Hẹn Với Thần Chết (Hẹn Với Tử Thần) - Agatha Christie

Hẹn Với Thần Chết (Hẹn Với Tử Thần), Nguyên Bản Tiếng Anh : Appointment With Death -Tiếng Pháp: Rendez-Vous Avec La Mort, là tập 19 trong series về Thanh Tra Hercule Poirot.

“Hẹn với thần chết” là một tác phẩm trinh thám xuất sắc khác của Agatha Christie thể hiện tài năng xây dựng và phân tích tâm lý nhân vật. Đồng thời, nó cũng thể hiện được tài năng của bà đối với thể loại truyện trinh thám này cũng như tạo nên một ấn tượng khác về cách khai thác chủ đề của bà.

Nội dung chính câu chuyện xoay quanh một gia đình người Mỹ với hai thái cực đối lập: một người với niềm đam mê quyền lực, thích áp bức, quản lý cuộc sống của mọi người trong vương quốc bé nhỏ của mình; thái cực còn lại là những con người từ nhỏ đến lớn đều chịu sự kiềm cặp, theo dõi đến mức không còn khả năng tự lập hay sự dung cảm thoát ly ra khỏi thế giới tăm tối đó.

Họ đã có một chuyến du lịch cùng nhau nhưng chuyến du lịch đó đã hoàn toàn thay đổi hoàn toàn cuộc đời và số phận của rất nhiều người. Tội ác đã diễn ra, một “người hung tội phạm” đã nhân danh “cuộc đời” họ, ra tay kết liễu cuộc đời kẻ bạo chúa kia.

Những con người còn sống trong gia đình ấy không những không thương xót mà lại rất dửng dưng, an bình, có chút thở phào nhẹ nhõm, khi được giải thoát khỏi những gông xiềng. Vì đồng cảm, họ đã đưa là những lời nói dối khiến cho vụ án càng đi vào bế tắc. Thế nhưng, sự có mặt tình cờ trong chuyến đi của gia đình ấy của Hercules Poirot đã khiến cho câu chuyện vui của họ không trọn vẹn cho lắm.

Với khả năng phán đoán, phân tích, suy luận vô cùng sắc bén, ông đã dần dần lật mở mọi lời khai để phơi bày hung thủ thực sự ra ánh sáng. Và thủ phạm chắc chắn sẽ khiến nhiều người rất bất ngờ…

Điều tuyệt vời mà Agatha Christie đã mang đến cho độc giả ở đây cũng vô cùng quen thuộc trong nhiều tác phẩm có Hercules Poirot của bà: Đó chính là nghệ thuật phân tích tâm lý cực kỳ ấn tượng. Không chỉ xây dựng, khắc họa nhân vật rõ nét về ngoại hình lẫn tính cách mà mỗi nhân vật đều có một vai trò trong câu truyện, và các nhân vật đều có một mối liên kết vô hình mà càng về sau mới hiện rõ.

Đặc biệt nhất, đó chính là phần phá án tài tình của thám tử Hercules Poirot. Từ những cuộc đối thoại với các nghi phạm xung quanh vụ án, ông đã xâu chuỗi tất cả mọi dữ kiện, những hành động vô cùng phức tạp và đầy nghi ngờ kia lại với nhau để tạo nên một cách phá vỡ thế bế tắc tuyệt vời.

Bằng các lập luận và cách phá án “đảo ngược”, các nghi phạm tự mình thú tội nói dối của mình rồi từ đó, ông đã quay trở lại điểm xuất phát – nơi các lời nói dối bắt đầu – cũng là nơi mà hung thủ đã ra tay hạ sát người đàn bà không-mấy-đáng thương-kia.

Cách khai triển vấn đề, giới thiệu nhân vật của tác phẩm này không hề mới chút nào. Agatha vẫn trung thành với lối viết vô cùng ngắn gọn, súc tích và đầy logic khiến người đọc không cảm thấy mệt hoặc bị đẩy đi ra quá khỏi vấn đề. Mọi tình tiết đưa vào đều có cái lý của nó khiến đọc sách xong, khi đọc lại thì thấy “À, thì ra là thế”.

Cách xây dựng nhân vật cũng rất logic với cốt truyện và liền mạch cảm xúc từ đầu đến cuối. Chỗ này, Agatha Christie đã miêu tả nội tâm nhân vật rất xuất sắc, người đọc có thể cảm nhận rõ điều đó. Các nhân vật đều có chung số phận, đều có chung nỗi căm phẫn và một trong số đó đã hành động. Những người còn lại, như đồng cảm và có chung ý muốn như vậy, đã cùng nhau bao che tội ác đó, nhưng không thể thoát khỏi đôi mắt tinh tường của Hercules Poirot.

Hercules Poirot trong câu chuyện chỉ là người khách đi chung chuyến du lịch nhưng ông vẫn khiến người đọc thích thú với giọng điệu khá hài hước, lời nói đôi khi chêm thêm vài từ tiếng Pháp (ban đầu mình khá khó chịu nhưng sau này khi đọc nhiều tác phẩm của Agatha Christie thì cũng quen rồi, thêm vào đó lại thấy nó khá thú vị). Cách ông phá án cũng rất thông minh: đưa từng người một vào một cái bẫy vô hình để rồi tự họ khai ra hết, phá bỏ các nút thắt, và thủ phạm cũng dần hiện rõ hơn.

Thủ phạm cũng khá là bất ngờ – đúng kiểu Agatha – tuy nhiên xuyên suốt câu chuyện dữ kiện về nhân vật khá ít nên dù khúc cuối có nói ra cũng đọc có vẻ như là để giải quyết tình huống thôi chứ tính thuyết phục chưa được như kỳ vọng lắm.

Phần cuối của câu chuyện thì chẳng có gì bất ngờ – giống như một chương phụ thêm – để ban tặng cuộc sống tươi đẹp cho những con người đã sống khốn khổ trong một nhà tù vô hình gần nửa cuộc đời. Đằng sau sự thông minh, tinh tế của một nhà văn; đó là cả một trái tim nhân ái và cũng khá là lãng mạn.

Bìa sách cũng khá đẹp tuy nhiên không gây ấn tượng lắm đối với mình. Tuy nhiên, nếu xét về phá án có xen lẫn phân tích tâm lý nhân vật, cuốn sách này quả thật là một tác phẩm đáng đọc và mang đậm dấu ấn phong cách Agatha Christie.

***

Tên của Hercule Poirot được lấy theo hai nhân vật thám tử khác là Hercule Popeau của nhà văn Marie Belloc Lowndes' và Monsieur Poiret của Frank Howel Evans trong đó Poiret là một thanh tra cảnh sát người Bỉ đã nghỉ hưu và sống ở Luân Đôn. Hercule Poirot xuất hiện lần đầu trong tiểu thuyết trinh thám đầu tay của Agatha Christie Vụ án bí ẩn ở Styles (The Mysterious Affair at Styles) xuất bản năm 1920. Hercule Poirot bắt đầu thực sự nổi tiếng sau khi tiểu thuyết Vụ ám sát Roger Ackroyd (The Murder of Roger Ackroyd) được Agatha Christie cho xuất bản năm 1926, sau đó nữ nhà văn còn cho ra đời nhiều tiểu thuyết xuất sắc khác về Poirot như Án mạng trên chuyến tàu tốc hành Phương Đông (Murder on the Orient Express), The ABC Murders (1935), Cards on the Table (1936) hay Five Little Pigs (1942).

Lần xuất hiện cuối cùng của Poirot là trong tiểu thuyết Thám tử rời sân khấu (Curtain: Poirot's Last Case) xuất bản năm 1975 chỉ một năm trước khi Agatha Christie qua đời. Sau khi Thám tử rời sân khấu được xuất bản, tờ New York Times trong số báo ra ngày 6 tháng 8 năm 1975 đã có một bài điếu văn với tựa đề "Hercule Poirot is Dead; Famed Belgian Detective" ("Hercule Poirot đã chết; Thám tử người Bỉ danh tiếng"), Poirot là nhân vật giả tưởng duy nhất cho đến nay có được vinh dự này. Mặc dù Hercule Poirot là nhân vật xuất hiện nhiều nhất trong số các tiểu thuyết của Agatha Christie nhưng ngày từ năm 1930 nhà văn đã bộc lộ sự chán ngán với nhân vật này, tuy nhiên bà vẫn tiếp tục sáng tác các tiểu thuyết mới xoay quanh viên thám tử người Bỉ vì theo Christie thì nhiệm vụ của nhà văn là sáng tác ra những gì công chúng yêu thích, và Poirot lại là nhân vật được độc giả hết sức yêu mến.

***

Agatha Christie sinh năm 1890 tại Torquay, Anh. Cha bà tên là Frederick Miller, nên tên khai sinh của bà là Agatha Miller. Hồi còn nhỏ, Agatha không được tới trường mà chỉ được gia đình thuê gia sư về dạy dỗ tại nhà.

Là một đứa trẻ nhút nhát, khó có thể diễn tả chính xác ý kiến của mình, ban đầu bà tìm đến âm nhạc như một cách giải tỏa tâm sự và sau này là viết sách. Năm 1914, bà kết hôn với Archie Christie, một phi công chiến đấu. Trong khi đức lang quân bận rộn chiến đấu ngoài chiến trường thì bà làm y tá trong bệnh viện. Chính trong thời kỳ này, ý tưởng viết tiểu thuyết trinh thám đã nảy sinh trong tâm trí bà. Chỉ một năm sau bà đã hoàn thành cuốn tiểu thuyết đầu tay mang tên Những bí ẩn vùng Styles, nhưng phải tới 5 năm sau nó mới được xuất bản (1920).

Agatha Christie được mọi người tôn vinh là Nữ hoàng truyện trinh thám. Trong suốt cuộc đời mình, bà đã sáng tác 66 tiểu thuyết, rất nhiều truyện ngắn, kịch và hàng loạt tiểu thuyết tình cảm lãng mạn với bút danh là Mary Westmacott. Vở kịch Chiếc bẫy chuột của bà có lẽ là vở kịch trinh thám hay nhất thế giới. Một số tác phẩm của bà đã được chuyển thể thành phim, nổi bật là bộ phim Murder on the Orient Express (Án mạng trên chuyến tàu tốc hành phương Đông) đã đoạt giải thưởng Hàn lâm năm 1974. Tác phẩm của bà được dịch ra hơn 100 thứ tiếng.

Trong suốt cuộc đời mình, nữ nhà văn Agatha Christie luôn căm ghét bạo lực và máu. Bà thường thú nhận rằng không biết gì về những công cụ giết người thông thường. Thậm chí bà cũng chưa từng một lần tiếp xúc với một kẻ giết người.

Mời các bạn đón đọc Hẹn Với Thần Chết (Hẹn Với Tử Thần) của tác giả Agatha Christie.