Vu Quy - Nam Dao

Viết Về Thân Phận Cô Dâu Việt Nam

Mà Không Chỉ Đổ Lỗi Cho Nghèo Hèn

Theo thống kê không đầy đủ, trong vòng hơn mười năm qua, làn sóng lấy chồng ngoại kiều của những cô gái trẻ đã hình thành nên gần hai trăm nghìn gia đình ngoại kiều có người mẹ, người vợ ra đi từ Việt Nam. Trong đó, đa phần là cô dâu sang Đài Loan, Hàn Quốc. Hiện có hơn một trăm nghìn cô dâu Việt Nam đang sinh sống tại đảo Đài Loan và đứng thứ hai là cô dâu tại Hàn Quốc. Học giả Hàn Quốc đưa ra báo cáo: Cứ sáu nông phu hoặc ngư phủ Hàn Quốc thì có một người lấy vợ Việt.

Từ góc độ nhân văn của Nam Dao, hai trăm nghìn số phận cô dâu tức là hai trăm nghìn thân phận, ước mơ và nỗi cô đơn. Không thể viết hết về tất cả mọi số phận, càng không thể lý giải tất thảy mọi nỗi niềm của con người trước những bến đỗ đời người, giằng xé giữa đi - ở, tin - mất mát, thật - trá hình, mong ước - rơi. Nhưng có thể nói rất nhiều và cảm nhận rất nhiều từ chỗ đứng bé mọn của một cô thiếu nữ, một mối tình, một chàng trai, một cửa biển, một câu chuyện đan xen lịch sử và thân phận.

Nỗi cô đơn làm người rất kín đáo nhưng rất ám ảnh trong Vu Quy. Hiển nhiên dễ thấy như trong những giây phút cậu Thẻo trơ trọi trên đời nhìn ra biển khơi dông bão. Cô đơn ngỡ ngàng như khi Thẻo và Tư yêu nhau trong mối tình đầu mà còn ngỡ ngàng về nhau, về cuộc sống mới mở rộng hứa hẹn trước mắt. Cô đơn đặc sệt khi người đàn bà phải làm tình với một người đàn bà. Cô đơn chết như bé Út nắm mãi con vịt tơ trong tay rồi lịm dần đi đầy cảm thương. Cô đơn chạy trốn phận người, và trong cuộc đào thoát ấy, lấy chồng nước ngoài dường như là một lựa chọn để phản kháng lại thực tại.

Để viết về cô dâu Việt Nam lấy chồng nước ngoài mà không bị sa vào cái nhìn kỳ thị, ban phát thương hại hoặc cái nhìn một chiều thì thật không đơn giản. Tiểu thuyết đề tài này không sa vào kể lể lâm li để lấy nước mắt xót thương của người đọc, không chỉ vin cớ nghèo hèn để dễ dãi lý giải việc những người con gái dứt áo ra đi càng khó hơn.

Thực ra nước mắt có chảy, nhưng không phải vì mối tình bi ai trái ngang, mà vì một câu hỏi day dứt: Những số phận ấy, con người này, ai cũng cố gắng nỗ lực để sống, ai cũng dành một phần thiện lương để ăn ở, gắng hết sức để ngày mai tươi sáng hạnh phúc hơn. Vậy mà sao những gì tốt đẹp ở cạnh nhau không mang lại hạnh phúc? Và vì sao trong cuộc sống thật, lúc nào mũi đất phương Nam bát ngát tài nguyên trở nên chật hẹp thiên tai, Nhân bản bỗng trở thành tàn nhẫn, Trí tuệ trở nên bất lực và chữ Dũng được định nghĩa là an phận cam tâm?

Hy vọng bạn đọc đón nhận Vu Quy như một thử nghiệm đa nghĩa của nhà văn Nam Dao trong công cuộc tìm kiếm chốn bí ẩn trong mỗi tâm hồn và thân phận, là một sự nâng niu cho những cô gái trẻ đang nỗ lực chấp nhận rời xa để thay đổi. Văn chương có được thứ quyền uy mạnh mẽ tác động tới tâm hồn như thế, tôi nghĩ, nó tới từ nội lực của nhà văn và góc nhìn không né tránh hiện thực cuộc sống.

Trang Hạ

Mời các bạn đón đọc Vu Quy của tác giả Nam Dao.