Bàn Về Giáo Dục

Quyển sách này là kết quả của những cuộc nói chuyện và những cuộc thảo luận được tổ chức ở Ấn độ bởi J. Krishnamurti với học sinh và giáo viên của những trường học tại Rishi Valley ở Andhra Pradesh và Rajghat ở Vanarasi. Những trung tâm này được điều hành bởi Krishnamurti Foundation India, được thành lập nhằm mục đích để tạo ra một môi trường xã hội trong đó những lời giáo huấn của Krishnamurti có thể được truyền đạt cho trẻ em. Krishnamurti nhận định rằng giáo dục có tầm quan trọng chính yếu trong việc truyền đạt về cái đó, cái trung tâm cho sự thay đổi cái trí con người và sự sáng tạo của một nền văn hóa mới. Thay đổi căn bản như thế chỉ xảy ra khi em bé, trong khi đang được dạy những kỹ năng và môn học khác nhau, cũng được trao cho khả năng ý thức được những tiến hành của suy nghĩ, cảm thấy và hành động riêng rẽ của em. Trạng thái ý thức này giúp em học sinh tự phê bình và quan sát đồng thời hình thành một hoà hợp của trực nhận, phân biệt và hành động, có ảnh hưởng sâu sắc cho sự trưởng thành của em bé trong liên hệ đúng đắn với con người, với thiên nhiên và với những dụng cụ mà con người đã tạo ra.
Ngày hôm nay đang có một nghi ngờ về cấu trúc căn bản của giáo dục và những hệ thống khác nhau của nó ở Ấn độ cũng như ở phần còn lại trên thế giới. Ở mọi mức độ càng ngày người ta càng nhận ra rằng những mô hình giáo dục đang tồn tại đã thất bại và không có sự liên quan tổng thể giữa con người với xã hội phức tạp hiện nay. Khủng hoảng về liên hệ của con người với môi trường sống và nghèo đói, bạo lực gia tăng đang bắt buộc con người phải đối diện với những thực tế về hoàn cảnh con người. Vào một thời điểm như thế này, một tiếp cận hoàn toàn mới mẻ đến hệ thống giáo dục căn bản là cần thiết. Krishnamurti tìm hiểu cội gốc của nền văn hóa chúng ta. Thách thức của ông được trình bày không chỉ vào cấu trúc giáo dục mà còn vào bản chất và chất lượng của cái trí và cuộc sống con người. Không giống như tất cả những cố gắng khác vì mục đích bảo vệ hay đề nghị những thay thế cho hệ thống giáo dục, Krishnamurti tiếp cận vấn đề bằng cách phá vỡ giới hạn của những nền văn hóa riêng biệt và thiết lập những giá trị hoàn toàn mới mẻ, và vì thế có thể tạo ra một nền văn minh mới mẻ và một xã hội mới mẻ.
Đối với Krishnamurti một cái trí mới mẻ chỉ có được khi tinh thần tôn giáo và cách suy nghĩ khoa học hoà hợp trong cùng chuyển động của ý thức – một trạng thái khi cách suy nghĩ khoa học và tinh thần tôn giáo không phải là hai tiến hành hay khả năng song song của cái trí. Chúng không hoạt động trong hai đường rãnh riêng biệt như hai chuyển động tách rời mà phải được kích động, nhưng là một chuyển động luôn luôn mới mẻ tuôn tràn tự nhiên trong thông minh và trong cái trí sáng tạo.
Krishnamurti nói về hai cái công cụ sẳn có cho con người – công cụ hiểu biết giúp đỡ anh ta nắm vững những kỹ năng về kỹ thuật, và thông minh được sinh ra từ quan sát và hiểu rõ về chính mình.
Trong khi Krishnamurti quan tâm đến sự vun quén trí năng, sự cần thiết phải có một cái trí rõ ràng, phân tích, trong sáng và lanh lẹ, ông còn nhấn mạnh nhiều thêm đến trạng thái ý thức cao độ về thế giới bên trong lẫn bên ngoài, một khước từ chấp nhận quyền lực ở bất kỳ mức độ nào, và một sự cân bằng hòa hợp của trí năng và tánh nhạy cảm. Để tìm ra những lãnh vực nơi hiểu biết và những kỹ năng kỹ thuật cần thiết, và nơi chúng không liên quan và thậm chí còn gây nguy hại, đối với Krishnamurti là một trong những nhiệm vụ căn bản của giáo dục, bởi vì chỉ khi nào cái trí hiểu rõ tầm quan trọng của sự hiện diện những lãnh vực nơi hiểu biết không liên quan đến, thì lúc đó một kích thước hoàn toàn mới mẻ được nhận ra, những năng lượng mới mẻ được sinh ra, và những tiềm năng chưa vận dụng của cái trí con người được kích động. Một trong những vấn đề thách thức không giải quyết được cho những người giáo dục khắp thế giới là vấn đề tự do và trật tự. Làm thế nào một em bé, một học sinh, lớn lên trong tự do và cùng lúc lại phát triển trạng thái ý thức sâu sắc của trật tự phía bên trong? Trật tự là cội gốc của tự do. Tự do, đối với Krishnamurti, không có điểm kết thúc nhưng được làm mới mẻ từ khoảnh khắc này sang khoảnh khắc khác trong chính động thái đang sống. Trong những trang này, người ta có thể có được một ít hiểu rõ, một cảm thấy chất lượng tự do này mà trật tự là một thành phần tồn tại tự nhiên trong nó. Những năm tháng một em học sinh trải qua trong một trường học phải để lại trong em hương thơm và an lành. Điều này chỉ có thể xảy ra khi không có ganh đua, không có uy quyền, khi dạy học và học hỏi là một tiến hành cùng lúc trong hiện tại, nơi cả người giáo dục và người được giáo dục đều đang tham dự trong động thái học hỏi. Không giống như sự truyền đạt về tinh thần tôn giáo bởi nhiều giáo phái và những nhóm tôn giáo, Krishnamurti giải thích về thế giới thực tế này nhưng vẫn chứa đựng một kích thước tôn giáo sâu sắc. Những lời dạy của Krishnamurti khác hẳn sự tiếp cận truyền thống về liên hệ giữa người thầy giáo và người được dạy, vị đạo sư và người đệ tử. Sự tiếp cận truyền thống theo căn bản được dựa vào phân chia giai cấp; có người giáo viên hiểu biết và người học sinh không hiểu biết và phải được dạy dỗ. Đối với Krishnamurti, người thầy giáo và em học sinh vận hành cùng một mức độ – truyền đạt bằng phương pháp đặt câu hỏi và đưa ra câu hỏi ngược lại cho đến khi những chiều sâu của vấn đề được phơi bày và hiểu rõ được bộc lộ, khai sáng cái trí của cả hai người.

***

Jiddu Krishnamurti hay J. Krishnamurti, là một tác gia và nhà diễn thuyết nổi tiếng về các vấn đề triết học và tinh thần. Các chủ đề bao gồm (nhưng không giới hạn): mục đích của thiền định, mối quan hệ giữa con người, và phương cách để tạo nên sự thay đổi xã hội tích cực trên phạm vi toàn cầu.

Jiddu Krishnamurrti được sinh ra ở Ấn độ năm 1895 và, lúc 13 tuổi, được bảo trợ bởi Tổ Chức Thần học Theosophical Society, đã công nhận ông là phương tiện cho “Thầy Thế Giới” mà sự xuất hiện của ông đã được công bố từ trước. Chẳng mấy chốc K đã nổi lên như một người thầy, không thể phân hạng, không thỏa hiệp và đầy quyền năng; những buổi nói chuyện và những tác phẩm của ông không liên quan đến bất kỳ tôn giáo đặc biệt nào và cũng không thuộc phương Đông hay phương Tây nhưng dành cho toàn thế giới. Cương quyết phủ nhận hình ảnh đấng Cứu thế, vào năm 1929 ông tuyên bố giải tán tổ chức lớn và giàu có đã được xây dựng quanh ông và tuyên bố sự thật là “một mảnh đất không lối vào”, không thể tiếp cận được bởi bất kỳ tôn giáo, triết lý hay giáo phái chính thức nào.

Trong suốt cuộc đời còn lại K liên tục phủ nhận danh vị đạo sư mà những người khác cố gắng ép buộc ông phải nhận. Ông tiếp tục thu hút vô số người khắp thế giới nhưng khẳng định không là uy quyền, không muốn những môn đồ, và luôn luôn nói chuyện như một cá thể cùng một cá thể khác. Tâm điểm những lời giáo huấn của ông là nhận ra những thay đổi cơ bản trong xã hội chỉ có thể được tạo ra bởi sự thay đổi của ý thức cá thể. Sự cần thiết phải hiểu rõ về chính mình và hiểu rõ những ảnh hưởng gây tách rời, gây giới hạn của tình trạng bị quy định thuộc quốc gia và tôn giáo liên tục được nhấn mạnh. Krishnamurti luôn luôn vạch ra sự cần thiết cấp bách phải có được sự khoáng đạt, phải có được “không gian rộng lớn trong bộ não” mà trong đó có năng lượng vô hạn. Điều này dường như đã là nguồn suối của sự sáng tạo riêng của ông và cốt lõi cho những ảnh hưởng to tát của ông đối với vô số người khắp thế giới.

Ông tiếp tục giảng thuyết khắp thế giới cho đến khi qua đời năm 1986 ở tuổi chín mươi. Những buổi nói chuyện, những cuộc đối thoại, những lá thư và những bài viết trên báo của ông đã được tổng hợp thành hơn sáu mươi quyển. Từ những lời giáo huấn nhiều như thế một loạt những quyển sách có đề mục này đã được biên soạn, mỗi quyển sách tập trung vào một đề tài có liên quan đặc biệt và khẩn cấp trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Mời các bạn đón đọc Bàn Về Giáo Dục của tác giả Jiddu Krishnamurti & David Bohm.