Shogun Tướng Quân - James Clavell

James Clavell là nhà văn Mỹ chuyên viết về Trung Quốc và Nhật Bản. Các tác phẩm của ông như Taipan,Vua Chuột (King Rat), Ngôi nhà cao quí (Noble House)…đã dựng nên cả một giai đoạn lịch sử quan trọng và đầy biến động của những đất nước này.

Tiểu thuyết SHOGUN được tái bản gần 30 lần bằng tiếng Anh, với số lượng kỷ lục, được dịch ra nhiều thứ tiếng và được dựng thành phim (Năm 1980, với diễn viên chính là tài tử lừng danh Richard Chamberlain).

Nhiều nhà phê bình văn học trên thế giới cho SHOGUN là một bộ tiểu thuyết quan trọng như CUỐN THEO CHIỀU GIÓ.

SHOGUN (TƯỚNG QUÂN) về danh nghĩa là người có chức vụ thứ hai trong triều đình, sau Nhật hoàng, nhưng trên thực tế là người giữ toàn bộ quyền hành, tổng chỉ huy các lực lượng quân sự, nắm tất cả các nguồn kinh tế, tài chính đất nước.

Tiểu thuyết SHOGUN là một bức tranh toàn cảnh, sinh động và hấp dẫn, về nước Nhật Bản phong kiến: đất nước, con người, tập quán, phong tục, cách suy nghĩ, hành động… Đặc biệt, tất cả đều được nhìn bằng con mắt sắc sảo, lạ lẫm của một người Anh, qua đó làm nổi lên sự khác biệt giữa phương Tây và phương Đông không chỉ đối với các sự vật và sinh hoạt đời thường, mà cả những khái niệm triết học cơ bản, như về thời gian, sự sống, cái chết…

SHOGUN là một cuốn lịch sử Nhật Bản nói riêng và phương Đông nói chung.

***

Shogun là một trong những cuốn sách hiếm hoi mà tôi đọc nhiều lần. Chỉ vì say mê. Không phải bởi cốt truyện và tình tiết, dù nó đủ là yếu tố để một cuốn tiểu thuyết được ưa thích. Cũng không phải văn phong, dù đó là yếu tố tôi rất xem trọng. Mà vì tôi cảm thấy như mình hiểu được xã hội, văn hóa, truyền thống & con người Nhật Bản (thời điểm đó) chỉ qua một tác phẩm.

Tác giả kể lại câu chuyện một thủy thủ Châu Âu trên đất Nhật, trở thành một phần giữa những cuộc chiến và những phong tục mà nhân vật chưa từng biết đến. Hơn 1500 trang sách với những mô tả sinh động và tình tiết cuốn hút. Những tình cảm giữa các nhân vật với nhau cũng tạo nên mắt xích thú vị.

Nếu bạn chưa có thời gian, hãy tạm gác bộ truyện này lại; vì nó dày và đôi lúc khiến ta đọc không dừng được. Nếu bạn có đủ thời gian và muốn hiểu thêm về Nhật Bản, hãy tìm đọc ngay.

***

~ Tướng Toda Hiromatsu nhận bức thư riêng Mariko đưa. Ông mở dấu của Toranaga. Bức thư nói ngắn gọn tình hình xảy ra ở Yokose, xác nhận quyết tâm đầu hàng của Toranaga, ra lệnh cho Hiromatsu giữ vững biên giới và những hẻm núi dẫn tới Kuanto chống lại bất cứ một kẻ xâm lăng nào cho đến khi ông tới (nhưng tiếp đãi bất cứ sứ giả nào từ Ishido hoặc từ phương Đông)và cho chỉ thị về kẻ bội giáo Cơ đốc và về Anjin-san. Người lính

già mệt mỏi đọc bức thư lần thứ hai.

"Bây giờ hãy nói cho ta biết tất cả những gì con thấy ở Yokose, hoặc nghe thấy có liên quan tới Lãnh chúa Toranaga."

Mariko tuân lệnh.

"Bây giờ hãy cho ta biết con nghĩ thế nào về những chuyện đã xảy ra?"

Nàng lại tuân lệnh.

"Chuyện gì đã xảy ra tại chanoyu giữa con và con trai ta?"

Nàng kể lại mọi chuyện chính xác như nó đã xảy ra.

"Con trai ta nói Chủ của chúng ta sẽ thua? Trước cuộc gặp thứ hai với Chúa Zataki?"

"Vâng, thưa Đại nhân."

"Con có chắc không?"

"Dạ, có chứ, thưa Đại nhân."

Yên lặng hồi lâu trong căn phòng cao tít của tòa lâu đài chế ngự cả thành phố. Hiromatsu đứng lên đi lại chỗ cửa đặt cung tên trong bức tường dày, lưng và những khớp xương của ông đau, kiếm ông buông lỏng trong tay.

"Ta không hiểu?"

"Thưa Đại nhân?"

"Cả con trai ta lẫn Chúa của chúng ta. Chúng ta có thể đập nát bất cứ kẻ thù nào Ishido đưa vào chiến trường. Còn về quyết định đầu hàng…"

Nàng mân mê chiếc quạt, ngắm nhìn trời chiều đầy sao và dễ chịu.

Hiromatsu nhìn nàng.

"Trông con rất khá, Mariko-san, trẻ hơn bao giờ hết. Bí mật của con là gì?"

"Con không có bí mật, thưa Đại nhân", nàng trả lời, cổ họng bỗng nhiên khô lại. Nàng đợi cho thế giới của nàng tan tành, nhưng giây phút ấy trôi qua, và ông già đưa đôi mắt tinh quái trở lại nhìn thành phố ở phía dưới.

"Bây giờ hãy nói cho ta biết điều gì đã xảy ra từ khi con rời Osaka. Tất cả những điều con nhìn thấy, nghe thấy hoặc dự phần vào", ông nói.

Đến lúc nàng kể xong thì đêm đã khuya lắm. Nàng kể lại mọi thứ rõ ràng, chỉ trừ mức độ thân mật của nàng với Anjin-san. Ngay cả ở đây nàng cũng không giấu là nàng thích anh, sự kính trọng của nàng đối với trí thông minh và lòng dũng cảm của anh. Hoặc lòng khâm phục của Toranaga đối với giá trị của anh.

Trong một lúc, Hiromatsu tiếp tục đi vớ vẩn, loanh quanh, sự vận động làm cho cơn đau của ông giảm đi. Tất cả đều ăn khớp với báo cáo của Yoshinaka và của Omi. Giờ đây ông đã hiểu nhiều điều trước đây không rõ và đã có đủ thông tin để làm một quyết định có tính toán. Một số điều nàng kể làm ông ghê tởm. Một số điều làm ông ghét con trai ông, nhưng như vậy cũng chẳng có gì khác cả. Những điều khác nàng nói buộc ông bực tức với anh chàng rợ, đôi khi lại kính phục anh ta.

"Con nhìn thấy anh ta lôi Chúa của chúng ta vào chỗ an toàn à?"

"Vâng. Nếu không có ông ấy thì bây giờ Lãnh chúa Toranaga đã chết rồi, thưa Đại nhân. Con hoàn toàn chắc như vậy. Ông ấy đã cứu Chúa của chúng ta ba lần: trốn thoát khỏi lâu đài Osaka, trên galleon ở bến cảng Osaka, và nhất là tại trận động đất. Con đã nhìn thấy những lưỡi kiếm Omi-san đã đào lên. Chúng cong queo như sợi bún và vô dụng."

"Con có nghĩ là Anjin-san quả thực muốn tự sát không?"

"Có. Thề có Chúa của Cơ đốc giáo, con tin điều đó. Chính Omi-san đã ngăn lại. Và, thưa Đại nhân, con hoàn toàn tin ông ấy xứng đáng làm Samurai, xứng đáng làm Hatamoto."

"Ta không hỏi ý kiến đó."

"Xin Đại nhân tha lỗi, đúng là Đại nhân không hỏi ạ. Nhưng câu hỏi ấy vẫn ở trong đầu Đại nhân."

"Con đã trở thành một người Cơ đốc có suy nghĩ và một người huấn luyện rợ rồi đó."

"Ồ không, xin Đại nhân tha lỗi cho, tất nhiên con không phải như vậy", nàng nói bằng một giọng dễ thương nhất.

"Con chỉ trả lời người trưởng tộc của con với tất cả khả năng của con. Lợi ích của Chúa chúng ta là ở hàng đầu trong óc con. Lợi ích của Đại nhân chỉ đứng sau có mỗi Người thôi."

"Thế à?"

"Xin tha lỗi cho con, điều đó không cần phải hỏi. Thưa Đại nhân, hãy ra lệnh cho con, con sẽ làm theo lệnh của Người."

"Tại sao lại tự hào như vậy, Mariko-san?" Ông hỏi ướm." Mà lại đúng như vậy? Hả?"

"Xin đại nhân tha lỗi cho. Con thô lỗ. Con không xứng đáng."

"Ta biết. Không một phụ nữ nào." Hiromatsu cười.

"Nhưng mặc dù vậy, có những lúc chúng tôi cần sự khôn ngoan lạnh lùng, tàn ác, độc địa, quỷ quyệt, thực tế của người đàn bà. Họ khôn khéo hơn chúng tôi nhiều, neh?"

"Ồ không, thưa Đại nhân", nàng nói và tự hỏi không hiểu cái gì thực sự đang ở trong đầu ông.

"Như vậy là vì chúng tôi đơn độc. Nếu điều đó được nhắc lại một cách công khai họ sẽ nói là ông lão Quả Đấm Sắt quá tuổi rồi, và đã đến giờ để ông ấy buông kiếm xuống, cạo đầu và bắt đầu cầu nguyện đức Phật cho linh hồn những người ông ấy đã đưa sang thế giới Hư Vô. Và họ nói đúng thôi."

"Không, thưa Đại nhân. Như Chúa, con của Đại nhân đã nói. Cho đến khi nào số phận của Chủ chúng ta được định đoạt, Đại nhân không thể lui được. Cả Đại nhân cũng như Chúa chồng của con. Cả con nữa."

"Phải. Dù vậy, ta cũng rất lấy làm hài lòng được đặt kiếm xuống, tìm hòa bình của Đức Phật cho ta và cho những người ta đã giết."

Ông nhìn vào trong đêm một lúc, cảm thấy tuổi tác của mình, rồi nhìn nàng. Trông nàng rất ưa nhìn, hơn tất cả những người đàn bà ông đã từng biết.

"Thưa Đại nhân?"

"Không có gì hết, Mariko-san. Ta nhớ lại lần đầu tiên ta nhìn thấy con." Đó là khi Hiromatsu đã bí mật gắn linh hồn mình với Goroda để đạt được cô gái xinh đẹp này cho con trai mình, đứa con trai đã giết chết chính mẹ nó, người phụ nữ duy nhất mà Hiromatsu thực sự thương yêu. Tại sao mình lại lấy Marikocho nó? Bởi vì ta muốn chọc tức Taiko, ông ta cũng muốn nàng. Chọc tức một địch thủ, không hơn. Người thiếp của ta có thực sự không trung thành không? Ông già tự hỏi, mở lại vết thương muôn thuở. Ôi các vị thần linh, khi ta nhìn vào mặt ngươi, ta sẽ đợi một câu trả lời cho câu hỏi ấy. Ta muốn một tiếng có hay không! Ta đòi hỏi sự thật! Ta nghĩ đó là một lời dối trá, nhưng Buntaro nói nàng có một mình với người đàn ông đó trong phòng, đầu tóc rối bù, kimono của nàng lỏng lẻo, phải hàng tháng ta mới trở về. Có thể là một lời nói dối, neh? Hay là sự thật, neh? Chắc nó là thật - không một người con trai nào lại lấy đầu mẹ mà không biết chắc?

Mariko quan sát những đường nét trên mặt Hiromatsu , da ông căng ra, đóng vẩy lại với tuổi tác. Và sức mạnh ngày xưa của đôi cánh tay và vai ông. Ông đang nghĩ gì? Nàng tự hỏi và thấy thích ông. Ông đã nhìn thấu tôi chưa? Bây giờ ông đã biết về tôi và Anjin-san chưa? Ông có biết rằng tôi run lên vì yêu anh ấy không? Có biết rằng nếu tôi phải chọn giữa anh ấy, ông và Toranaga, tôi sẽ chọn anh ấy?

Hiromatsu đứng gần lỗ châu mai, nhìn xuống thành phố bên dưới, ngón tay ông sờ nắn bao kiếm và đốc kiếm, hoàn toàn quên nàng. Ông đang suy nghĩ về Toranaga và những điều Zataki đã nói vài hôm trước đây trong nỗi ghê tởm cay đắng.

"Vâng, tất nhiên, tôi muốn chiếm Kuanto và cắm cờ hiệu của tôi trên những bức tường của lâu đài Yedo lúc này và biến nó thành của tôi. Trước đây tôi không bao giờ làm, nhưng bây giờ tôi làm", Zataki đã bảo với ông như thế.

"Nhưng con đường này? Không có danh dự gì trong đó cả? Không có danh dự gì cho anh tôi, cho ông, hoặc cho tôi! Hoặc cho ai hết! Trừ Ishido, và cái tên nông dân đó chẳng hiểu gì hết."

"Vậy thì hãy ủng hộ Lãnh chúa Toranaga! Với sự ủng hộ của ông, Tora…"

"Để làm gì? Để cho anh tôi có thể trở thành người Shogun và gạt bỏ Công tử thừa kế?"

"Toranaga đã nói hàng trăm lần là ủng hộ Công tử thừa kế. Tôi tin ông ấy làm như vậy. Và chúng tôi thích một người nhà Minowara dẫn dắt chúng tôi, chứ không phải một tên nông dân mới nổi và mụ đàn bà đanh ác Ochiba, neh? Những kẻ bất lực đó sẽ trị vì trong tám năm trước khi Yaemon đến tuổi nếu Lãnh chúa Toranaga chết. Tại sao không để cho Lãnh chúa Toranaga tám năm ấy - ông ấy là một Minowara! Ông ấy đã nói một nghìn lần ông ấy sẽ chuyển chính quyền cho Yaemon. Óc của ông ở dưới đít rồi sao? Toranaga không phải là kẻ thù của Yaemon hay của ông!"

"Không một Minowara nào lại quỳ gối trước tên nông dân ấy! Hắn ta đã tè lên danh dự của hắn và của tất cả chúng ta. Danh dự của ông và của tôi!"

Họ đã tranh luận, đã chửi rủa nhau, và lúc chỉ có hai người, chút nữa thì đánh nhau.

"Nào", ông đã thách Zataki,

"Hãy rút kiếm ra, đồ phản bội! Ngươi là tên phản bội đối với anh ngươi, người đứng đầu gia tộc của ngươi!"

"Ta là người đứng đầu gia tộc của ta. Chúng ta cùng một mẹ, nhưng không cùng cha. Cha của Toranaga đuổi mẹ ta đi. Ta sẽ không giúp Toranaga - nhưng nếu ông ta thoái vị và mổ bụng, ta sẽ ủng hộ Sudara …"

Không cần phải làm như vậy, Hiromatsu nói với đêm, vẫn còn tức giận. Không cần phải làm như vậy, trong khi ta hãy còn sống hoặc đầu hàng ngoan ngoãn như vậy. Ta là Tổng chỉ huy. Nhiệm vụ của ta là bảo vệ danh dự và nhà của Chủ ta. Vì vậy bây giờ ta quyết định:

Thưa Đại nhân, xin hãy nghe, nhưng lần này tôi không tuân lệnh. Với lòng tự hào. Lần này tôi phản bội Đại nhân. Bây giờ tôi sẽ kết nạp con trai và là người thừa kế của Người, Chúa Sudara và vợ của ông ấy, phu nhân Genjiko, và chúng tôi sẽ cùng nhau ra lệnh tiến hành Bầu trời đỏ thắm khi mưa ngừng và lúc đó chiến tranh sẽ bắt đầu. Và cho đến khi người cuối cùng ở Kuanto này chết, đối mặt với kẻ thù, tôi sẽ bảo vệ Người an toàn ở Lâu đài Yedo, dù người nói gì, dù phải trả một giá như thế nào.

*

Gyoko sung sướng được trở lại nhà ở Mishima với các kỹ nữ của bà ta cùng những cuốn sổ cái và những hóa đơn vận chuyển, những món nợ được trả, văn tự cầm cố, giấy hẹn trả tiền.

"Ông làm khá lắm", bà ta nói với kế toán trưởng của mình. Người đàn ông nhỏ bé nhăn nheo gật đầu cám ơn, rồi khập khễnh đi. Rồi bà ta quay sang người đầu bếp, trách mắng,

"Mười ba chogin bạc, hai trăm monne đồng cho thức ăn một tuần?"

"Ôi xin bà chủ tha lỗi, những tin đồn chiến tranh làm cho giá cả tăng vọt lên", người đàn ông to béo nói hung hăng.

"Mọi thứ. Cá, gạo và rau, ngay cả tương cũng đắt gấp đôi từ tháng trước và rượu sake còn tệ hơn nữa. Làm việc, làm việc, làm việc trong cái bếp nóng nực, không có không khí, rõ ràng cần phải sửa sang lại cho tốt hơn. Đắt! Ha! trong một tuần lễ tôi đã phải phục vụ một trăm bảy mươi hai người khách, nuôi mười kỹ nữ, mười một kỹ nữ học việc đói, bốn người làm bếp, mười sáu người hầu gái, mười bốn đầy tớ nam! Xin tha lỗi, thưa bà chủ, hết sức xin lỗi, nhưng bà tôi ốm, tôi phải xin phép mười ngày nghỉ để…"

Gyoko rẽ tóc vừa đủ để gây ấn tượng nhưng vẫn không làm hỏng diện mạo của bà ta, cho ông ta đi và nói mình bị phá sản và bà ta đến phải đóng cửa cái trà thất nổi tiếng nhất Mishima, nếu như không có người đầu bếp có đầu óc và tất cả là lỗi của ông, lỗi của ông, mà bà ta phải để tất cả những cô gái tận tụy trung thành nhưng bất hạnh của mình ra đường tuyết lạnh.

"Đừng có quên mùa đông đang tới", bà ta rên rỉ như một mũi tên tống tiễn.

Rồi khi còn lại thoải mái một mình, bà cộng số tiền lời sau khi tiêu các khoản thì lợi gấp hai số bà ta dự tính. Rằng sake của bà ta ngon hơn bao giờ hết và nếu giá thực phẩm lên thì giá sake cũng lên. Ngay lập tức bà viết thư cho con trai bà ở Ođaoara, nơi họ có nhà máy sake, bảo nó tăng gấp đôi đầu ra lên. Rồi bà ta lôi ra những trận cãi nhau không thể tránh khỏi của những người đầy tớ gái, đuổi ba người, mướn thêm bốn người và gọi người môi giới các nữ, mua thêm hợp đồng của bảy kỹ nữ nữa.
…

Mời các bạn đón đọc Shogun Tướng Quân của tác giả James Clavell.