Tận Cùng Là Cái Chết (Dương Văn Tám Dịch) - Agatha Christie
Ở Ai Cập vào năm 2000 trước công nguyên, cái chết được xem là mang lại ý nghĩa cho sự sống. Tại chân một vách đá là thi thể co quắp bấy nát của Nofret, thiếp yêu của một giáo sĩ. Trẻ, đẹp và ác dạ, hầu hết mọi người đồng ý rằng đó là định mệnh - cô ta đáng phải chết như một con rắn!
Tuy nhiên tại nhà của cha mình bên bờ sông Nile, cô con gái Renisenb của giáo sĩ lại nghĩ rằng cái chết của người phụ nữ thật đáng ngờ. Càng ngày cô càng tin mầm mống của cái ác nảy nở trong nhà mình - và chứng kiến một cách bất lực những mê đắm của gia đình trong cảnh chết chóc.
Agatha Christie sinh tưởng tại Devonshire nước Anh. Bà khởi sự viết văn từ chiến tranh thế giới lần thứ nhất. Trong suốt mấy chục năm cầm bút, bà đã làm cho thế giới kinh ngạc và thán phục không những về số lượng tác phẩm đồ sộ, về tài xếp đặt, bố trí các tình tiết một cách chặt chẽ, khéo léo, hay "nghệ thuật đánh lạc hướng" có một không hai - vốn là yếu tố quyết định sự thành công của một cuốn tiểu thuyết trinh thám - mà còn về nhãn quan sắc sảo tinh tế của bà về tâm hồn con người qua những xung đột, phát triển nội tâm về tính nhất quán và đột biến của hành vi con người. Chính do điều đó, một số tác phẩm của Agatha Christie không chỉ dừng lại ở phạm vi giá trị của thể loại tiểu thuyết trinh thám, chúng còn đặt ra những vấn đề về con người buộc chúng ta phải suy nghĩ, băn khoăn.
Là vợ của một nhà khảo cổ học tiếng tăm, bản thân bà cũng đã từng đi điền giã khảo cổ nhiều lần ở vùng Cận Đông. Lần này, trong "Tận cùng là cái chết", bạn đọc sẽ được cuốn hút vào những tội ác xảy ra tại Ai Cập Cổ Đại, bên bờ sông Nile hai ngàn năm trước Công nguyên. Ở đây, Agatha Christie đã mô tả thật đặc sắc những uẩn khúc của tâm hồn con người, lột tả và lên án gay gắt thói ích kỷ, sự sụp đổ của nền tảng đạo đức, trật tự gia đình dưới sự chi phối của vật chất đến mức lên án của chế độ phong kiến, chế độ nô lệ. Tầng sâu của tư tưởng tác giả, qua "Tận cùng là cái chết", còn nhằm tố cáo những khía cạnh suy đồi đó của xã hội tư sản, đế quốc đương thời, nơi mà "sự phát triển của con người không theo hướng tốt hơn, lớn lao hơn, mà nó nuôi dưỡng điều ác" - như lời Hori, một nhân vật trong tiểu thuyết đã nói.
Bạn đọc Việt Nam đã từng làm quen với Agatha Christie qua các tiểu thuyết "Cái chết trước sân gôn", "Bí mật chiếc bình xanh"… Lần này chúng tôi giới thiệu Agatha Christie qua tiểu thuyết "tận cùng là cái chết" theo bản tiếng Việt của Dương Văn Tám dịch.
***
Renisenb ngồi nơi ngưỡng cửa của căn phòng đá, đưa mắt ngắm nhìn dòng sông Nile và đắm mình trong một giấc mơ hoang đường của chính nàng.
Đối với Renisenb, dường như đã lâu lắm kể từ lần đầu tiên nàng đến ngồi đây, ngay sau khi nàng về nhà cha. Đó là cái ngày mà nàng tuyên bố một cách vui sướng rằng mọi thứ đều không thay đổi, rằng tất cả mọi người, mọi thứ ở nhà đều y hệt như khi nàng rời nhà tám năm về trước.
Bây giờ nàng nhớ lại là Hori đã bảo nàng rằng ngay chính nàng cũng không giống cái cô Renisenb đã ra đi với Khay và nàng đã trả lời một cách tự tin rằng nàng sẽ lại như xưa.
Rồi thì Hori tiếp tục nói về những sự thay đổi phát xuất từ bên trong, đến sự hủy hoại không để lại một dấu hiệu gì bên ngoài.
Bây giờ nàng mới biết một đôi điều của ý tưởng anh lúc đó khi anh nói những chuyện ấy. Anh đã cố chuẩn bị cho nàng nhưng nàng thì quá chắc chắn - quá mù quáng - nên dễ dàng chấp nhận những giá trị bên ngoài của gia đình.
Phải, khi Nofret đến nàng mới mở mắt…
Phải, Nofret đến. Tất cả bắt đầu từ đó.
Và với việc Nofret chết…
Dầu thật sự Nofret có độc ác hay không, chắc chắn cũng chính cô ta mang mầm ác đến.
Và cái mầm ác vẫn còn ở giữa họ.
Một lần cuối cùng, Renisenb cố dỗ dành mình tin rằng chính hồn ma của Nofret là nguyên nhân của mọi chuyện.
Nofret, ranh mãnh, độc ác, và đã chết…
Hoặc Henet, ranh mãnh, độc ác, và đang sống… Henet, cái mụ Henet khúm núm, quỵ lụy, bợ đỡ, bị mọi người coi thường…
Renisenb rùng mình, khích động. Nàng đứng lên. Nàng không thể chờ Hori thêm được nữa. Mặt trời đang lặn. Nàng tự hỏi, tại sao Hori không đến?
Nàng đứng dậy, đưa mắt nhìn quanh rồi bắt đầu theo lối dốc đi xuống thung lũng.
Trời chiều thật im lặng. Yên tĩnh và tuyệt đẹp. Nàng nghĩ không biết điều gì đã khiến Hori hoãn lại? Giá như anh ấy đến, ít ra họ cũng được hưởng cái giờ yên tĩnh này với nhau… Mà cũng không còn được bao nhiêu giờ phút nữa. Trong một tương lai rất gần, khi nàng là vợ Kameni…
Có thật sự nàng sắp làm vợ Kameni không? Trong một cơn chấn động, nàng lắc mình thoát khỏi sự ràng buộc tẻ nhạt trước nay vẫn giữ lấy nàng. Nàng cảm thấy mình như một người đang ngủ được đánh thức khỏi cơn mê sảng. Trong trạng thái tê mê của sợ hãi và nghi hoặc, nàng đã bằng lòng nhận tất cả điều gì người ta đề nghị với nàng.
…
Mời các bạn đón đọc Tận Cùng Là Cái Chết của tác giả Agatha Christie.