Blogger - Phong Điệp

Câu chuyện được mở ra giống như một thước phim quay chậm dẫn dắt người đọc bước vào thế giới của nhân vật, nhưng ngay lập tức mọi diễn biến tiếp theo của truyện được đẩy với tốc độ chóng mặt. Những vết cắt giữa hiện thực và quá khứ đan xen nhau, chồng chéo lên nhau, lôi cuốn độc giả cùng tham gia vào cuộc hành trình sống của nhân vật, nhập vào những khúc đoạn phân thân nhiều trăn trở và dằn vặt.

Bảy năm sau khi đến thành phố, cô sinh viên yếu đuối, nhẹ dạ, có con ngoài giá thú, bị chối bỏ, thậm chí bị đẩy đến đường cùng ngày nào, đã trở thành một hot blogger, tự cho mình lần lượt nghỉ việc ở 15 công ty. Mỗi chặng đường sống của nhân vật luôn là những cuộc vật lộn khốc liệt trước những cạm bẫy ngoài xã hội và ngay với chính bản thân mình: Thỏa hiệp hay không thỏa hiệp? Và cũng chỉ có cách lựa chọn sống tiếp mà không được phép quay đầu lại.

Blogger là một câu chuyện dài ôm trong mình những lát cắt nhỏ, mà như tác giả dẫn dắt thì mỗi lát cắt đó là một entry trong blog. Mỗi entry là mỗi thước phim sống động đến nghẹt thở. Ở đây, là cuộc sống nham nhở chốn thị thành. Một cuộc sống với những góc u mê bị bóc trần với những gì hiện thực nhất có thể. Ở kia, là cuộc sống ngột ngạt trong một môi trường làm việc, mà ở đó người ta sẵn sàng giẫm đạp lên nhau, làm tổn thương nhau để rồi hả hê với những nỗi ích kỷ bé mọn rất tầm thường… Nhưng đó là sự thật, là những cái nhìn thật và những phản ánh thật về cuộc sống này, chạm vào cả những góc sâu nhất trong dòng đời lúc nào cũng đủ đầy hỉ, nộ, ái, ố. Không cần phải chờ đến những dòng cuối của câu chuyện, độc giả cũng có thể hiểu được vì sao một cô gái sau 7 năm sống ở phố lại bị bào mòn đi những trong trẻo thánh thiện của nhân tâm. Không chỉ có thế, dưới danh nghĩa là một blogger, những chấn động tâm lý, những hoang mang, đổ vỡ đức tin giống như một mạch suối chứa chan chảy, như một nhu cầu không chỉ tự thân giải thoát mà phải được chia sẻ của tác giả cho độc giả, những chia sẻ thật thà đến không thể hoài nghi.

***

INTERNET là chất liệu chính của Blogger (2008), tiểu thuyết của Phong Điệp. Tác phẩm mô tả xã hội Việt Nam hôm nay trước thử thách của kỷ nguyên mạng.

Trong Blogger, thực và ảo tồn tại bên nhau, hòa vào nhau nhiều khi không phân biệt nổi. Rất nhiều giọng nói khác nhau cất lên, nhưng tác giả không cảm thấy cần phải cho chúng một căn cước. Phong, một nữ nhà văn trẻ, viết một cuốn tiểu thuyết trong đó nhân vật chính là một cô gái tên Hạ. Phong cho đăng dần tác phẩm trên blog riêng, tranh luận về nó với độc giả, trong đó có Diệp, người bạn gái thân. Nhưng rất nhanh, người đọc cảm giác rằng cả Phong và Diệp chỉ là những phiên bản của Phong Điệp, tác giả cuốn tiểu thuyết họ đang đọc. Tất cả càng trở nên bí ẩn hơn khi một giọng nói bất ngờ cất lên : “Tôi là Hạ ? Tôi là Phong ? Hay là Diệp ? Tôi không biết”.

Hạ, nhân vật chính cuốn tiểu thuyết đang viết của Phong, là nhân viên trong một cơ quan ở Hà Nội. Cô đơn bởi gốc gác tỉnh lẻ và nghèo hèn, cô bị đồng nghiệp xa lánh, người tình bỏ rơi sau nhiều lần buộc phải phá thai. Để quên đi thực tế, cô lao vào Internet. Cũng như nhân vật nữ của Vũ Phương Nghi, cá tính nhút nhát đầy mặc cảm không ngăn cản nhân vật nữ của Phong Điệp trở thành một hot blogger. Như vậy, Phong Điệp đã cho Hạ thành công trên mạng điều mà cô thất bại trong đời thực. Cứ như thể thành công hay thất bại trong giao tiếp phụ thuộc vào một điều duy nhất : cơ thể của Hạ tồn tại hay không tồn tại trước kẻ đối thoại với cô. Trong thế giới thật, sự yếu kém trong giao tiếp của Hạ bắt nguồn từ cái cơ thể nữ luôn đau đớn của cô, nạn nhân của nghèo đói, của hung bạo tình dục, của phá thai, của tự hủy hoại (đấy là lựa chọn cuối cùng của Hạ). Ngược lại, trong thế giới ảo của Internet, cô là người không căn cước, hơn nữa không cơ thể. Và vì thế, cô mạnh mẽ.

Nhưng Blogger còn đẩy vấn đề đi xa hơn nữa : sau khi biết tin Hạ chết, các friendlists của cô sẽ ra khỏi thế giới ảo của Internet để tổ chức tang lễ cho cô. Như vậy, blog cùng một lúc đã mang lại cho cô hai điều (mà ai ai chúng ta đều tìm kiếm, nhưng vô vọng, trong cuộc sống thực) : như một nhật kí, nó là nơi cá nhân được hiện hữu qua những dòng viết trên mạng, nhưng nó cũng là nơi cá nhân trao đổi với cộng đồng mạng, một cộng đồng lý tưởng trong đó không tồn tại những niêm luật gò bó của một xã hội thông thường. Đúng là Blogger đã xuất phát từ một đề tài không mới - mâu thuẫn giữa cá nhân và thế giới (thế giới bên trong và thế giới bên ngoài) : Hạ không chỉ gây chiến với “xếp” mà còn với chính những cái “tôi” khác của cô (đó là những “nó”, “bé con”, vv). Nhưng tác giả đã hướng về một cách giải độc đáo : Phong Điệp cho nhân vật của mình sống trong một trạng thái tâm thần phân lập triền miên, dưới sự thống trị của internet.

Như vậy, qua câu hỏi về ảnh hưởng của Internet vào quá trình cá nhân hóa trong xã hội Việt Nam, Blogger đã góp phần làm lung lay những biên giới vốn có từ bao đời, giữa thật và ảo, tư và công, cơ thể và trí tuệ, cá nhân và thế giới.

Các ý kiến có thể đặt ở bìa 4 và các tay bìa gấp

Blogger của Phong Điệp là một tiểu thuyết đòi hỏi một cách đọc khác. (Lê Anh Hoài)

Phong Điệp có cách viết hiện đại (Thụy Anh)

Blogger tạo nên những chấn động rất mạnh nơi trái tim người đọc bằng một lối văn tưởng như vô cảm, khô khốc. (Bùi Công Thuấn)

Tham dự vào cuộc chơi trong Blogger, tôi “dự phần” vào sự băn khoăn của Phong Điệp: một sự cật vấn về xã hội đô thị Việt Nam đương đại, và hơn thế nữa, sự cật vấn về bản chất cố kết cộng đồng xã hội Việt Nam. Blogger đã làm nổi bật vấn đề ý thức trách nhiệm sống, vấn đề xây dựng cộng đồng qua việc xây dựng cộng đồng mạng. (Đoàn Ánh Dương)

Mời các bạn đón đọc Blogger của tác giả Phong Điệp.