Truyện xảy ra vào thời nhà Tống (960-1279) khi người Nữ Chân bắt đầu tấn công bắc Trung Quốc. Phần đầu của tiểu thuyết xoay quanh tình bạn giữa Dương Thiết Tâm và Quách Khiếu Thiên, hai tay hiệp sĩ đã anh dũng chiến đấu chống sự tàn bạo của quân Kim. Mối quan hệ của hai gia đình khăng khít đến nỗi họ thề ước là khi con họ lớn lên, chúng sẽ kết nghĩa huynh đệ, kết thành tỷ muội hoặc kết thành phu thê.
Phần hai của câu chuyện tập trung vào những gian nan đau khổ mà cả hai phải trải qua. Quách Tĩnh, con của Quách Khiếu Thiên lớn lên ở Mông Cổ, dưới sự bảo vệ của Thành Cát Tư Hãn. Dương Khang mặt khác lớn lên là hoàng thân của nhà Kim.
Dương Thiết Tâm đang sống êm đềm với vợ hiền là Bao Tích Nhược và Quách Khiếu Thiên với Lý Bình, thì một hôm, họ tình cờ gặp được đạo sĩ Toàn Chân phái là Khưu Xứ Cơ. Khưu vừa giết và xách thủ cấp tên gian thần Vương Đạo Càn nên bị quan quân triều đình truy đuổi ráo riết. Khưu Xứ Cơ tại nhà của Quách Dương hai người ở thôn Ngưu Gia phủ Lâm An đã một mình đánh tan truy binh, khiến Quách Khiếu Thiên và Dương Thiết Tâm vô cùng khâm phục. Khưu Xứ Cơ đã đề nghị đặt tên cho hai đứa con của họ khi ấy còn trong bụng mẹ, con của Quách Khiếu Thiên đặt tên là Quách Tĩnh, con của Dương Thiết Tâm đặt tên là Dương Khang. Tĩnh Khang là niên hiệu của vua Tống Khâm Tông, cùng với vua Tống Huy Tông đã bị lính Kim bắt đi, kết thúc triều đại Bắc Tống. Khưu Xứ Cơ muốn những đứa trẻ nhớ nỗi nhục quốc này và mong chúng sẽ khôi phục vinh quang và đánh bại giặc Kim khi lớn lên. Những cái tên đó tượng trưng cho lòng yêu nước của Tĩnh và Khang. Hai anh em nguyện ước với nhau, khi con của hai người lớn lên, nếu đều là con trai thì cho kết làm huynh đệ, nếu đều là con gái thì cho kết làm tỉ muội, nếu là một trai một gái thì cho kết làm vợ chồng.
Trong số quan quân truy đuổi Khưu Xứ Cơ có Hoàn Nhan Hồng Liệt, lục vương tử của nhà Kim. Hoàn Nhan Hồng Liệt bị trúng một mũi tên của Khưu Xứ Cơ, tình cờ gặp vợ của Dương Thiết Tâm là Bao Tích Nhược. Với bản tính nhân hậu (nàng nuôi rất nhiều con vật bị thương sau nhà và thả chúng đi khi chúng lành lặn) nàng cứu chữa cho hắn. Say đắm trước vẻ đẹp mặn mà nhất là nữ tình hiền từ, dịu dàng và nhân hậu của Bao Tích Nhược, Hoàn Nhan Hồng Liệt đã đem vàng bạc đút lót cho Đoàn Thiên Đức, bảo y mang quân tới đánh thôn Ngưu Gia, sát hại hai gia đình Quách-Dương. Quách Khiếu Thiên bị quân Kim giết chết, còn Dương Thiết Tâm bị thương nặng và thất lạc vợ con.
Bao Tích Nhược bị lừa dối là chồng nàng đã chết, được Hoàn Nhan Hồng Liệt cứu rồi đưa về kinh đô nhà Kim. Để giữ đứa trẻ đang mang trong bụng (tức Dương Khang) sắp sinh nở, nàng đồng ý cưới hắn nhưng không sống trong cung mà sống một mình trong túp lều nhỏ được dựng lên y như thuở còn tại thôn trang. Dương Khang lớn lên trong cung và được Hoàn Nhan Hồng Liệt đối xử như con ruột của mình.
Mời các bạn đón đọc Anh Hùng Xạ Điêu của tác giả Kim Dung & Hoàng Ngọc Lang.