Carla trả lời.

Poirot điềm tĩnh nói. “Cô biết đó, người ta không phải lúc nào cũng dùng đến cơ bắp. Tôi không cần phải lăn lê, đo dấu chân hay nhặt những đầu lọc thuốc lá và quan sát những ngọn cỏ gãy. Đối với tôi, chỉ cần ngồi trên ghế và suy luận là đủ. Chính là cái này,” ông gõ gõ vào cái đầu hình quả trứng của mình, “nó mới là thứ hoạt động!”

“Tôi biết,” Carla Lemarchant nói. “Đó là lý do tôi đến tìm ông. Ông thấy đó, tôi muốn nhờ ông làm một việc có hơi kỳ quặc!”

“Nghe có vẻ hứa hẹn!” Hercule Poirot đáp. Ông nhìn cô gái chờ đợi. Carla Lemarchant hít một hơi dài.

“Tên tôi,” cô nói, “không phải Carla. Mà là Caroline. Giống với tên mẹ tôi. Tôi được đặt tên theo bà.” Cô ngập ngừng. “Và tuy là trước nay tôi vẫn dùng họ Lemarchant… nhưng họ thật của tôi là Crale.”

Trán của Hercule Poirot thoáng nhăn lại đăm chiêu. Ông lẩm bẩm. “Crale… hình như tôi có nhớ…”

Cô nói. “Cha tôi là họa sĩ, một họa sĩ khá nổi tiếng. Vài người nói ông từng là một họa sĩ xuất chúng. Tôi cũng thấy thế.”

Hercule Poirot nói. “Amyas Crale ư?”

“Đúng thế.” Cô ngập ngừng, rồi tiếp. “Còn mẹ tôi, Caroline Crale, bị xét xử vì tội sát hại ông ấy!”

“À ha,” Hercule Poirot nói. “Giờ thì tôi nhớ ra rồi… nhưng vẫn mơ hồ lắm. Lúc đó tôi đang ở nước ngoài. Cũng đã lâu lắm rồi.”

“Mười sáu năm,” cô gái đáp.

Gương mặt cô giờ trắng bệch, còn đôi mắt thì như hai ngọn đèn rực sáng.

Cô nói. “Ông có hiểu không? Mẹ tôi bị đưa ra xét xử và kết án… Bà không bị treo cổ vì họ thấy là có vài tình tiết giảm nhẹ, thế nên hình phạt được giảm xuống còn khổ sai chung thân. Nhưng bà chết chỉ một năm sau đó. Ông thấy không? Chuyện đã qua lâu lắm rồi…”

Poirot lặng lẽ hỏi. “Rồi sao nữa?”

Cô gái với cái tên Carla Lemarchant ép chặt hai tay vào nhau. Cô nói chậm rãi và đứt quãng nhưng với một sự nhấn mạnh rõ ràng, kì lạ.

Cô nói. “Ông phải hiểu – hiểu cho chính xác – chuyện của tôi bắt đầu từ đâu. Tôi chỉ mới năm tuổi khi vụ việc… xảy ra. Quá bé để hiểu được nội tình của nó. Tôi nhớ được mẹ và cha tôi, dĩ nhiên, và tôi nhớ việc mình rời khỏi nhà vô cùng đột ngột… bị đưa đến vùng thôn quê. Tôi nhớ những chú heo và vợ một người nông dân mập mạp tốt bụng, mọi người đó đều rất tử tế, và tôi còn nhớ khá rõ cái nhìn kỳ lạ họ dành cho tôi, tất cả mọi người đều thế, kiểu khi ta lén lút nhìn gì đó. Dĩ nhiên tôi biết, trẻ con luôn biết, rằng có gì đó không ổn… nhưng tôi không rõ đó là gì.

“Rồi tôi lên một con tàu, một chuyến đi mới vui làm sao, cuộc hành trình kéo dài suốt mấy ngày, tôi đến Canada và chú Simon gặp tôi, tôi sống ở Montreal với chú ấy cùng cô Louise, và mỗi khi tôi hỏi về cha hay mẹ thì họ trả lời rằng cha mẹ tôi sẽ đến đây sớm thôi. Và rồi… và rồi tôi nghĩ mình đã quên mất… tôi chỉ mơ hồ biết là họ đã chết mà không nhớ nổi có ai thực sự báo tin cho tôi hay không. Bởi lúc đó, như ông thấy, tôi không còn nghĩ về họ nữa. Tôi đã rất hạnh phúc, ông biết đó. Chú Simon và cô Louise rất thương tôi, rồi tôi đến trường, có nhiều bạn bè, và tôi gần như đã quên hẳn là mình từng có một cái tên khác không phải Lemarchant. Ông thấy đó, cô Louise nói với tôi rằng đó là tên của tôi ở Canada và tôi thấy có lý lắm, Lemarchant chỉ là cái tên Canada của tôi thôi, nhưng như đã nói dần dà tôi quên mất là mình còn một cái tên khác nữa.”

Cô hất chiếc cằm cương nghị lên. Cô nói. “Nhìn tôi xem. Nếu ông thấy tôi, hẳn ông sẽ nói: ‘Kia là một cô gái vô ưu vô lo!’, đúng không nào? Tôi khá giả, sức khỏe tuyệt vời, tôi nhìn cũng không đến nỗi nào, tôi có thể tận hưởng cuộc sống. Ở tuổi hai mươi, tôi chẳng mong đổi chỗ với cô gái nào khác trên thế giới cả.

“Nhưng ông biết đó, tôi bắt đầu đặt câu hỏi. Về cha mẹ ruột của tôi. Họ là ai và họ đã làm gì? Tôi hẳn đã được định trước là sau này sẽ rõ mọi chuyện…

“Và đúng như thế, họ đã kể tôi nghe sự thật. Khi tôi hai mươi mốt tuổi. Họ phải làm thế thôi, bởi lẽ tôi đến tuổi được hưởng số tiền của mình. Và rồi, ông thấy đó, còn vì lá thư nữa. Lá thư mẹ để lại cho tôi khi bà chết.”

Biểu cảm của cô thay đổi, dịu đi. Mắt cô không còn là hai đốm sáng rực nữa mà như hai hồ nước mờ tối. Cô nói. “Đó là lúc tôi biết được sự thật. Rằng mẹ tôi đã bị kết án vì tội giết người. Điều đó thật… khủng khiếp.”

Cô ngừng lại.

“Có một chuyện nữa tôi phải nói ông biết. Tôi đã đính ước. Người ta nói chúng tôi phải đợi, chúng tôi chỉ có thể cưới nhau khi tôi hai mươi mốt tuổi. Khi tôi biết mọi chuyện, tôi hiểu ngay lý do.”

Poirot cựa mình và bây giờ mới cất tiếng. Ông hỏi. “Và hôn phu của cô phản ứng như thế nào?”

“John ư? John không quan tâm. Anh nói với anh chẳng có gì khác biệt cả. Anh và tôi vẫn là John và Carla, còn quá khứ không ảnh hưởng gì hết.”

Cô chồm về phía trước.

“Chúng tôi vẫn đính ước. Nhưng dù như thế, ông biết không, chuyện rõ ràng là có ảnh hưởng. Nó ảnh hưởng đến tôi. Và nó cũng ảnh hưởng đến John nữa… Không phải quá khứ ảnh hưởng đến chúng tôi, mà chính là tương lai.” Cô siết chặt hai tay. “Chúng tôi muốn có con, ông thấy đó. Cả hai chúng tôi đều muốn có con. Và chúng tôi không muốn chứng kiến cảnh con mình lớn lên và sợ hãi.”

Poirot nói. “Cô không biết là ai ai cũng có ông bà tổ tiên với quá khứ bạo lực và độc ác à?”

“Ông không hiểu rồi. Dĩ nhiên là có. Nhưng mà này, không phải ai cũng biết về quá khứ của họ. Còn chúng tôi thì biết. Quá khứ đó quá gần với chúng tôi. Và đôi khi… tôi thấy John nhìn tôi. Một cái nhìn lướt qua, chỉ chớp qua thôi. Giả sử là chúng tôi lấy nhau và có một trận cãi nhau đi, rồi nếu tôi thấy John nhìn tôi và… và anh nghi ngại?”

Hercule Poirot hỏi. “Cha cô bị giết như thế nào?”

Giọng Carla rõ ràng và dứt khoát. “Ông ấy bị đầu độc.”

Hercule Poirot đáp. “Tôi hiểu rồi.”

Một thoáng im lặng. Rồi cô gái nói tiếp bằng một giọng bình tĩnh, đều đều. “Ơn chúa, ông thật tinh ý. Ông thấy là chuyện đó ảnh hưởng thế nào, và nó can hệ ra sao. Ông không cố tìm cách khỏa lấp hay buông ra những lời an ủi.”

“Tôi hiểu rất rõ,” Poirot nói. “Cái mà tôi không hiểu là cô muốn gì ở tôi?”

Carla Lemarchant nói đơn giản. “Tôi muốn cưới John! Và tôi sẽ cưới John! Và tôi muốn có ít nhất hai đứa con gái và hai con trai. Và ông sẽ là người khiến chuyện đó thành sự thực!”

“Ý cô là… Cô muốn tôi đi nói chuyện với hôn phu của cô ư? À không, tôi nói thế có ngốc không chứ! Cô đang đề nghị tôi làm một chuyện khác hẳn. Nói tôi nghe cô đang nghĩ gì trong đầu nào.”

“Nghe này, ông Poirot. Tôi muốn ông hiểu, và hiểu cho rõ. Tôi muốn thuê ông điều tra một vụ án mạng.”

“Ý cô là…?”

“Đúng, chính là chuyện đó. Một vụ án mạng vẫn cứ là án mạng dù cho nó mới xảy ra hôm qua hay mười sáu năm trước đi nữa.”

“Nhưng cô gái thân mến ơi…”

“Chờ đã, ông Poirot. Ông vẫn chưa nghe hết chuyện đâu. Còn một điểm vô cùng quan trọng nữa.”

“Là?”

“Mẹ tôi vô tội,” Carla Lemarchant nói.

Hercule Poirot cọ cọ mũi. Ông lẩm bẩm. “Ừ thì, thông thường… tôi hiểu…”

“Đó không phải là cảm tính. Có lá thư của mẹ tôi. Mẹ để lại cho tôi trước khi bà chết. Lá thư được định là sẽ trao cho tôi khi tôi hai mươi mốt tuổi. Bà để lại chỉ nhằm khẳng định điều đó, tôi khá chắc như vậy. Trong thư chỉ nói về mỗi việc này. Rằng bà không phải hung thủ, bà vô tội, và tôi luôn có thể chắc chắn về nó.”

Hercule Poirot đăm chiêu nhìn gương mặt trẻ trung đầy sức sống kia đang chiếu ánh mắt chăm chú vào mình một cách vô cùng nghiêm túc. Ông chậm rãi nói: “Dù sao đi nữa…”

Carla mỉm cười. “Không, mẹ tôi không như thế! Ông đang nghĩ là bà nói dối… nói dối để tôi yên lòng ư?” Cô sốt sắng chồm tới trước. “Nghe này, ông Poirot, có những thứ trẻ con biết rõ. Tôi có thể nhớ được mẹ của mình, dĩ nhiên chỉ là những ký ức rời rạc thôi, nhưng tôi nhớ khá rõ bà là người như thế nào. Bà không nói dối… dù là nói dối vì mục đích tốt. Nếu có gì đó gây ra đau đớn bà cũng sẽ nói thẳng ra cho ta hay. Đi nha sĩ, hay gai đâm vào ngón tay – những thứ đại loại như vậy. Sự thật như là… là một thôi thúc tự nhiên trong con người bà. Tôi không nghĩ ngày đó tôi thực sự yêu quý mẹ lắm, nhưng tôi tin bà. Tôi vẫn tin bà! Nếu mẹ nói rằng bà không giết cha tôi thì tức là bà không giết ông ấy! Bà không phải là loại người long trọng viết ra những lời dối trá khi biết mình sắp chết.”

Hercule Poirot chậm rãi, gần như miễn cưỡng, gật đầu.

Carla tiếp tục. “Đó là lý do tôi có thể an tâm cưới John. Tôi biết mình có thể. Nhưng anh thì không. Anh tin rằng việc tôi nghĩ mẹ mình vô tội là lẽ tự nhiên thôi. Chuyện này phải được làm rõ, ông Poirot ạ. Và ông sẽ là người làm việc đó!”

Hercule Poirot chậm rãi lên tiếng. “Cứ cho những gì cô nói là sự thật đi, thưa cô, nhưng đã mười sáu năm rồi!”

Carla Lemarchant đáp ngay. “Ồ! Dĩ nhiên là chuyện này sẽ khó khăn lắm chứ! Không ai ngoài ông làm được cả!”

Hercule Poirot khẽ hấp háy mắt. Ông nói. “Cô thật khéo nói, nhỉ?”

Carla nói. “Tôi từng nghe danh của ông. Những vụ ông đã làm. Cái cách mà ông giải quyết chúng. Ông hứng thú với tâm lý học, đúng không? Vâng, thứ đó không thay đổi theo thời gian đâu. Những thứ vật chất đã mất rồi: đầu lọc thuốc lá và các dấu chân, những ngọn cỏ gãy. Ông không thể tìm thấy những thứ đó nữa. Nhưng ông có thể xem lại toàn bộ tình tiết vụ án, và có lẽ là nói chuyện với những người liên quan lúc đó nữa, tất cả họ đều còn sống, và rồi… và rồi, như ông vừa mới nói đây thôi, ông có thể ngả người ra ghế và suy luận. Và ông sẽ biết được chính xác chuyện gì đã xảy ra…”

Hercule Poirot đứng lên. Một tay vuốt bộ ria mép. Ông nói: “Thưa cô, tôi rất vinh hạnh! Tôi sẽ không phụ lòng tin của cô. Tôi sẽ điều tra vụ án mạng giúp cô. Tôi sẽ lục lại những sự kiện từ mười sáu năm trước và tôi sẽ tìm ra sự thật.”

Carla đứng lên. Mắt cô lấp lánh. Nhưng cô chỉ nói. “Tốt quá.”

Hercule Poirot lúc lắc ngón tay trỏ đầy dứt khoát. “Chờ tí đã. Tôi nói là tôi sẽ tìm ra sự thật. Nhưng cô hiểu cho, tôi không thiên về phía nào cả. Tôi không tin lời cam đoan mẹ mình vô tội của cô đâu. Nếu bà ấy có tội thật… ây chà, thì sao đây?”

Carla kiêu hãnh ngẩng đầu lên. Cô nói. “Tôi là con gái của bà. Tôi muốn sự thật!”

Hercule Poirot đồng ý. “Được, vậy thì, tiến tới. À, nói thế không đúng. Phải là ngược lại. Trở về…”

Mời các bạn đón đọc Năm Chú Heo Con của tác giả Agatha Christie & Trương Trung Tín (dịch).