Có nhiều người nói, chỉ trẻ con mới thích mơ, nhưng đọc Nguyễn Ngọc Thuần, ta thấy phấp phới bên cạnh những đứa trẻ thường mơ ấy là một người lớn đang mơ, mơ một giấc mơ trở về.
Nguyễn Ngọc Thuần từ đâu mà có thể viết nên những câu chuyện êm dịu mát lành như gió mùa hè thế, phải chăng chỉ là từ một tâm hồn, một đôi mắt luôn biết nhìn ra được những điều đẹp đẽ nhất từ đời sống bé mọn.
Một thiên nằm mộng là một truyện dài nhưng cũng có thể đọc như những tản mạn, hoặc như một bài thơ dài. Nói không có cốt truyện cũng không hẳn, nhưng đều là những truyện rất vụn vặt được kể qua lời kể của cậu bé nhân vật Em, “chàng thi sĩ”.
Chuyện bà cả Sề, chuyện con gà gáy buồn, chuyện anh em nhà thằng Tí… đặt vào trong tầm mắt của Em đều tựa như một giấc mộng. Em chạm vào những câu chuyện ấy với xúc cảm của một đứa trẻ luôn sống trong giấc mơ, tự tìm kiếm cho mình một thế giới đầy giấc mơ tốt lành.
Một đứa trẻ ngoan, một đứa trẻ có tâm hồn đẹp sẽ được đưa đến với những giấc mơ tốt đẹp. Những giấc mơ giống như truyện cổ tích, thần thoại… luôn dẫn dắt ta đến với những kết cục có hậu. Đó là cách cậu bé nằm mộng đặt niềm tin vào hạnh phúc. Đó cũng là cách mà Nguyễn Ngọc Thuần bồi đắp cho những đứa trẻ.
Ngôn ngữ văn chương của Nguyễn Ngọc Thuần vốn là ngôn ngữ đậm chất tạo hình và giàu chất thơ ca. Anh viết văn mà như vẽ tranh, như sáng tác âm nhạc. Thứ ngôn ngữ cứ êm dịu, trầm bổng, từng chút từng chút từ trong giấc mộng hiện ra đời sống thực khiến mỗi đứa trẻ trong tác phẩm của anh, từ Một thiên nằm mộng đến Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, đều vô cùng thi vị.
Ngay cậu bé trong Một thiên nằm mộng cũng được gọi tên là “chàng thi sĩ”, em thích làm thơ, thích nằm mơ, bởi em nghĩ chỉ có trong mơ, em mới được hạnh phúc. Em chỉ muốn nằm mơ cả ngày, em không thích chơi những trò chơi trẻ con, nhưng em thích nằm mơ về những giọt sương, những ngôi sao, và cả những cánh đồng. Em là một cậu bé có tâm hồn nhạy cảm, có một trái tim hồn hậu.
***
…
Mẹ hay nói em là con sâu. Một con sâu nhỏ. Đố con, mẹ yêu con cái gì nhất? Tất nhiên mẹ yêu con sâu rồi. Con mắt là nơi mẹ yêu nhất, mắt sâu, mẹ chẳng nói vậy là gì, nhưng hình như mẹ vẫn thích em trả lời.
Tuyệt cú mèo, tuyệt mắt mèo. Mắt mèo hoang. Em thích mẹ nói em có con mắt mèo hoang và dã thú. Một con sâu có con mắt dã thú.
Sáng hôm nay em không muốn thức dậy. Đã nhiều năm nay em không muốn thức dậy. Em thích giấc mơ. Trong mơ em sẽ đi êm ái như bằng lông hồng. Em sẽ đủng đỉnh ở đó.
Anh em nói:
- Dậy đi cái thằng lười biếng!
Anh giật phăng chiếc mền của em, như cuốn giấc mơ của em thành một cuộn. Em nhắm chặt hai mắt lại thì đố ai lấy được giấc mơ đó. Em nhồn nhột trong người. Em biết ngay là anh đang lấy cái chổi lông gà phơ phơ trên mũi em. Em cười nhưng vẫn nhắm mắt. Hãy thử mà xem khi chúng ta cười và nhắm mắt, cứ như đang cười trong bóng đêm.
Em thích mình phải ngủ thêm nữa. Đêm qua em nằm mơ thật ít. Đã vậy khi mơ em còn giật mình vì con mèo làm đổ chiếc ly thủy tinh. À, em đố câu này, con mèo có nằm mơ hay không? Ha ha, làm gì trả lời được.
Mẹ cười hì hì, híc híc, hà hà. Bố cười ha ha. Tuyệt mắt mèo hoang và dã thú.
Anh em nói, con mèo làm sao mà biết mơ!
Em hay nhìn con mèo rồi tưởng tượng lúc nó biến thành con cọp, khi nhìn thấy nó nằm co. Em biết chắc rằng khi nó biến thành con cọp, nó sẽ không biết cọ mình trên cổ ghế đâu.
Nếu mẹ biến thành cọp mẹ vẫn dịu dàng. Em biết chắc vậy. Làm sao mẹ có thể gầm được. Chưa bao giờ, không bao giờ.
Bây giờ em vẫn thích ngủ và nằm mơ mặc dù cái chăn anh Toàn đã tịch thu rồi. Không có giấc mơ trong chăn thì sẽ có giấc mơ ngoài chăn. Sợ gì.
Em đang bay từ cánh đồng nhiều chim sẻ. Hóa ra những con chim sẻ và con mắt bé xíu, chúng vẫn có thể nhìn hết cánh đồng. Đố ai biết con chim sẻ có mơ không?
- Dậy đi con.
Mẹ lại gọi em. Mẹ gọi em bằng ngón tay mềm không như anh Toàn, cái chổi lông gà thật nhột. Tay mẹ ấm như được hơ lửa. Mẹ lấy ngón tay than hồng chạm vào lông mi lành lạnh của em.
- Sao mẹ cứ gọi con hoài vậy? Con đang mơ mà! - Em nói và úp mặt xuống gối. - Ngày nào mẹ cũng làm biến giấc mơ của con.
Mẹ cười khùng khục bên má của em. Cười hì hì, cười hà hà. Bố cười ha ha.
- Dậy đi chàng thi sĩ. Sáng quá rồi!
Em vẫn biết mặt trời đã mọc sau lưng của em. Em thấy một vùng trắng xóa dù nhắm mắt. Thế là em đã thất bại.
…
Mời các bạn đón đọc Một Thiên Nằm Mộng của tác giả Nguyễn Ngọc Thuần.