Bàn Về Sự Thật
Poona, ngày 3 tháng 10 năm 1978
Người hỏi: Ông nói, ký ức là trải nghiệm không trọn vẹn. Tôi có một ký ức và một ấn tượng rõ rệt về những nói chuyện trước của ông. Đây là một trải nghiệm không trọn vẹn trong ý nghĩa gì? Ông làm ơn giải thích kỹ càng điều này.
Krishnamurti: Chúng ta có ý gì qua từ ngữ ký ức? Bạn đi đến trường, và nhét đầy những dữ kiện, sự hiểu biết kỹ thuật. Nếu bạn là một kỹ sư, bạn sử dụng ký ức của sự hiểu biết kỹ thuật để xây dựng một chiếc cầu. Đó là ký ức thuộc thực tế. Cũng có ký ức thuộc tâm lý. Bạn đã nói với tôi điều gì đó, dễ chịu hay khó chịu, và tôi giữ lại nó; và lần tới khi tôi gặp bạn, tôi gặp bạn bằng ký ức đó, ký ức của điều gì bạn đã nói hay đã không nói.
Vậy là có hai khía cạnh đối với ký ức, khía cạnh tâm lý và khía cạnh thực tế. Chúng có liên quan lẫn nhau, và vì vậy không rõ ràng. Chúng ta biết rằng ký ức thực tế là cần thiết như một phương tiện của kiếm sống. Nhưng liệu ký ức tâm lý là cần thiết? Và nhân tố nào duy trì ký ức tâm lý này? Điều gì làm người ta nhớ lại sự lăng nhục cũng như sự nịnh nọt? Tại sao người ta giữ lại những kỷ niệm nào đó và xua đuổi những kỷ niệm khác? Chắc chắn, người ta giữ lại những kỷ niệm dễ chịu và xua đuổi những kỷ niệm khó chịu. Nếu bạn quan sát, bạn sẽ thấy rằng những kỷ niệm đau khổ sẽ dễ dàng được quên lãng mau lẹ hơn những kỷ niệm vui vẻ. Và cái trí là ký ức, tại bất kỳ mức độ nào, bằng bất kỳ cái tên nào bạn gọi nó; cái trí là sản phẩm của quá khứ, nó được thành lập trên quá khứ, mà là ký ức, một tình trạng bị quy định.
Bây giờ, cùng ký ức đó chúng ta gặp gỡ sống, chúng ta gặp gỡ một thách thức mới mẻ. Thách thức luôn luôn mới mẻ, và phản ứng của chúng ta luôn luôn cũ kỹ, bởi vì nó là kết quả của quá khứ. Vậy là, trải nghiệm không-ký ức là một trạng thái và trải nghiệm có-ký ức là một trạng thái khác. Đó là, có một thách thức, mà luôn luôn mới mẻ. Tôi gặp gỡ nó bằng một phản ứng, bằng sự quy định của cái cũ kỹ. Vậy là điều gì xảy ra? Tôi hấp thụ cái mới mẻ, tôi không hiểu rõ nó; và đang trải nghiệm về cái mới mẻ bị quy định bởi quá khứ. Thế là, có sự hiểu rõ một phần về cái mới mẻ, không bao giờ có sự hiểu rõ trọn vẹn. Chỉ khi nào có sự hiểu rõ trọn vẹn về bất kỳ thứ gì, người ta mới không để lại một vết sẹo của ký ức.
***
Jiddu Krishnamurti hay J. Krishnamurti, là một tác gia và nhà diễn thuyết nổi tiếng về các vấn đề triết học và tinh thần. Các chủ đề bao gồm (nhưng không giới hạn): mục đích của thiền định, mối quan hệ giữa con người, và phương cách để tạo nên sự thay đổi xã hội tích cực trên phạm vi toàn cầu.
Jiddu Krishnamurrti được sinh ra ở Ấn độ năm 1895 và, lúc 13 tuổi, được bảo trợ bởi Tổ Chức Thần học Theosophical Society, đã công nhận ông là phương tiện cho “Thầy Thế Giới” mà sự xuất hiện của ông đã được công bố từ trước. Chẳng mấy chốc K đã nổi lên như một người thầy, không thể phân hạng, không thỏa hiệp và đầy quyền năng; những buổi nói chuyện và những tác phẩm của ông không liên quan đến bất kỳ tôn giáo đặc biệt nào và cũng không thuộc phương Đông hay phương Tây nhưng dành cho toàn thế giới. Cương quyết phủ nhận hình ảnh đấng Cứu thế, vào năm 1929 ông tuyên bố giải tán tổ chức lớn và giàu có đã được xây dựng quanh ông và tuyên bố sự thật là “một mảnh đất không lối vào”, không thể tiếp cận được bởi bất kỳ tôn giáo, triết lý hay giáo phái chính thức nào.
Trong suốt cuộc đời còn lại K liên tục phủ nhận danh vị đạo sư mà những người khác cố gắng ép buộc ông phải nhận. Ông tiếp tục thu hút vô số người khắp thế giới nhưng khẳng định không là uy quyền, không muốn những môn đồ, và luôn luôn nói chuyện như một cá thể cùng một cá thể khác. Tâm điểm những lời giáo huấn của ông là nhận ra những thay đổi cơ bản trong xã hội chỉ có thể được tạo ra bởi sự thay đổi của ý thức cá thể. Sự cần thiết phải hiểu rõ về chính mình và hiểu rõ những ảnh hưởng gây tách rời, gây giới hạn của tình trạng bị quy định thuộc quốc gia và tôn giáo liên tục được nhấn mạnh. Krishnamurti luôn luôn vạch ra sự cần thiết cấp bách phải có được sự khoáng đạt, phải có được “không gian rộng lớn trong bộ não” mà trong đó có năng lượng vô hạn. Điều này dường như đã là nguồn suối của sự sáng tạo riêng của ông và cốt lõi cho những ảnh hưởng to tát của ông đối với vô số người khắp thế giới.
Ông tiếp tục giảng thuyết khắp thế giới cho đến khi qua đời năm 1986 ở tuổi chín mươi. Những buổi nói chuyện, những cuộc đối thoại, những lá thư và những bài viết trên báo của ông đã được tổng hợp thành hơn sáu mươi quyển. Từ những lời giáo huấn nhiều như thế một loạt những quyển sách có đề mục này đã được biên soạn, mỗi quyển sách tập trung vào một đề tài có liên quan đặc biệt và khẩn cấp trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Mời các bạn đón đọc Bàn Về Sự Thật của tác giả Jiddu Krishnamurti & David Bohm.